Grondwaterbemalingen in bouwprojecten
De droogteproblematiek is de voorbije jaren heel actueel geworden, ook in België. Het grote waterverbruik door de hoge bevolkingsdichtheid en de hoge verhardingsgraad maken de situatie nog erger. Deze problematiek vertaalt zich onder meer in een daling van de grondwaterstanden. Hierbij komt nog dat er voor bouwprojecten vaak grondwater onttrokken moet worden. Gelukkig bestaan er concrete oplossingen om de impact van deze bemalingen te verminderen.
Volgens het recente project HERBRONNEN van Vlaanderen Circulair wordt er in Vlaanderen alleen al jaarlijks zo’n 60 miljoen m³ water opgepompt voor bemalingsprojecten. Dit cijfer is gebaseerd op de aanvragen die bouwbedrijven in 2020 gedaan hebben om in Vlaanderen water te mogen oppompen.
Bemalingen op bouwwerven zijn nochtans noodzakelijk voor tal van ondergrondse bouwwerkzaamheden zoals de bouw van ondergrondse parkings, kelders, liftputten …
Momenteel wordt een groot deel van het opgepompte grondwater in de riolering geloosd. Dit heeft echter een weerslag op de grondwaterstanden en gaat in tegen de verstrenging van de gewestelijke regelgevingen waarbij een striktere toepassing van de bemalingscascade gevraagd wordt:
1. beperken van opgepompte debieten via peilgestuurde bemalingen, retourneren en infiltreren
2. gebruiken van bemalingswater
3. lozen in oppervlaktewater
4. lozen in de riolering.
Bemalingstechnieken
De meest frequent toegepaste technieken om het grondwater bij bouwprojecten te verlagen, zijn:
• bemalingen met verticale filters: hierbij worden verticale filters in de grond aangebracht en gekoppeld aan een aanzuigleiding en een zuigerpomp. We onderscheiden een vacuümfilterbemaling (zie afbeelding 1) en een gravitaire filterbemaling
• bemalingen met dieptebronnen: deze laten toe om de grondwaterstand onbeperkt te verlagen. Er kunnen twee types onderscheiden worden:
– gravitaire dieptebronnen (zie afbeelding 2) zijn doeltreffender in homogene zandgrond. Hier zijn de filterelementen (m.a.w. de gesleufde lengte van de pvc-buis) veelal langer
– in minder doorlatende gronden en/of indien men tot dicht op een kleilaag moet bemalen, zijn vacuümdieptebronnen efficiënter.
De bemalingstechniek moet gekozen worden in functie van de grond, het grondwater, de directe omgeving van de werf, de afmalingshoogte en de projectkarakteristieken.
Technieken voor de beheersing van bemalingen
Minimaliseren van het opgepompte grondwaterdebiet
Dit kan bereikt worden door een geavanceerd pompsysteem aan te wenden, waarbij de pompen (automatisch) aangestuurd worden door een permanente monitoring van het verlaagde grondwaterpeil.
Daarnaast kan men de bouwput hydraulisch isoleren, waardoor de toestroom van grondwater uit de omgeving buiten de bouwput sterk beperkt wordt. Hierbij worden rond de omtrek van de bouwput verticale schermwanden aangebracht (bv. damwanden, secanspalenwanden en soilmixwanden) en doorgetrokken tot in een natuurlijke waterremmende laag (bv. kleilaag).
Heraanvullen van de grondwaterstand door retourneer- en infiltratietechnieken
Bij een retourbemaling door middel van diepe infiltratie wordt het opgepompte bemalingswater op een bepaalde afstand van de bouwput en van de bestaande gebouwen in de omgeving terug in de ondergrond gebracht. Bij oppervlakte-infiltratie wordt het bemalingswater vanaf het maaiveld via bezinkingsbekkens, infiltratiegrachten of putten weer naar de bodem gevoerd.
Gebruik van niet-geretourneerd of -geïnfiltreerd grondwater
Dit is vooral interessant bij land- en tuinbouw, bijvoorbeeld voor het bevloeien van parken en groenvoorzieningen (zie het Buildwise artikel 2021/4/9).
Samenvatting van een artikel verschenen op de pagina’s 6-7 van het Buildwise Magazine 2022/5. Enkel het originele Buildwise-artikel geldt als referentie.
Voor projectontwikkelaars, architecten en aannemers is het essentieel om op de hoogte te blijven van de evoluerende regelgeving rond tijdelijke bemalingen op werven.
De grondwaterbeheersing moet dan ook vanaf het begin van een vastgoedproject overwogen worden. Het negeren hiervan kan leiden tot talloze problemen tijdens het project. Ontdek hoe je het hoofd boven water kan houden op de specifieke Buildwise-pagina over dit onderwerp (https://buildwise.direct/tijdelijke-bemalingen-campagne).
De energetische renovatie van hellende daken is van cruciaal belang om de uitstoot van CO2 en het energieverbruik van gebouwen te verminderen. Dankzij een geschikte isolatie en de verbetering van de luchtdichtheid kunnen de verwarmingsbehoeften aanzienlijk verminderd worden. Het sarkingprocedé is bijzonder doeltreffend voor ingerichte zolders, omdat het een betere isolatie oplevert zonder dat het interieur gewijzigd moet worden. Dit systeem laat tevens toe om het uitzicht van het daktimmerwerk te behouden en tegelijkertijd de energieprestaties te verbeteren. In de nieuwe TV 294 is alle informatie die je nodig hebt over dit onderwerp in een notendop samengevat.
