Beveren en Kruibeke hebben fusieplannen
De gemeenten Beveren en Kruibeke willen vanaf 1 januari 2025 samen een nieuwe gemeente vormen. Marc Van de Vijver en Dimitri Van Laere, de burgemeesters van respectievelijk Beveren en Kruibeke, hebben daarvoor een intentieverklaring ondertekend.
Daarmee is het startschot gegeven van een lang proces dat voldoende politiek en maatschappelijk draagvlak moet creëren voor de oprichting van een nieuwe, slagkrachtige gemeente die beter het hoofd kan bieden aan de uitdagingen van morgen. Voor Beveren en Kruibeke is de fusie ook belangrijk om zich als sterke gemeente te kunnen positioneren tussen de omliggende steden Antwerpen en Sint-Niklaas.
In de loop van deze legislatuur, maar zeker ook in de volgende bestuursperiode, zal duidelijk worden hoe deze nieuwe gemeente moet worden vormgegeven. Als de fusie slaagt, zal de nieuwe gemeente een grondgebied van ruim 183 km² omvatten, dat is groter dan de stad Gent. De gemeente zal ongeveer 66.000 inwoners tellen, waarvan 49.000 uit Beveren en 17.000 uit Kruibeke. Een naam voor de fusiegemeente is er nog niet.
Het is net omwille van de toekomstige uitdagingen voor steden en gemeenten dat de Vlaamse overheid vrijwillige fusies stimuleert en geïnteresseerde steden en gemeenten een spreekwoordelijke wortel in de vorm van een (gedeeltelijke) schuldovername voorhoudt. Dat de hogere overheden steeds meer verantwoordelijkheden doorschuiven naar de gemeenten, zonder dat daarbij gepaste financiële middelen voorzien worden, stimuleert dit op onrechtstreekse wijze nog eens extra.
“De uitdagingen die op de Vlaamse steden en gemeenten afkomen, zijn enorm. Niet alleen de financiële draagkracht vormt een uitdaging. De toenemende digitalisering met de daaraan verbonden kosten en het personeelsbeleid zijn dat evengoed. En dan houden we nog geen rekening met de eigen, lokale uitdagingen. Die verzuchtingen zorgen er inderdaad voor dat het voor kleinere gemeenten moeilijk wordt om het hoofd boven water te houden”, vertelt burgemeester Marc Van de Vijver van Beveren.
“Dat kan ik alleen maar beamen. Vanuit Kruibeke hebben we er ook nooit een geheim van gemaakt dat we een verregaande samenwerking met een andere (buur)gemeente wilden aangaan. Met de gesprekken die Beveren en Kruibeke nu voeren, realiseren we één van de zaken die we zelf hebben ingeschreven in ons bestuursakkoord voor deze legislatuur”, vult burgemeester Dimitri Van Laere aan.
Volgens de beide burgemeesters heeft een mogelijke fusie tal van voordelen, bovenop de eerder genoemde uitdagingen, de schuldafbouw en de financiële draagkracht. Er zijn in de eerste plaats de gemeenschappelijke aandachtspunten waarvan het behoud van het landelijke karakter, het stimuleren van het verenigingsleven, de tewerkstelling en de ondersteuning van (lokale) economische actoren er enkele zijn.
Daarnaast is er ook de gezamenlijke mobiliteitsdruk en de waterproblematiek (Schelde en Sigmaplan), de toenemende vergrijzing, diversiteit en kloof tussen arm en rijk, ... Ook niet onbelangrijk: vandaag kan een gemeente nog zelf een partner kiezen, terwijl er in de volgende legislatuur misschien sprake zal zijn van gedwongen samenwerkingen.
Dat Beveren en Kruibeke nu voor elkaar kiezen, lag enigszins voor de hand. Er is al heel wat dat de inwoners van beide gemeenten bindt: de volksaard en tradities, maar ook de fierheid op de eigenheid van de (deel)gemeenten. Bovendien hebben beide gemeenten heel wat troeven: statige kastelen met een rijke geschiedenis en de Scheldeboorden en -hinterland die uitnodigen tot allerhande vormen van recreatie. Beide gemeenten hebben ook een sterk uitgebouwd verenigingsleven. Beveren heeft met de Waaslandhaven dan weer een economische troefkaart in handen.
“De eigenheid van de deelgemeenten is iets wat Beveren al sinds de fusie van 1977 hoog in het vaandel draagt. Daar komt met deze eventuele fusie ook zeker geen verandering in. We willen blijven inzetten op een gedecentraliseerde dienstverlening waarbij nagenoeg elke deelgemeente kan rekenen op een eigen permanentie, een bibliotheek, eigen socioculturele en sportinfrastructuur, gemeentelijk onderwijs”, verklaart Marc Van de Vijver.
“Dat toont ook meteen aan dat de gesprekken die gevoerd worden, gebeuren op basis van wederzijds respect en met respect voor de eigenheid van alle deelgemeenten. Het zorgt ervoor dat een uitgebouwde basisdienstverlening in elke deelgemeente het uitgangspunt blijft. Die gemeenschappelijke dienstverlening bevestigt meteen ook onze eerdere samenwerkingsverbanden zoals met de afvalintercommunale Ibogem, Zorgpunt Waasland, de Maatschappij voor Sociale Huisvesting en de scholengemeenschappen”, aldus Dimitri Van Laere.
Die werking heeft uiteraard ook een kostprijs, maar daarvan werd al vastgelegd dat de gemeentebelasting in de komende legislatuur de huidige 5% van Beveren niet mag overschrijden. Dat geldt ook voor de opcentiemen op de onroerende voorheffing.
Nu worden een politieke stuurgroep bestaande uit de beide burgemeesters en een schepen van elke gemeente, en een politieke werkgroep bestaande uit raadsleden van beide gemeenten opgericht. Verder worden een coördinerend algemeen en financieel directeur aangesteld en wordt bekeken of er een transitiemanager moet komen. Beide gemeentebesturen willen open en transparant communiceren over de fusieplannen. Inwoners krijgen een brochure in de bus en in de toekomst worden hoorzittingen georganiseerd. Een referendum komt er niet.