Vlaamse overheid ondersteunt bouwsector bij digitale sprong
De digitalisering in de bouw is geen doel op zich. Zoals duidelijk werd op het slotevent van het recent georganiseerde ‘Smart Buildings in Use’ vormen digitale technologieën juist een middel om gebouwen comfortabeler te maken, om het energieverbruik in gebouwen te verminderen en om de energiefactuur te verlagen. De Vlaamse overheid zal op dit vlak een voortrekkersrol vervullen.
Die zal de bouwsector in staat stellen om een vooraanstaande rol te spelen bij de oprichting en exploitatie van slimme gebouwen. De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) heeft intussen de contouren van een actieplan voor de verdere digitalisering van de bouw uitgetekend en minister-president Jambon heeft zich bereid getoond om de uitrol van dit actieplan mee te ondersteunen. Door deze ondersteuning zal de bouwsector een digitale sprong kunnen maken.
Illustratief in dit verband is het gebruik van BIM (Building Information Modelling). De toepassing van BIM mag dan wel niet beperkt blijven tot de ontwerp-, studie- en uitvoeringsfase. De grote meerwaarde van BIM bevindt zich in de exploitatiefase van een gebouw of infrastructuur, zoals de VCB voor het project ‘Smart Buildings in Use’ heeft aangetoond.
Het virtuele model van een gebouw in BIM kan dan worden verrijkt met wat sensoren in het gebouw over het binnenklimaat, de bezettingsgraad en het gebruikerscomfort te vertellen hebben. Op die manier kan de exploitatie van een gebouw naadloos worden opgevolgd.
Ook in het buitenland zien we dat slimme gebouwen en BIM nauw aan elkaar worden gekoppeld. BIM wordt daar gebruikt als een instrument om energiezuinige en fossielvrije gebouwen op te richten. Op het VBOC (Vlaams Bouwoverlegcomité), het jaarlijkse overlegmoment tussen de Vlaamse regering en de Vlaamse bouwsector, erkende minister-president Jan Jambon het belang van smart buildings.
Intelligente apparatuur, realtime gebouwbeheersystemen en Internet of Things (IoT) kunnen het werken en vertoeven in gebouwen veel aangenamer maken. Op het slotevent van ‘Smart Buidings in Use’ verwees Frank Geets, de CEO van het Facilitair Bedrijf, naar het mogelijke nut van slimme technologieën op het vlak van energiebeheer en klimatisatie, voor een beter comfort en een betere benutting van de werkplekken en voor het onderhoud en de conditiemeting van gebouwen.
BIM
Daarnaast kan de digitalisering in de bouw ertoe bijdragen om de oprichting van gebouwen sneller te laten verlopen. Zo is het ook in Vlaanderen mogelijk gebleken om via een scan-to-BIM-programma bestaande sociale woningen in een recordtempo te renoveren. Op dit vlak zijn in Vlaanderen twee evoluties belangrijk: meer bouwbedrijven moeten BIM toepassen en tegelijk moeten ook meer publieke opdrachtgevers BIM laten toepassen.
Uit een recente enquête zeggen 40% van de aannemers dat ze al BIM-toepassingen gebruiken. Vooral grotere bouwbedrijven zijn geïnteresseerd om BIM toe te passen in het bouwproces. Maar voor kleinere bouwbedrijven zakt het percentage dat geen BIM-plannen heeft tot 6%. Het is dus belangrijk om het BIM-instrument ruimer te laten toepassen via een gefaseerde aanpak waardoor uiteindelijk zowel grotere als kleinere bedrijven mee zijn met dit instrument.
Op dit ogenblik speelt het Facilitair Bedrijf een voortrekkersrol bij de toepassing van BIM. Het is echter belangrijk dat deze toepassing zich op een uniforme wijze uitbreidt naar de vele andere Vlaamse gebouwenbeheerders (onder meer voor schoolgebouwen, sportcomplexen en sociale woningen) en naar de lokale besturen. Dan zullen al die beheerders hun patrimonium ook efficiënter en energiezuiniger kunnen exploiteren. Die uitbreiding zal tegelijk het digitaliseringsproces in de bouw op een fors hoger niveau kunnen brengen.
In het verleden is al gebleken dat een digitale sprong in de bouw wel degelijk mogelijk is. Enkele jaren geleden heeft de Vlaamse regering e-procurement, e-tendering (digitale aankopen en kandidaatstelling) en e-facturatie ingevoerd.
In ongeveer twee jaar tijd zijn deze digitale processen bij de overgrote meerderheid van de bouwbedrijven ingeburgerd geraakt. Dezelfde evolutie moet ook mogelijk zijn met de nieuwere digitale technologieën zoals onder meer BIM, Virtual en Augmented Reality, dronesinspectie en 3D-scanning.
‘Smart Buildings in Use’ is een door VLAIO ondersteunde cluster die door het WTCB wordt georganiseerd en die in samenwerking met de VCB verloopt. Aan het slotevent op 6 april namen ongeveer honderd mensen deel. Het publiek bestond uit de verschillende actoren van de volledige bouwketen.
