Zijdelingse geluidstransmissie bij gordijngevels

De globale geluidsisolatie tussen twee naast elkaar gelegen ruimten wordt niet alleen bepaald door de directe geluidstransmissie doorheen de scheidingswand, maar ook door de flankerende geluidstransmissie (bv. via de vloer, het plafond en de aansluitende wanden, waaronder de gevel). Bij gordijngevels kan deze zijdelingse geluidsoverdracht plaatsvinden via de regels die doorlopen van de ene naar de andere ruimte, langs de aansluiting tussen de scheidingswand en de stijl, via de stijlen, en via de beglazingen of het gevelelement (zie afbeelding).

Deze vier overdrachtswegen moeten samengeteld worden om de totale flankerende geluidstransmissie te berekenen. Hierbij zal de zwakste akoestische schakel bepalend zijn voor de haalbare zijdelingse geluidsisolatie (en in ruimere zin de globale geluidsisolatie tussen beide ruimten).

HORIZONTALE TRANSMISSIE

De stijlen vormen meestal de zwakste schakel. Hoe groter het zichtbare oppervlak, hoe hoger de geluidstransmissie. Daarnaast speelt de opbouw van de gordijngevel zelf ook een belangrijke rol. Bij rastergordijngevels bestaat het skelet uit enkelvoudige stijlen. Zonder akoestische verbeteringen blijft de zijdelingse geluidsisolatie bij dit type stijlen vrij beperkt. Bij kadergevels bestaan de stijlen uit twee delen en zal de geluidsisolatie over het algemeen beter zijn. De montage speelt hierbij een belangrijke rol: met een goede trillingsontkoppeling tussen beide stijldelen kunnen zeer hoge zijdelingse isolatiewaarden bereikt worden.

De geluidsisolatie van de stijlen kan verbeterd worden door de stijl op te vullen met een soepel poreus materiaal (bv. minerale wol), een plaatmateriaal (staal of gips), een zwaar visco-elastisch materiaal (eventueel afgewerkt met een aluminiumplaat), een combinatie van deze materialen of een zandvulling, in functie van de brandeisen. Hoe performanter de originele stijl, hoe lager de haalbare winst. Zo zal een vulling met een poreus materiaal de geluidsisolatie van ontdubbelde stijlen nauwelijks verbeteren.

Door de buitenzijde van de stijl af te schermen, bekomt men niet alleen een betere geluidsisolatie, maar ook een betere aansluiting tussen de stijl en de scheidingswand. Deze aanpassing kan ook bij renovaties doorgevoerd worden. De toepassing van dikkere plaatmaterialen zoals gipsplaten kan evenwel het risico op thermische glasbreuk vergroten en bijkomende maatregelen vergen, zoals de plaatsing van een breder afdekprofiel aan de buitenzijde.

Er moet bijzondere aandacht uitgaan naar de aansluiting tussen de scheidingswand en de stijlen teneinde de akoestische lekdichtheid te kunnen garanderen. Wanneer de stijlen onmiddellijk op de wand aansluiten en er slechts een kleine speling is (minder dan 2 cm), dan kan er gebruikgemaakt worden van zwelbanden en een afkitting aan beide zijden. Grotere openingen moeten opgevuld worden met een soepel poreus materiaal en afgewerkt worden met plaatmateriaal. Bij compartimentswanden moeten verdere brandveiligheidsmaatregelen getroffen worden, zoals vermeld in de TV 282.

De zijdelingse geluidstransmissie via de beglazing en de regels, die meestal onderbroken worden door de stijlen, speelt enkel een rol bij hogere geluidsisolaties (globale prestaties vanaf 50 dB, bv. tussen hotelkamers). In deze gevallen kan men bijvoorbeeld overgaan tot het verzwaren van het binnenste glasblad.

VERTICALE TRANSMISSIE

Dezelfde principes zijn van toepassing op de aansluiting tussen de gevel en de vloeren om de zijdelingse geluidstransmissie tussen verdiepingen via de gevel te beperken. Door dubbele regels te gebruiken in combinatie met binnenafwerkingen (verlaagde plafonds, verhoogde vloeren …) kunnen er een hogere geluidsisolaties behaald worden. Bij rastergordijngevels vormen de doorlopende stijlen een zwak punt. Dit kan opgelost worden door de stijl op te vullen met een geluidsabsorberend materiaal of met zand. Er bestaan ook speciale ontkoppelingsstukken om de stijlen tussen verdiepingen akoestisch te onderbreken. De TV 282 bespreekt verschillende brandtechnische, akoestische en thermische aandachtspunten die in aanmerking genomen moeten worden, in het bijzonder bij compartimentsvloeren.

Bron: het artikel ‘Zijdelingse geluidstransmissie bij gordijngevels’ van dr. ir. Arne Dijckmans, senior projectleider bij het laboratorium ‘Akoestiek’, en dr. ir. Lieven De Geetere, hoofd van de afdeling ‘Akoestiek, gevels en schrijnwerk’, in het Buildwise Magazine van maart-april 2023. Het werd opgesteld in het kader van de prenormatieve studie ‘Standards for Acoustic Better Buildings (STABBS)’, met de financiële steun van de FOD Economie, en de Technologische Dienstverlening C-Tech, gesubsidieerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Innoviris). Enkel het originele artikel, te vinden op www.buildwise.be, geldt als referentie.