Infiltraties bij het na-isoleren van spouwmuren beheersen
Hoewel na-isolatie thermisch efficiënt is, volstaat deze werkwijze op zich niet om de thermische prestaties van de gevel te waarborgen. In het ideale geval wordt ze aangevuld met een thermische isolatie langs de buitenzijde, zoals een ETICS of een geïsoleerde gevelbekleding (zie Buildwise-artikel 2016/01.07). Deze oplossing beschermt de muur ook tegen slagregen.
Toepasbaarheid van na-isolatie in functie van de gevelhoogte.
De na-isolatie van spouwmuren moet overwogen worden wanneer het gevelmetselwerk bij de energetische renovatie van de gevel behouden blijft in plaats van verwijderd wordt.
Een spouwmuur thermisch isoleren langs buiten, biedt vele voordelen op hygrothermisch vlak. Toch is het aangeraden deze muur na te isoleren om te voorkomen dat er in de spouw luchtstromingen zouden ontstaan die aanleiding zouden kunnen geven tot warmteverliezen. De spouwmuren mogen niet geventileerd worden.
Als de thermische isolatie langs buiten op hetzelfde moment uitgevoerd wordt als de na-isolatie, dan hoeft er geen rekening gehouden te worden met de weersomstandigheden, aangezien de buitenisolatie de onderliggende muur in de uiteindelijke situatie zal beschermen.
BEHEERSEN VAN HET RISICO
Het kwaliteitskader voor het na-isoleren van spouwmuren bestaat al meer dan tien jaar en sedertdien wordt deze techniek veelvuldig aangewend. In Vlaanderen is dit kader gekoppeld aan het toekennen van subsidies en worden de uitvoeringen geregistreerd. Midden 2023 vonden er al meer dan 133.000 toepassingen plaats, goed voor meer dan 16 miljoen m² aan na-geïsoleerde gevels.
Ondanks dit succesverhaal werden er in een aantal gevallen ook vochtproblemen vastgesteld. Zo hebben we geconstateerd dat bepaalde isolatiematerialen hun waterafstotendheid verliezen wanneer de gevel blootgesteld wordt aan langdurige bevochtiging (slagregen ...). Dit probleem wordt nu beter beheerst, mede doordat het Technisch Comité ‘Plafonneer-, voeg- en gevelwerken’ de situatie op de voet opvolgt, in samenwerking met BCCA.
Het binnendringen van regenwater via de gevel is een belangrijk risico. In dit verband moet er bijzondere aandacht besteed worden aan de belastingen door slagregen (zie ‘Maximale gevelhoogte’ hierna) en de waterdoorlatendheid van het gevelmetselwerk. Gevelstenen uit korrelbeton, gelijmd metselwerk met open stootvoegen of beschadigde gevels (voegen in slechte staat, gescheurde bakstenen ...) worden als zeer waterdoorlatend beschouwd. Indien de voegen gewoon verweerd en niet uitgestoten zijn (vaak te wijten aan een vorstgevoelige stelmortel), dan kan de regendichtheid aanzienlijk verbeterd worden (zie TV 208) door de uitvoering van de nodige herstellingen en afdichtingen.
Bij een sterk doorlatend buitenspouwblad kan er bij slagregen een grote hoeveelheid water in de spouw infiltreren. In dat geval mag er niet nageïsoleerd worden, tenzij na het treffen van specifieke beschermingsmaatregelen.
MAXIMALE GEVELHOOGTE
Hoe hoger de gevel, hoe groter de blootstelling aan slagregen. Tenzij de nodige beschermingsmaatregelen genomen zijn, mogen dus alleen gevels met een beperkte hoogte nageïsoleerd worden (zie TV 246). Hierbij dient men rekening te houden met:
• de terreinruwheidscategorie (bepaald met de tool Category Interactive (CInt) ontwikkeld door Buildwise en gratis beschikbaar op de Buildwise-website
• de geveloriëntatie: voor gevels met een noordwestelijke tot zuidoostelijke oriëntatie (hoeksector van 180°) kan de hogere (en dus minder strenge) terreinruwheidscategorie toegelaten worden
• de windzone: België heeft vier windzones, van de kust tot de Ardennen
• het door certificatie aangetoonde beheersniveau van de risico’s die aan de techniek verbonden zijn.
De blootstelling aan slagregen is over het algemeen constant over de hoogte van de gevel. Als de gevel de maximale hoogte overschrijdt, dan wordt de na-isolatie van de volledige gevel (dus over zijn volledige hoogte) afgeraden (zie afbeelding).
BESCHERMINGSMAATREGELEN
Dakoversteken kunnen de gevel beschermen tot een hoogte die overeenkomt met vier keer de lengte van deze elementen. Zonder deze oversteken wordt de spouwmuur als beschermd tegen slagregen beschouwd wanneer ze bekleed is met een geschikte, versterkte buitenbepleistering, een ETICS (zie TV 257 en TV 279) of een gevelbekleding. Afhankelijk van de bescherming kan ook een voldoende performant thermisch isolatieniveau bereikt worden.
Bron: het artikel ‘Na-isolatie van spouwmuren: het risico op infiltraties beheersen’ van Y. Grégoire, in het Buildwise Magazine van november-december 2023. Enkel het originele artikel, te vinden op www.buildwise.be, geldt als referentie.