Fiscaal voordeel in bouw en aanverwante sectoren

De maatregel die werd uitgebreid tot de bouwsector, dateert in werkelijkheid van 1 januari 2018, maar een indexeringsfout in de wet heeft bij het opstarten enkele missers veroorzaakt, waardoor tal van ondernemingen die van dat fiscale voordeel hadden kunnen genieten, uiteindelijk niet voldeden aan de in 2019 vereiste voorwaarden. Gezien deze ietwat absurde situatie, werd op 28/4/2019 een herstelwet uitgevaardigd met terugwerkende kracht tot 1 januari 2018, omdat dit oorspronkelijk zo voorzien was. Dit neemt niet weg dat deze mislukte start een zeker wantrouwen gewekt heeft, ja zelfs een gebrek aan belangstelling en vooral veel vragen van de ondernemers aan hun sociale secretariaten.

Bovendien, zo preciseert Séverine Verdin, Legal Advisor bij Likh Securex, zijn bepaalde punten in de wetgeving te vaag, waardoor het in de huidige situatie niet mogelijk is om een antwoord te geven op legitieme vragen van klanten als: geldt die gedeeltelijke vrijstelling voor onderaannemers, voor een ploeg gevormd door een baas en een medewerker? Voorzichtigheid moedigt ons aan om ons strikt aan de wet te houden, maar het is niet bedoeling om in het ongewisse te blijven, met het risico dat die nochtans interessante maatregel op termijn uitdooft of dode letter blijft. Vandaar het verzoek van de Unie van erkende Sociale Secretariaten aan de verantwoordelijke autoriteiten om opheldering te geven. Maar zonder regering …

De juiste term

In de tussentijd is het ook belangrijk om overeenstemming te bereiken over de terminologie. De wet spreekt over ploegenarbeid. Ook hier kan verwarring ontstaan. Het gaat immers niet om het werk in “shifts”, zoals we dat in de industrie kennen, maar wel over het begrip “ploeg” dat eigen is aan de bouwsector. Bijvoorbeeld: twee personen (of meer) die hetzelfde werk of complementair werk verrichten, zowel qua inhoud als qua omvang. Een installateur van raamchassis die met een glaszetter aan dezelfde taak werkt, kan een ploeg vormen en hun bedrijf valt dus onder de wet. Met andere woorden, om in aanmerking te komen, moet het bedrijf het werk in één of meerdere ploegen (“teams”) van minstens 2 personen uitvoeren. De werken moeten ook ter plaatse en niet in een werkplaats, bijvoorbeeld, worden uitgevoerd.

Een zuurstofballon

Een andere voorwaarde is dat de maatregel de werknemers betreft die behoren tot het paritair comité 124 en aanverwante sectoren (elektriciens, schilders, timmerlieden …), waarvoor een bruto uurloon van minstens 13,99 euro in 2019 (basisbedrag: 13,75 euro) wordt gelijkgesteld met een ploegenpremie.

Voor 2019 beloopt de vrijstelling 6% van het geheel van de belastbare bezoldigingen van alle betrokken werknemers. Als de maatregel met terugwerkende kracht wordt toegepast vanaf 1 januari 2018, bedraagt het tarief 3% voor 2018. In 2020 klimt dit percentage daarentegen naar 18%. Een interessant tarief, onderstreept Séverine Verdin terecht, maar ook een maatregel die meer bekendheid verdient. Vandaar dat Securex 4.500 klanten heeft gecontacteerd die in aanmerking zouden kunnen komen voor deze gedeeltelijke vrijstelling (volgens de ad hoc paritaire overeenkomst). Slechts 20% van hen heeft geantwoord en 10% voldeed aan de voorwaarden. Dit cijfer weerspiegelt waarschijnlijk niet de realiteit, er zijn ongetwijfeld veel meer ondernemingen die in aanmerking komen. Maar dat moeten ze dan wel weten. Er worden weliswaar sensibiliseringsacties georganiseerd, maar de wetgever moet ook bepaalde, nog vage punten verduidelijken teneinde alle partijen op zelfde golflengte te brengen. Het zou immers jammer zijn dat een dergelijke maatregel die bedoeld is om de bouwondernemingen extra zuurstof te geven teneinde hun loonlasten te verlagen, de meerkosten van ploegenarbeid te compenseren en tegen sociale dumping te strijden, onopgemerkt zou blijven omwille van leemten in haar formulering en communicatie.