Interview | De uitdagingen van de toekomst? Klimaatadaptatie en patrimoniumbeheer!

Het bovenstaande houdt automatisch in dat ook het mobiliteitsnetwerk binnen de eigen projectsfeer valt. Wat zijn en/of worden volgens Arcadis dé uitdagingen voor het mobiliteitsnetwerk van de toekomst in België en daarbuiten? Lieve Neirynck, directeur Mobiliteit en Infrastructuur Arcadis Belgium, hoeft niet lang na te denken om nadrukkelijk twee zaken naar voor te schuiven. “Patrimoniumbeheer en klimaatadaptatie, daar zal het allemaal rond draaien”, klinkt het beslist. “De verschillende infrastructuurbeheerders en overheden zullen zeer bewust moeten omgaan met hun verantwoordelijkheid aangaande het continu monitoren en verbeteren van de functionaliteit, betrouwbaarheid en veiligheid van hun patrimonium. Hebben we het over klimaatadaptatie, dan moet je dit volgens ons benaderen vanuit twee hoeken. Enerzijds bekijk je hoe je je infrastructuur zo klimaatrobuust mogelijk maakt, wat betekent dat je je aanpast aan de onomkeerbare klimaatveranderingseffecten. Anderzijds is er de zoektocht naar manieren hoe we klimaateffecten van de bouwsector kunnen verminderen.”

Viaduct van Huccorgne

Op het vlak van patrimoniumbeheer kun je in ons land niet naast Arcadis kijken. Zo doen verschillende wegbeheerders, grootsteden en havens een beroep op hun asset management diensten. Arcadis zet, bijvoorbeeld, een team gecertificeerde inspecteurs in, die de staat van bruggen, tunnels en waterbouwkundige constructies nagaan en maatregelen voorstellen. Hierbij houden ze rekening met maximale levensduurverlenging en de huidige en toekomstige belastingen in functie van de wijzigende transportnoden.  Een mooie illustratie hoe het loopt in de praktijk is de aanpak van het viaduct van Huccorgne. Arcadis begeleidde dit project in opdracht van SOFICO en SPW Mobiliteit en Infrastructuur. Het meer dan 500 meter lange viaduct ondersteunt de belangrijkste snelweg van de regio Luik en draagt het verkeer al sinds eind de jaren zestig. De hele structuur was toe aan een grondige bouwkundige en onderhouds- en veiligheids­technische renovatie. “Huccorgne toont aan hoe er moet omgegaan worden met zeer diverse uit­dagingen. Dat merk je ook aan de manier waarop we het tunnelbeheer aanpakken in onze verschillende regio’s, waarbij we toekomstbestendige oplossingen moeten vinden op het vlak van stabiliteit, afwatering, tunneltechnieken en verkeerssignalisatie. Zo stond Arcadis ook in voor de begeleiding van de Vlaamse Overheid bij de opmaak van een Vlaamse Tunnelrichtlijn, die zorgt voor uniforme ontwerprincipes. We hebben daarnaast ook heel veel affiniteit met bruggen. In samenwerking met Niricson ontwikkelden we Bridge Health: een innovatieve tool die assetmanagers wereldwijd ondersteunt met gedetailleerde akoestische bruginspecties en AI-gestuurd voorspellend onderhoud, om zowel de efficiëntie als de veiligheid te verbeteren. Een toepassing in Europa komt er via Infrabel, dat op dit vlak het voortouw zal nemen met een eerste pilootproject. Het voordeel moet worden dat we flink wat beperkingen van handmatige inspectiemethoden achter ons laten en het aantal personen dat wordt blootgesteld aan mogelijke risico’s verminderen.”

“Daarnaast zijn wij er van overtuigd dat je de meeste baten bij het beheer van activa haalt door het ontwikkelen van een gedegen langetermijnvisie. In dit verband wijs ik specifiek op het door Arcadis ontwikkelde EDA (Enterprise Decision Analytics). Dit is een beslissingsondersteunend, datagedreven platform dat organisaties in staat stelt hun asset portfolio’s en levenscyclussen beter te begrijpen en optimale datagestuurde beslissingen te maken. Dit leidt tot sterke verbetering van de functionaliteit, betrouwbaarheid en veiligheid. Bovendien wordt de ROI gemaximaliseerd door ervoor te zorgen dat het juiste werk uitgevoerd wordt op de juiste objecten op het juiste moment. In de praktijk tekenen we zo efficiëntiewinsten op met tot 30% meerwaarde voor hetzelfde budget, een tijdsbesparing van maar liefst 80% voor planning en rapportage en een kostenbesparing van 35%. Dat de verhoging van de accuraatheid resulteert in een aanzienlijke daling van de prestatierisico’s van de betreffende assets, moet ik hierbij zeker benadrukken.”

Klimaatadaptatie

Het tweede luik is de klimaatadaptatie. De neerslag­hoeveelheden worden intenser, en dat tijdens kortere periodes. Hoe speelt Arcadis hier op in?
“Met behulp van hydraulische modellen mitigeren we zo goed als mogelijk de effecten van neerslag op onze infra­structuur door de gekende maatregelen als buffering, ontharding en infiltratie. Daarnaast is ook de optimalisatie van de waterhuishouding van wegen en tunnels van cruciaal belang.” “Er zijn nog wel meer problemen met water. Ook de effecten van de potentieel snelle stijgingen van het waterniveau in waterlopen en aan maritieme toegangen baart beheerders zorgen. Daarom moeten oevers, dijken, kademuren en bruggen robuuster gemaakt worden. Er worden, bijvoorbeeld, stormvloedmaatregelen genomen in het kader van het Masterplan Kustveiligheid van het Agentschap MDK om het hinterland met al haar bebouwing en infrastructuren te beschermen. Zo ondersteunt Arcadis MDK bij de bouw van een stormvloedkering in Nieuwpoort aan de monding van de IJzer ter bescherming tegen waterstanden van 8 meter.”
Een van de belangrijkste te beantwoorden vragen is hoe klimaateffecten bij de bouw en het onderhoud van mobiliteitsinfrastructuren kunnen worden verminderd. Daarbij spreekt het vanzelf dat je toekomstgericht overkoepelend plant? “Inderdaad, toekomstgerichte master- en mobiliteitsplanning is cruciaal. Binnen en naast de basisbereikbaarheidsplannen van de verschillende vervoersregio’s in Vlaanderen, wordt ook hier door onze overheden, infrastructuurbouwers en -beheerders heel wat werk verricht, met multimodaliteit als katalysator. Neem, bijvoorbeeld, het ambitieuze programma van de Vlaamse Waterweg om zoveel mogelijk goederen te transporteren via de binnenwaterwegen. Met 5 liter brandstof kan hierbij een vracht van 1 ton over 500 km vervoerd worden. Door het verhogen van de 31 bruggen over het Albertkanaal worden op deze wijze jaarlijks 2 miljoen vrachtwagens van de weg gehaald. Programma’s als de verbetering van de verbinding tussen de Seine en de Schelde leggen de lat nog hoger.” “Richten we ons op het personenverkeer, dan zie we hoe men wereldwijd met grote ogen naar de inspanningen kijkt die in de Lage Landen geleverd worden ter bevordering van de multimodaliteit. We mogen terecht fier zijn op de grote aandacht en prioriteit die door organisaties als De Werkvennootschap en Beliris gegeven wordt aan veilige, comfortabele en groene fietsverbindingen, mobihubs en openbaar vervoerverbindingen binnen de meest complexe mobiliteitsprojecten in Vlaanderen en Brussel.