Infiltraties bij het na-isoleren van spouwmuren beheersen
Hoewel het na-isoleren van spouwmuren thermisch efficiënt is, volstaat deze manier van werken op zich niet om de goede thermische prestaties van de gevel te waarborgen. In het ideale geval wordt deze na-isolatie aangevuld met een thermische isolatie langs buiten, zoals een ETICS of een geïsoleerde gevelbekleding (zie het Buildwise-artikel 2016/01.07). Deze oplossing beschermt de muur ook tegen slagregen.
1 | Toepasbaarheid van na-isolatie in functie van de gevelhoogte.
De na-isolatie van spouwmuren moet overwogen worden wanneer het gevelmetselwerk bij de energetische renovatie van de gevel behouden blijft in plaats van verwijderd wordt.
Een spouwmuur thermisch isoleren langs buiten, biedt vele voordelen op hygrothermisch vlak. Toch is het aangeraden om deze muur na te isoleren om luchtstromingen in de spouw, die op hun beurt aanleiding kunnen geven tot warmteverliezen, te voorkomen. De spouwmuren zelf mogen niet geventileerd worden.
Als de thermische isolatie langs buiten op hetzelfde moment uitgevoerd wordt als de na-isolatie, dan hoeft er geen rekening gehouden te worden met de toepassingsvoorwaarden ter bescherming tegen de weersomstandigheden, aangezien de buitenisolatie de onderliggende muur in de uiteindelijke situatie zal beschermen.
HET KWALITEITSKADER
Het kwaliteitskader voor het na-isoleren van spouwmuren bestaat al meer dan tien jaar. In Vlaanderen is dit kader gekoppeld aan het toekennen van subsidies en worden de uitvoeringen geregistreerd. Midden 2023 lag het aantal geregistreerde toepassingen al op meer dan 133.000, goed voor zo’n 16 miljoen m² aan na-geïsoleerde gevels. Ondanks dit succesverhaal werden er in een aantal gevallen vochtproblemen vastgesteld. Zo hebben we geconstateerd dat bepaalde isolatiematerialen hun waterafstotende karakter verliezen wanneer de gevel blootgesteld wordt aan langdurige bevochtiging (slagregen ...). Dit probleem wordt tegenwoordig opgevolgd door het Technisch Comité ‘Plafonneer-, voeg- en gevelwerken’, in samenwerking met BCCA.
HET INFILTRATIERISICO BEHEERSEN
Het binnendringen van regenwater via de gevel is een belangrijk risico. In dit verband moet bijzondere aandacht besteed worden aan de volgende twee parameters:
- de belastingen door slagregen (zie ‘Maximale gevelhoogte’ hierna)
- de waterdoorlatendheid van het gevelmetselwerk.
Gevelstenen uit korrelbeton, gelijmd metselwerk met open stootvoegen of beschadigde gevels (voegen in slechte staat, gescheurde bakstenen ...) worden als zeer waterdoorlatend beschouwd. Als de voegen gewoon verweerd en niet uitgestoten zijn (vaak te wijten aan een vorstgevoelige stelmortel), dan moeten de nodige herstellingen en afdichtingen uitgevoerd worden om de regendichtheid aanzienlijk te verbeteren (zie TV 208).
Bij een sterk doorlatend buitenspouwblad kan er in geval van slagregen een grote hoeveelheid water in de spouw infiltreren. Desgevallend mag er niet nageïsoleerd worden, tenzij er specifieke beschermingsmaatregelen getroffen worden (zie tabel B).
A | Maximale hoogte van aan slagregen blootgestelde gevels voor terreinruwheidscategorie II (zone met lage vegetatie met of zonder alleenstaande obstakels).
MAXIMALE GEVELHOOGTE
Hoe hoger de gevel, hoe meer deze blootgesteld is aan slagregen. Tenzij de nodige beschermingsmaatregelen genomen zijn, mogen dus alleen gevels met een beperkte hoogte nageïsoleerd worden (zie TV 246 en tabel A) in functie van:
- de terreinruwheidscategorie (bepaald met de tool Category Interactive (CInt)ontwikkeld door Buildwise en gratis beschikbaar op de Buildwise-website)
- de geveloriëntatie: voor gevels met een noordwestelijke tot zuidoostelijke oriëntatie (hoeksector van 180°) kan de hogere (en dus minder strenge) terreinruwheidscategorie toegelaten worden
- de windzone: België heeft vier windzones, van de kust tot de Ardennen
- het door certificatie aangetoonde beheersniveau van de risico’s die aan de techniek verbonden zijn.
De blootstelling aan slagregen is over het algemeen constant over de hoogte van de gevel. Als de gevel de maximale hoogte overschrijdt, dan wordt de na-isolatie van de volledige gevel (dus over zijn volledige hoogte) afgeraden (zie afbeelding 1).
B | Te nemen beschermingsmaatregelen in functie van de gevelhoogte H (*).
BESCHERMINGSMAATREGELEN
Dakoversteken kunnen de gevel beschermen tot een hoogte die overeenkomt met het viervoud van de lengte van deze elementen. Zonder dergelijke oversteken wordt de spouwmuur beschouwd als beschermd tegen slagregen wanneer deze bekleed is met een geschikte, versterkte buitenbepleistering (TV 289), een ETICS (zie TV’s 257 en 279) of een gevelbekleding (zie tabel B). Afhankelijk van de bescherming kan ook een voldoende performant thermisch isolatieniveau bereikt worden.
Bron: het artikel ‘Na-isolatie van spouwmuren: het risico op infiltraties beheersen’ van ir.-arch. Y. Grégoire, in het Buildwise Magazine van november-december 2023. Enkel het originele artikel, te vinden op www.buildwise.be, geldt als referentie.