Het belang van netwerkconnectiviteit om volledig digitaal te kunnen werken
“Hardware is bij ons geen issue. Connectiviteit is dat wel” Wanneer we het hebben over de digitalisering van de bouwsector, komt de netwerkconnectie vroeg of laat om de hoek piepen. Die is immers elementair om volledig digitaal – dus ook op de werf – te kunnen werken. We brachten enkele experts inzake de digitalisering van de bouwsector samen rond de tafel – op initiatief van Bouwkroniek/ La Chronique en Orange Belgium – om het over digitale transformatie te hebben. “Snelheid en een specifiek lokale dekking zijn de uitdagingen.”
Een belangrijk element om digitaal te kunnen werken, is een performant netwerk. Hoe zijn jullie ervaringen op dit vlak?
EV: Communicatie wordt in onze sector steeds belangrijker, zowel telefonisch als online. Bij grote werven gaan we tijdelijke internetaansluitingen aanvragen. Zo kunnen we de connectiviteit garanderen. Nu kunnen projectleiders al hun administratie in de werfkeet afwerken, terwijl ze daarvoor enkele jaren geleden iedere avond op kantoor moesten langskomen.
RDS: De connectiviteit is zeer sterk locatieafhankelijk. Op sommige locaties zijn de bekabeling in de grond of de signalen in de lucht beter dan op een andere locatie. Dat is voor een eindgebruiker zeer vreemd om te merken.
Daarnaast stelt de software zwaardere eisen. We verwachten dat de projectleider met z’n laptop een BIM-model van 300 MB gaat draaien. Als het netwerk niet de bottleneck is, is het wel het RAM-geheugen of de CPU. Daardoor raken veel mensen gefrustreerd en zeggen ze dat het niet lukt om op de werf te werken. Ik hoor vaak dat dit een belangrijke hinderpaal is.
HB: Het hangt ervan af welke tools je voor welke taak gebruikt. Op de werf zelf opteren wij eerder voor viewers. Die zijn immers handelbaarder, werken sneller en zijn goedkoper in licentie. Met een standaard laptop lukt dat al goed.
Hardware is dus bij ons geen issue. Connectiviteit is dat wel. Niet elke app kan offline werken. Dan is een permanente verbinding soms wel noodzakelijk.
YA: Wij maken ook gebruik van een internetconnectie. Wij kunnen onze machines vanop afstand aansturen, maar dan heb je natuurlijk een verbinding nodig. Het zorgt voor grote efficiëntiewinsten wanneer een landmeter niet meer fysiek naar de werf moet om de gegevens in de machine in te voeren.
Is het de natte droom om volledig mobiel te kunnen werken of is het al realiteit?
PDK: Wij zijn met al onze werven geconnecteerd met internet. Toen ik als tekenaar op een werf werkte, zat iedereen zonder netwerk als ik het gebruikte. We hadden immers maar één datalijn. Dan zijn er drie bijgetrokken en was het opgelost. Maar dat probleem zou zich ook kunnen stellen bij 3D-modellen. Ik denk dat we zo lean mogelijk moeten werken. Met 2D-viewers dus. 2D zal nooit verdwijnen.
VC: We merken bij onze klanten in de bouwsector dat connectiviteit op een werf een belangrijk aandachtpunt is. Om een VDSL-lijn te voorzien moet men vaak tot 7 weken wachten. Uitstel waardoor de kosten aanzienlijk kunnen oplopen. Daarom ontwikkelde Orange onlangs met een gerenommeerd Belgisch bouwbedrijf een maatoplossing: een ge-preconfigureerde router waardoor de medewerkers direct met een 4G signaal op de werf aan de slag kunnen gaan. Zodra de vaste lijn beschikbaar is, gaan ze over op VDSL, terwijl 4G beschikbaar blijft als back-up. En dat alles voor een vast maandelijks bedrag, ongeacht of de klant 4G of VDSL gebruikt. Deze oplossing wordt binnenkort op 35 werven van de klant geïmplementeerd.
RC: Wat betreft mobiel werken zijn er nog stappen te zetten. Wij werken bijvoorbeeld in een
Sharepoint-omgeving. Bij bepaalde projecten slaagden we er niet in die te gebruiken omdat we 20 à 25 seconden moesten wachten voor een document openging. Dat blijkt veel te zijn als je 20 documenten per dag moet openen.
