Isohemp lanceert Recyhemp, het eerste gerecycleerde hennepblok

Er zijn maar weinig bedrijven die al jaren, of zelfs decennia, vooruitdenken over hoe ze de afvalstromen aan het einde van de levenscyclus van hun materialen kunnen hergebruiken. Net die vooruitziende blik typeert IsoHemp. Na in 2012 de hennepblok op de markt te hebben gebracht, zet de kmo uit Fernelmont, opgericht door Olivier Beghin, Jean-Baptiste de Mahieu en Anthony De Mot, opnieuw een stap verder in haar circulaire ambities. Het bedrijf heeft namelijk een recyclage-eenheid voor hennepbeton opgezet — een primeur in Europa, en zelfs wereldwijd.

Laten we eerst even verduidelijken wat een hennepbetonblok precies is. Dit materiaal, erg geliefd bij voorstanders van ecologisch bouwen, is nog relatief onbekend in de traditionele bouwsector. De term betonblok kan bovendien misleidend zijn, want de functies van een hennepbetonblok verschillen volledig van die van een klassieke betonsteen.

In het hennepbetonblok van IsoHemp bestaat het biogebaseerde deel — samengesteld uit hennepscheven en hennephoutvezels — uit bijna 80% van het volume. De resterende 20% bestaat uit hydraulische kalk (ongeveer 11%) en luchtkalk (ongeveer 9%), die nodig zijn om het materiaal te laten uitharden. Voeg daar het nodige water aan toe, en je krijgt een natuurlijk product dat volledig uit hernieuwbare grondstoffen bestaat én brandwerend is (classificatie A1 volgens de Europese norm EN 13501-1).

Afhankelijk van de berekeningsmethode wordt geschat dat elk blok tussen de 75 en 100 kilo CO₂ kan opnemen en opslaan — een opmerkelijke prestatie voor een bouwmateriaal.

Technische en ecologische prestaties

De prestaties van het hennepbetonblok zijn niet alleen milieugerelateerd. Ook op fysiek vlak heeft dit bouwmateriaal sterke troeven. Zo heeft het een druksterkte van ongeveer 300 kPa en een buigsterkte van 230 kPa. Uiteraard haalt het daarmee niet de waarden van een traditionele betonblok, die doorgaans een druksterkte heeft tussen 2,5 en 15 MPa.

Op het vlak van thermische weerstand (R-waarde) laat het hennepbetonblok echter de klassieke betonblokken ver achter zich, met waarden van 1 tot 5,1 m²·K/W, afhankelijk van de dikte van de gebruikte blokken. Ter vergelijking: een betonblok van 20 cm haalt nauwelijks 0,1 tot 0,2 m²·K/W.

Wat de toepassingen betreft, spelen het klassieke betonblok en het hennepbetonblok helemaal niet in dezelfde categorie. Waar het betonblok uitblinkt in draagconstructies die perfecte materiaaleigenschappen vereisen, is dat niet het geval voor het hennepbetonblok.

Het hennepbetonblok wordt vooral ingezet voor de buitenschil van nieuwbouw, via het Hempro-systeem, dat onder meer massieve blokken, bekistingsblokken en U-vormige blokken voor lateien omvat. Ook bij binnenmuren van bestaande gebouwen (steen, baksteen, leem, …) kan het worden gebruikt om de thermische isolatie te verbeteren, koudebruggen te beperken en het wooncomfort te verhogen.

Daarnaast presteert het IsoHemp-blok uitstekend bij binnenwanden, dankzij een imponerende geluidsisolatie. In vochtige ruimtes reguleert het materiaal de luchtvochtigheid en vermindert het de condensatieproblemen. Tot slot is de brandwerendheid indrukwekkend: zelfs in de dunste uitvoering kunnen de blokken tientallen minuten vuurvast zijn, terwijl de dikste blokken tot twee uur weerstand bieden.

Een uitzonderlijke levensduur

Aan deze eigenschappen voegt IsoHemp nu een krachtig argument toe voor een materiaal dat zowel milieuvriendelijk is als bijdraagt aan de strijd tegen klimaatverandering. Met de opstart van een industriële eenheid die de recycling van hennepbetonreststromen mogelijk maakt, draagt de kmo bij aan het bevorderen van een circulair model.

