Nelissen Steenfabrieken opent zijn MAS aan de Maas

Op 1 januari 2014  namen Carlos Jorissen, Joeri Gevers en Burt Nelissen de fakkel over van de derde generatie en ontvouwden kort nadien een investeringsplan van liefst 35 miljoen €. Met de opening van dit ben-kantoorgebouw met zijn experimentele toonzaal naar een ontwerp van Architectengroep PSK en UAU collectiv profileren ze Nelissen Steenfabrieken als een voorloper in de baksteenbranche.

“Innovatie, co-creatie en duurzaamheid vormen de drie pijlers van het interieur en exterieur van ons nieuw hoofdkwartier. Zo is het atrium volledig uitgevoerd in onze meermaals gelauwerde Dubio-steen en met kunstige claustra’s en uit gevelstenen gezaagde steenstrips gelijmd op een grote glaspartij tonen we hier dat alles kan met baksteen als je maar met de juiste mensen samenwerkt. Daarom hechten we veel belang aan co-creatie”, stellen de drie ceo’s.

Burgemeester Marino Keulen (tweede van l.) opende samen met de ceo’s (voort vanaf l.) Burt Nelissen, Carlos Jorissen en Joeri Gevers officieel het nieuwe gebouw.

Het nieuwe gebouw, dat 6,5 miljoen € heeft gekost, roept echo’s op aan het Museum Aan de Stroom (MAS) in Antwerpen. Het bestrijkt bovengronds een oppervlakte van 2.000 m² met 1.150 m² kantoorruimte en een toonzaal van 850 m², en beschikt tevens over 900 m² parking en opslag- en technische ruimte. Het complex omvat digitale experimenteerruimtes voor ontwerpers, een Experience Room met een groot gebogen 180°-scherm en vergaderzalen die gereserveerd kunnen worden voor project- of andere besprekingen. “De vernieuwde site zal fungeren als facilitator voor creativo’s die samen met ons de bouwsector op duurzame wijze vooruit willen helpen”, ambiëren de bestuurders.

De baksteen als kunstwerk

De nieuwe toonzaal bevat een museale route waarbij de bezoeker de baksteen als kunstobject ontdekt in de echte en de virtuele realiteit. “We combineren een traditionele tastbare toonzaal met de digitale wereld. De bezoekers worden ondergedompeld in een digitaal getinte ‘customer experience journey’. Met een app doorlopen ze de toonzaal en kunnen ze zowel in de app als op aanraakschermen hun favoriete stenen aanduiden en in hun winkelmandje uploaden, die we op het eind van een bezoek virtueel tonen in de Experience Room. Op een groot 180°-scherm wordt hun steenselectie toegepast en aanschouwelijk gemaakt op een typewoning naar keuze. En wanneer ze op de parking aankomen, zit alles al in hun mailbox zodat ze thuis hun bezoek nog eens rustig kunnen overlopen”, signaleren de ceo’s.

 De nieuwe toonzaal vormt het creatieve neusje van de zalm voor architecten. “In de stenotheek staat een werktafel in combinatie met een groot scherm. Wanneer een architect een steen op de tafel legt, wordt die gescand aan de hand van een RFID-tag. Zo kan hij verschillende stenen op tafel leggen en virtueel nieuwe mixen creëren (met bv. meer zwart of rood) die hij op het scherm ziet en naar zichzelf kan sturen. Hij kan een muurtje bouwen, een steen eruit halen, … Dit is uniek in de sector”, beklemtonen de bedrijfsleiders. Tegen de wand wordt het gamma stenen uitgestald op draaipaneeltjes.

In de inkomhal toont een kolossaal aanraakscherm de ganse site en alle medewerkers. “Wanneer je op deze videowall een medewerker aanklikt, zie je zijn uitvergrote foto en zijn functie in het bedrijf. Zo kleven we letterlijk een gezicht op de sterkhouders van onze firma”, glundert het drietal. Op een andere muur in het gebouw tonen MarCom manager Roberta Melis en Marketing Coordinator Ester Broers hoe een tijdslijn de hoogtepunten in de geschiedenis van het bedrijf visualiseert en al vooruitblikt op het eeuwfeest in 2021.

