Bedrijf dat wil digitaliseren moet eerst de werknemers meekrijgen

Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek dat Agoria uitvoerde naar de digitale maturiteit van de industriële kmo’s in België. Uit deze studie blijkt alvast een rechtstreeks verband tussen de manier van werken en denken, de cultuur en de mate waarin digitale projecten succesvol zijn.

“Eerdere onderzoeken over digitalisering in bedrijven zijn meestal geschreven op maat van ofwel grote ondernemingen, ofwel digitale start-ups. Dat is jammer, want kmo’s zorgen voor liefst 70% van de tewerkstelling in de Belgische private sector, en ook zij hebben heel wat te winnen bij slimme digitalisering”, zegt Danny Goderis, manager Digitaal bij Agoria.

Daarom heeft Agoria voor het eerst de digitalisering van de industriële kmo’s in beeld gebracht via een bevraging bij 400 bedrijven en 200 uur aan telefoongesprekken. Het goede nieuws is dat 83% van de Belgische industriële kmo’s digitalisering als een kans ziet. Dat contrasteert echter met hoe ze de impact van de digitale ontwikkeling op hun sector inschatten. 44% is ervan overtuigd dat de impact groot zal zijn, maar nog net iets meer denkt dat de impact eerder beperkt zal blijven. Bij de helft van de bedrijven is er dus geen gevoel van dringendheid aanwezig en dat houdt een risico in.

De bedrijven kregen een zeventigtal vragen in drie domeinen: de digitalisering van bedrijfsprocessen, de digitale innovatie en de digitale bedrijfscultuur. Acht op de tien bedrijven  zijn vandaag al bezig met de digitalisering van hun bedrijfsprocessen. De focus ligt daarbij vooral op papierloos werken met gebruik van een eigen IT-infrastructuur. Ondanks de grote activiteit zegt minder dan één op de drie ondernemingen dat dit al goed op punt staat. Hier is dus nog een enorm potentieel.

Het is opvallend dat de digitalisering bijna altijd begint in één bepaalde afdeling en bij succes doorstroomt in het bedrijf. Ook is duidelijk dat de digitalisering van de productie trager verloopt dan bij de business processen. Van de industriële kmo’s verzamelt 58% data, beschikt 74% over een ERP-systeem en 50% over een CRM-systeem. Het bewustzijn dat de bedrijfsvoering moet beschermd worden tegen cyberaanvallen is gevoelig toegenomen. Bijna 70% heeft één of meer cybersecurityproject(en).

Wat digitale innovatie betreft, zijn de Belgische industriële kmo’s veel minder actief. Slechts vier op de tien heeft al stappen gezet om het aanbod te digitaliseren. Vooral bedrijven met diensten nemen hier het voortouw. De helft van de dienstenbedrijven investeert in innovatie van hun aanbod aan klanten. De studie bevestigt hiermee de Europese trend dat maakbedrijven significant trager digitale technologie omarmen dan dienstenbedrijven.

Bij slechts één op de drie maakbedrijven staat digitale innovatie op de radar, met bijvoorbeeld monitoring op afstand van producten via Internet of Things-technologie. Slechts 10% van de bedrijven experimenteert met artificiële intelligentie of nieuwe (digitale) verdienmodellen.

Het onderzoek peilt eveneens naar de bedrijfsmechanismen die digitaal al dan niet tot een succes maken. Hieruit kwamen vijf factoren van de bedrijfscultuur naar voren die opvallend sterker aanwezig zijn bij de bedrijven met de hoogste digitale maturiteit. Zo vormen bij de digitaal volwassen bedrijven de digitale projecten meestal een deel van de bedrijfsstrategie, maar worden projecten zowel 'bottom-up' als 'top-down' opgestart. Een vroege en continue betrokkenheid is cruciaal om medewerkers mee te krijgen, maar is slechts bij 42% van de bedrijven aanwezig.

Industriële kmo’s vinden ook te weinig de weg naar externe digitale partners. De mogelijkheden van digitale technologie evolueren pijlsnel. Het is niet langer haalbaar om alles zelf te ontwikkelen en alle nodige expertise zelf op te bouwen. Daarom is een cultuur van samenwerking met verschillende partners nodig.

Ten slotte heeft amper één op de vijf bedrijven een verantwoordelijke voor digitalisering, dus iemand die deze taak als belangrijkste tijdsbesteding heeft. Nochtans wordt de grootste meerwaarde gecreëerd door processen van verschillende businessunits op elkaar af te stemmen en data te delen. Zonder een persoon die het overzicht bewaart, blijven veel kansen onbenut.

Agoria stelde zeven concrete aanbevelingen op voor bedrijven om aan de digitale mindset in hun bedrijf te werken. Binnen hun werking brengt Agoria kmo’s ook in contact met andere bedrijven, om samen stappen te zetten in de digitale wereld. Agoria roept tevens alle overheden en andere betrokkenen op om samen te werken aan de digitale mindset die onze maatschappij nodig heeft om een digitale koploper te worden in Europa. Een belangrijk signaal hierbij is de organisatie van een jaarlijkse 'Dag van de digitalisering'.

Het volledige rapport kan je hier downloaden: https://www.agoria.be/nl/Whitepaper-Digitaal-is-een-mindset