Is die snelheid de grootste uitdaging?
RC: Niet alleen. We zijn ook op zoek naar oplossingen om voertuigen vanop afstand te laten rijden. Daarbij zijn we vaak beperkt door een gebrek aan dekking, bijvoorbeeld in een kelder of onder de grond. Drones zijn goed, maar je ziet de zaken enkel van bovenaf of van opzij. Soms moeten we ruimtes binnenin kunnen bekijken. Daarvoor moeten we een specifieke oplossing bedenken.
GP: Bij diepe bouwputten zijn er technisch twee mogelijkheden. In het verleden hebben we klanten buitenlandse telefoonkaarten gegeven. Zo krijgen zij de som van de verschillende mobiele operatoren die er in theorie mogelijk zijn en kom je tot de best mogelijke dekking. Dat is het meest optimale dat je kan doen.
Het alternatief zijn technologieën als NarrowBand IoT (NB-IoT) en LTE-M, gestandaardiseerde GSM-varianten van technologieën zoals SigFox en LoRa, die Orange eind 2017 in België uitrolde. Het zijn machinevriendelijke technologieën op bestaande netwerken. Met NarrowBand IoT – de sms van de huidige generatie – kan je gaan tot verdieping -2.
RC: Een van de zwakke punten van LoRa is dat de sensor moet gestimuleerd worden om signaal te krijgen. Is dat ook zo bij deze technologieën?
GP: NB-IoT is gelijkaardig aan sms en daarbij gaat de meerderheid van de applicaties in een slapende modus. LTE-M is in een constant actieve modus. Hierbij moet je dus niet stimuleren, maar het heeft wel tot gevolg dat de batterij minder lang meegaat. Je moet daar een evenwicht zoeken. Bij applicaties die 10 à 15 jaar moeten meegaan is de batterijduur soms het belangrijkste.
Hoe belangrijk is data security bij digitaal werken?
EV: Bij ons wordt er een secure VPN-verbinding gelegd. Ik ga ervan uit dat alles wat in die tunnel passeert, enkel door onze medewerkers kan worden geconsulteerd.
Dankzij GDPR (nieuwe Europese regelgeving met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens, nvdr.) zullen we meer nadenken over security. De beveiliging zal nog hoger liggen dan momenteel. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de paswoordpolicy. Het is niet meer van deze tijd om de hele tijd hetzelfde paswoord aan te houden.
VC: Data security is een gegeven waarmee bouwbedrijven meer rekening zullen moeten houden. Ze zitten met een enorm diversiteit: vele locaties, informatie die sterk verspreid is, bedrijfskritische informatie die beschikbaar is op verschillende mobiele devices, … Bouwondernemingen beginnen vandaag steeds meer digitaal te werken. Door de toenemende data regelgeving en gevallen van cybercriminaliteit zal ook databeveiliging hoger op hun agenda komen. Gelukkig heeft Orange daar vandaag eenvoudige en, vooral, doeltreffende oplossingen voor.
Rondetafelgesprek over digitalisering in de bouwsector
De meningen in dit artikel werden verzameld tijdens een rondetafelgesprek, georganiseerd door Bouwkroniek & La Chronique op initiatief van Orange Belgium. De deelnemers hadden het over diverse onderwerpen gelinkt aan de digitale transformatie.
Namen plaats aan de tafel:
- Yves Aertssen, co-CEO bij Aertssen (YA)
- Hannes Benaets, BIM Manager bij Dethier (HB)
- Robin Collard, BIM Implementation Manager bij BAM Contractors (RC)
- Véronique Cupers, Key Accountmanager bij Orange (VC)
- Patrick De Kinder, BIM Manager bij Van Laere (PDK)
- Rudy De Smedt, BIM Manager bij Democo (RDS)
- Françoise Genicot, Hoofdredacteur van La Chronique
- Johan Lambrechts, Hoofdredacteur van Bouwkroniek
- Gert Pauwels, IoT & M2M Sales & Marketing Manager, bij Orange (GP)
- Emmanuel Vandeweghe, IT Manager bij Willy Naessens Group (EV)
Orange Belgium
Bourgetlaan 3
1140 Evere
business.orange.be/bouw