Instastory’s

“We hadden nood aan dit gebouw om onze producten uit te stallen. We wilden werken aan een nieuw imago en laten zien dat een baksteen ook sexy kan zijn. Het interieur is helemaal aangepast aan deze tijden; de huidige jeugd is immers een digitale generatie en onze bakstenen kunnen hier ook zo getoond worden. Zo creëren we instastory’s”, straalt ceo Carlos Jorissen.

“In 2012 hielden we enkele brainstormsessies over het toekomstige gebouw en diens inplantingsplaats, want toen was de hele site volgebouwd. We zaten op het kruispunt van een bouw-, industrie- en landbouwzone en daarom hebben we in 2013 een planologisch attest moeten aanvragen, dat  we enkele jaren later ook gekregen hebben. Intussen is ook het ruimtelijk uitvoeringsplan (rup) aangepast en heeft Nelissen Steenfabrieken definitief zijn vaste plaats gekregen op deze 15,42 ha grote site. Eind maart 2016 hebben we onze bouwvergunning gekregen en na archeologische opgravingen is de aannemer in november 2016 gestart. Intussen is ons personeelsbestand uitgebreid tot 170 medewerkers op deze site, in andere vestigingen en op de baan. Dit gebouw is ons contactpunt met de buitenwereld en moet tonen wat we doen. In 2015 zijn we bovendien gestart met ons investeringsplan van 35 miljoen € en tegen april dit jaar moet onze fabriek helemaal geactualiseerd zijn”, vertelt zijn co-ceo Burt Nelissen, die tevens de lokale betrokkenheid prijst van mensen die hun steentje hebben bijgedragen tot het succes van dit bedrijf.

Presentatrice Annemie Ramaekers (l.) liet de architecten Massimo Pignanelli (m.) en Guido Ieven (r.) vertellen hoe ze opteerden voor drie letterlijk op elkaar gestapelde volumes.

“We wilden de creativiteit van de mensen die hun medewerking verleenden de vrije loop laten en een wow-gevoel losweken bij mensen die hier voorbijrijden. Daarnaast streefden we naar openheid met een atrium dat het contact tussen alle medewerkers bevordert. We hebben de architecten gevraagd: maak er iets moois van met een kwinkslag naar het Vitra Campus-gebouw in het Duitse Weil am Rhein met zijn over elkaar hellende verdiepingen met glaspartijen. We willen hier nieuwe kleuren, vormen en bouwtechnieken zoals ISO-Façade, een gevelisolatiesteen waarmee je energieneutraal kan bouwen of bij renovatie isoleren, introduceren. Voor het ontwerp van dit gebouw zijn we in zee gegaan met twee architecten, waarbij de ene zeer veel ervaring bezit en de andere blijk geeft van een grote creativiteit”, vult de derde ceo Joeri Gevers aan.

Opeengestapelde volumes

Om ook in dit ontwerp de innovatiekracht van hun opdrachtgevers sterk te laten doorsijpelen verruilden beide architectenkantoren, Architectengroep PSK uit Sint-Truiden en UAU Collectiv uit Hasselt, het concept van een klassiek kantoorgebouw met een standaard toonzaal voor een opeenstapeling van volumes. “We verwierpen een doordeweekse opstapeling waarbij de volumes half in elkaar zitten en de vloer- en plafondplaat in elkaar overlopen, want dat is eigenlijk een instapeling. We opteerden daarentegen voor drie letterlijk op elkaar gestapelde volumes, een complexe en vernieuwende constructie”, verklaart Massimo Pignanelli van UAU collectiv, die tekende voor de jeugdige aanpak.

“Ik verwacht van de architect dat hij iets doet met mijn Dubio-steen, zodat een boeiende co-creatie ontstaat”, beklemtoont ontwerper Roel Vandebeek (r.).