"Hennepblokken hebben een levensduur die gelijk is aan, of zelfs langer dan die van het gebouw zelf. Daardoor zullen de eerste blokken pas over enkele decennia retour komen voor recycling”, legt Olivier Beghin uit.

In zijn Environmental Product Declaration (EPD) vermeldt IsoHemp een geschatte levensduur van ongeveer 60 jaar, wanneer de TOTEM-rekenmethodiek wordt toegepast (Tool to Optimise the Total Environmental impact of Materials).

Kijken we voorbij deze schatting, dan rekent IsoHemp op een nog veel langere levensduur — tot anderhalve eeuw, mits het blok wordt beschermd met een afwerking zoals een pleisterlaag of een baksteen. Dat is veel langer dan de levensduur van conventionele materialen voor dezelfde toepassingen (isolatie, binnenwanden, …).

Net zoals bij de lancering in 2012 op een markt die dit type product nog niet kende, en later bij de internationale uitrol met commerciële teams in Frankrijk en Duitsland, door een vraag te anticiperen in plaats van erop te reageren, hebben de leiders van IsoHemp opnieuw hun uitzonderlijke gevoel voor vooruitzien bewezen…

De oprichting van de recyclage-eenheid

In een eerste fase zal de fabriek haar recyclage-eenheid voor hennepbeton voeden met productieafval. Dit zijn wat IsoHemp interne reststromen noemt, zoals lijnstops, niet-conforme stukken of proefstukken uit R&D-activiteiten. Omdat de kwaliteit volledig gecontroleerd is, kunnen deze reststromen zonder problemen direct in het RecyHemp-proces worden ingebracht.

Aan deze eerste fractie worden vervolgens reststromen van de bouwplaats toegevoegd — de zogenaamde bouwplaatsafvaljes. Dit vertegenwoordigt een enkel enkele procenten van de geleverde volumes en betreft afsnijdsels, overschotten of beschadigde blokken.

In een laatste fase zullen hier ook de sloopafvalstromen aan worden toegevoegd.

Eenmaal verzameld, worden de materialen ontvangen in bigbags of op gestabiliseerde pallets. Elk lot ondergaat een kwaliteitscontrole om te verzekeren dat er geen contaminatie aanwezig is. Na goedkeuring worden de blokken toegevoegd aan dezelfde stroom als het interne afval voordat ze worden vermalen.

Het verkregen brokstuk wordt vervolgens gezeefd. Te grote fracties gaan terug naar de vermaler, terwijl fijnere deeltjes direct kunnen worden hergebruikt in de productie van nieuwe blokken of in andere specifieke toepassingen. Het gerecycleerde granuliet is zo klaar om opnieuw in het productieproces van IsoHemp te worden geïntegreerd.

Twee eindproducten bevatten gerecycleerde materialen. Enerzijds is er de HL-Mix, een droog, stofvrij isolatiegranulaat, verpakt in zakken van 45 liter of bigbags van 1 m³. Anderzijds zijn er de bekende IsoHemp-blokken, waarin losse gerecycleerde granulaten tot 5% rechtstreeks worden teruggevoerd in de blokproductie, zonder kwaliteitsverlies.

Hoewel het aandeel gerecycleerde materialen in de geproduceerde blokken momenteel relatief beperkt blijft (5%), benadrukken de initiatiefnemers dat de levensduur van het product volledig behouden blijft. Het blijft dus een levensduur van een eeuw, zonder kwaliteitsverlies.

"Dit resultaat kon worden bereikt door de productie-eenheden aan te passen, zodat ze het hennepmateriaal kunnen verwerken en het granulaat kunnen scheiden”, legt Anthony De Mot, operationeel directeur van IsoHemp, uit.

Een stap vooruit voor circulair bouwen

Met deze nieuwe stap voegt IsoHemp een volledig circulaire dimensie toe aan een product dat al uitstekende milieuprestaties had en dat effectief bijdraagt aan de strijd tegen klimaatverandering, dankzij de CO₂-opslag via de hennepintegratie.

(*) TOTEM is een interregionaal online-instrument voor bouwprofessionals (architecten, studiebureaus, aannemers, overheden, …). Het maakt het mogelijk de milieubelasting van gebouwen te beoordelen en te verminderen, met speciale aandacht voor de gebruikte bouwmaterialen.