Antwerpen pakt zijn erfgoed aan

Het Vleeshuis (foto 1) is één van de belangrijkste Antwerpse monumenten. Het is ouder dan het stadhuis, groter dan alle andere gildenhuizen in de Lage Landen en indrukwekkender dan menig ander burgerlijk laat-gotisch gebouw. Herman de Waghemakere bouwde het in 1501 als gildenhuis van de 'vleeshouwers'. Bijna 400 jaar later kocht de stad het gebouw, om het in 1919 te openen als museum voor toegepaste kunsten. Sinds 1936 is het gebouw beschermd als monument.

Het Vleeshuis is honderd jaar na de restauratie door toenmalig stadsbouwmeester Alexis Van Mechelen opnieuw toe aan een grondige restauratie. Hoofddoel van de restauratie is het historisch waardevolle gebouw intact te houden en bewaren om het nadien opnieuw te openen als museum. Origin Architecture & Engineering kreeg de opdracht om het restauratieproject van de buitenschil (daken, metselwerk en buitenschrijnwerk) te leiden.

Het Rubenshuis werd in 1936 beschermd. Brouwershuis

Het Brouwershuis (foto 2) werd door Gilbert Van Schoonbeke in 1553 opgericht als waterdistributiecentrum en die functie bleef het ook vervullen tot 1930. Het 'Waterhuis' zorgde voor de verdeling van zuiver water voor de bevolking binnen de stadomwalling en naar de nabijgelegen brouwerijen. In 1561 kocht de stad het Waterhuis om er in 1582 het gildenhuis van het brouwersambacht in te huisvesten. Daardoor werd het gebouw later bekend als Brouwershuis. In 1933 opende de Commissie voor de Museums Steen en Vleeshuis het pand als historisch huis en museum. In 1942 werd het beschermd als monument. Eind 1999 sloot het museum.

Maatwerk_architecten kreeg de opdracht een bouwhistorisch en materiaal-technisch onderzoek uit te voeren en op basis daarvan een restauratiedossier op te stellen. Het definitieve dossier beslaat een algemene restauratie van het gebouw zelf, de restauratie van het goudleder in de authentieke raadszaal van de Brouwersgilde en een bouwkundige restauratie van de technieken. Dat laatste zal ervoor zorgen dat de rosmolen en het interne waterdistributiesysteem opnieuw zullen werken.

Rubens

In 1610 kocht Peter Paul Rubens een huis met grond aan de Wapper, dat hij in de daaropvolgende jaren uitbreidde met onder meer een zelf ontworpen portiek en tuinpaviljoen. Het Rubenshuis werd in 1936 beschermd. De portiek (foto 3) en het tuinpaviljoen zijn de enige artefacten uit het architecturale oeuvre van Rubens die vandaag nog bestaan. Ze zijn om die reden van uitzonderlijke waarde.

De conservatie en restauratie van deze twee monumenten werd dan ook minutieus voorbereid via vooronderzoeken, proefrestauraties en het samenstellen van een internationale commissie van experts. De bedoeling van de restauratie van de portiek is het historische materiaal intact te houden. Aan de portiek wordt ook een nieuwe glazen luifel geplaatst om het monument te beschermen. Het tuinpaviljoen wordt opnieuw in originele staat gebracht, met behoud van het oorspronkelijke materiaal. Incorrecte restauratie-ingrepen uit het verleden worden weggewerkt.

Monument Peter Benoit

Het Harmoniepark krijgt momenteel een grondige make-over. Ook het monument Peter Benoit (foto 4) zal gerestaureerd worden. Atelier Kempe Thill kreeg hiervoor in 2012 een studieopdracht. Tijdens en na de restauratie zal het monument in het Harmoniepark blijven staan. Ook de fontein wordt hersteld, zodat er opnieuw water uit de lier zal lopen en de kuip met water vult.

Henry van de Velde ontwierp de fontein ter ere van Peter Benoit in 1933. Op 12 september 1934 werd het monument ingehuldigd op de Frankrijklei tegenover de Vlaamse Opera. Door de toenemende verkeersdrukte op de Leien besliste de gemeenteraad in 1951 om het monument te verplaatsen naar het Harmoniepark. Het gedenkteken staat sinds 10 juli 1997 op de lijst van beschermde monumenten. ' LVDB