Het nieuwe complex mocht geen klassiek kantoorgebouw worden. “De drie pagina’s met instructies die we van de drie ceo’s ontvingen, waren evenwel totaal verschillend. Bovendien werkten we met een familie, dus waren de emoties en de beleving belangrijk, maar heerste hier tegelijk ook een huiselijke sfeer. Dat hebben we gezien als een voordeel. Daarenboven was de complexiteit van dit gebouw een probleem met het oog op de uitvoering. Daar kwam nog bij dat Carlos Jorissen iedereen wilde zien en een zicht wilde hebben op wie hier binnenkomt”, meldt Massimo Pignanelli.

De architecten probeerden in dit adembenemende gebouw de bakstenen, kleuren en texturen te tonen als een kunstwerk, een schilderij met een legende. “Behalve de stapeling van de volumes vormen ook het uitzicht, de bar en de stenotheek onmiskenbare troeven. Onze met de hand gemaakte stenen zijn trouwens al een kunst op zich. De rode baksteen aan de buitenkant staat voor warmte en benadrukt zo het familiale aspect. We hebben bovendien exclusief voor dit gebouw een nieuwe baksteen laten samenstellen, de Salto gesinterd, die hier ook kan besteld worden. Nelissen Steenfabrieken introduceert tevens de N70, een nieuw en exclusief formaat van gevelsteen die met zijn 24 cm lengte en 7 cm diepte langer, slanker en iets dunner is dan een traditioneel formaat en die we gaan verlijmen. We hebben hem aan het plafond gehangen, op de vloer gelegd en op glas gekleefd. Dwarse stenen geven vertraging aan. De verwondering die opborrelt bij wie hier binnenkomt, wordt veroorzaakt doordat we diezelfde stenen verticaal hebben geplaatst”, signaleert de architect van UAU collectiv.

“We hebben onze ideeën samengegooid en in een vrij goeie verstandhouding samen geschreven aan dit verhaal. Onze grootste uitdaging was inderdaad de klant overtuigen. We zijn in 2012 begonnen met de derde generatie, die niet altijd op dezelfde golflengte zat, en dat was daarna evenzo met de vierde generatie. Hun inbreng is bovendien constant zeer groot geweest”, benadrukt Guido Ieven van Architectengroep PSK.

De inkom vertoont een U-vorm. Op de eerste verdieping staat de O-vorm voor oneindigheid. Boven trekt de U-vorm de emoties naar binnen. Je kan er eveneens genieten van een natuurlijke lichtinval en een weids uitzicht.

Nelissen Steenfabrieken positioneert zich ook als een energetische voortrekker door te streven naar een bijna-energieneutrale (ben-)bedrijfssite. “Hiertoe hebben we geopteerd voor een performante buitenschil van het nieuwe gebouw met een erg gunstige U-waarde. De technische installaties werken vooral op basis van gratis energiebronnen, waardoor we een beduidend beter E-peil halen dan de vooropgestelde eisen voor een kantoorbedrijf”, stipt Guido Ieven aan.

Hij voegt eraan toe dat dit duurzame ben-gebouw met zijn uitstekende thermische schil over een warmtepomp en een warmtepompboiler beschikt, waarbij twaalf 150 m diepe boringen werden uitgevoerd om te kunnen koelen en verwarmen. “Er komen ook nog zonnepanelen. Al het water wordt gerecupereerd, o.a. voor de baksteenproductie. We hebben bovendien de site zelf georganiseerd en het verkeer op het terrein veiliger en overzichtelijker gemaakt door personeel en vrachtwagens van elkaar te scheiden. Hierbij hebben we de volle steun gekregen van de burgemeester”, looft de architect van Architectengroep PSK.

Roel Vandebeek ontwierp de opmerkelijke Dubio-steen. “Ik werk graag met producten die niet voor de hand liggen en weet dat architecten graag gebruik maken van redelijk vlakke en platte stenen. Ik heb met de Dubio de optische illusie van drie dunne bakstenen boven elkaar met schijnvoegen gecreëerd terwijl het slechts om één steen gaat, wat een speels effect ressorteert. Via mijn schoonbroer, architect Frank Jaspers, ben ik in contact gekomen met Nelissen Steenfabrieken. De patenten voor België en Nederland zijn intussen in aanvraag, dat voor Duitsland is goedgekeurd. Met de Dubio wonnen we de Henri Van de Velde Award, de Product Innovation Award tijdens de uitreiking van de Belgian Building Awards en de German Design Award. Ik verwacht van een architect evenwel dat hij iets doet met mijn steen, zodat een boeiende co-creatie ontstaat”, oppert deze Limburgse designer.

Modelbedrijf

De Lanakense burgemeester Marino Keulen looft de opmerkelijke toevoeging aan de Lanakense skyline van dit nieuwe gebouw. “Dit complex is illustratief voor de drang naar innovatie en dynamiek van de familie Nelissen. De leiding van dit bedrijf kon overigens alleen in handen blijven van deze familie doordat ze ambitie koppelt aan noodzakelijke vernieuwingen, professionalisme en kwalitatieve producten die tal van awards opleverden”, erkent hij.

De lokale burgervader is zichtbaar trots dat deze wereldspeler zijn thuisbasis blijft koesteren in zijn gemeente. “Als geboren en getogen Kesseltenaar ben ik opgegroeid in de schaduw van de fabrieksschouw van Nelissen Steenfabrieken. De aanwezigheid van zo’n grote onderneming, die een modelbedrijf is voor Lanaken, Limburg en gans België, brengt bovendien veel tewerkstelling en uitstraling voor de regio met zich”, beseft hij.

Marino Keulen noemt het nieuwe gebouw een icoon en een architecturaal landmark in Kesselt, een kerkdorp met 550 inwoners. “In 1921 is in deze leemrijke deelgemeente een smid met zijn schoonbroer aan de slag gegaan. Vandaag is hun fabriek een Europese speler geworden en één van de laatste grote familiebedrijven met succes van de UK tot de Oeral. Nelissen Steenfabrieken speelt in de Champions League van de steenbakkers en heeft dit helemaal op eigen kracht gerealiseerd. Het mag Europa beschouwen als zijn speelveld, maar blijft verbonden aan dit dorp. Deze fabriek regelt het dorpse leven; dorp en fabriek zijn één en trekken aan hetzelfde zeel. Het gemeentebestuur heeft er dan ook alles aan gedaan om dit gebouw te faciliteren. Dit bedrijf is met alles in orde, al dachten een aantal inwoners eerst dat stof hetzelfde was als fijnstof. Samen met de Ondernemersclub Lanaken hebben we er bovendien voor gezorgd dat vanaf 1 januari 2017 voor elk nieuw gebouw en iedere uitbreiding het gemeentelijke deel van de onroerende voorheffing gedurende vijf jaar wordt terugbetaald en geven we een eenmalige aanwervingspremie van 1.000 € aan plaatselijke ondernemers die een voltijdse medewerker voor minstens één jaar in dienst nemen. Eigenlijk is jullie receptie dus al terugbetaald”, grapt de Lanakense burgemeester.

Vermits Nelissen Steenfabrieken ook actief is op de Britse markt moet het bedrijf volgens hem echter wel terdege rekening houden met de gevolgen van een dreigende brexit. “Door onze deelname aan de Europese Unie is onze economie met 10% gegroeid. De federale en de Vlaamse regering doen er dan ook alles aan om de lijnen met het VK open te houden. België is immers de vierde handelspartner van Groot-Brittannië”, weet Keulen.

185 miljoen stenen per jaar

Het nieuwe kantoor van Nelissen Steenfabrieken is een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van het bedrijf, maar de familie Nelissen focust reeds op de volgende stappen van haar investeringstraject. “Medio dit jaar zullen we over een uitgebreide en volledig gemoderniseerde fabriek beschikken met een vernieuwd machinepark, aangepaste ovens en splinternieuwe droogkamers, goed voor een productie van 185 miljoen stenen per jaar”, klinkt het. Nelissen vernieuwde onlangs ook de toonzaal in Marche-en-Famenne om het Franstalige landsgedeelte nog beter te kunnen bedienen. “We kijken intussen met open vizier naar de toekomst met vooruitstrevende producten, nieuwe afzetmarkten en een duurzame bedrijfsvoering met als rode draad de betrokkenheid en ziel eigen aan een familiebedrijf”, luidt het fier.