Bouw meest duurzame woontoren start

De isolatie- en ventilatietechnieken zijn zo vooruitstrevend dat het energieverbruik zelfs vier keer onder de huidige bouwnorm zal liggen. De woontoren zal ook aangesloten worden op een warmtenet. Vlaams minister van Energie Bart Tommelein gaf niet alleen het startschot voor de bouw van de woontoren, maar ook van de warmtecentrale.

Zuiderzicht, zo zal de meest duurzame woontoren van Vlaanderen heten. Het 80 m hoge appartementsgebouw - goed voor 24  verdiepingen en 141 appartementen – verrijst in de nieuwe Antwerpse wijk Nieuw Zuid, het grootste stadsuitbreidingsproject van het land. De hele site, die ontwikkeld wordt door Triple Living, werd eerder al bestempeld als toonvoorbeeld voor andere ecologische woonprojecten in België. Maar wat deze woontoren echt zo speciaal maakt, is het feit dat een hele reeks baanbrekende ecologische ingrepen worden samengebracht.

Blikvanger is de aansluiting op een warmtenet, een erg duurzaam alternatief voor de klassieke verwarmingssystemen. Het is het eerste warmtenet in ons land dat zoveel woningen tegelijk op zo’n beperkte oppervlakte zal verwarmen. Dat moet gebeuren via een vijf kilometer lang netwerk van super-geïsoleerde ondergrondse leidingen die de woontoren - en bij uitbreiding de hele site - moet verwarmen.

Opzet is dat het netwerk in de toekomst nog verder wordt uitgebreid en zelfs de helft van stad Antwerpen kan verwarmen via de restwarmte van bedrijven. Daarvoor zou op termijn mogelijk de restwarmte van de Isvag-verbrandingsoven langs de A12 in Wilrijk in aanmerking komen.

Warmtecentrale

De warmtecentrale is het kloppende hart van het warmtenet dat distributienetbeheerder Infrax in opdracht van warmte@zuid bouwt. Vanuit dit 55 m hoge gebouw zullen ondergrondse leidingen warmte naar de appartementen brengen. In een eerste fase wordt er nog met aardgas gewerkt, maar opzet is dus om op termijn op een slimme manier restwarmte van bedrijven te gebruiken. De centrale zelf wordt bovendien een visueel ijkpunt door haar moderne esthetiek en zal een educatieve ruimte krijgen voor bezoekers.

“In steden als Kopenhagen en Stockholm zijn bijna alle huizen aangesloten op een warmtenet. In Vlaanderen hebben we nog een hele weg af te leggen, maar met dit project maken we meteen werk van een inhaalbeweging. Deze woontoren - en bij uitbreiding de hele site - is een voorbeeld inzake duurzaamheid voor heel Vlaanderen. Ik ben dan ook vereerd om het startschot te mogen geven voor de bouw van deze warmtecentrale”, stelt Vlaams minister van Energie Bart Tommelein.

2.053 bomen

Al even opmerkelijk: door de vooruitstrevende isolatie- en ventilatietechnieken die gebruikt worden, zal het gemiddelde energieverbruik in de woontoren beperkt blijven tot 15 kWh/m³. En dat in plaats van de 60 kWh/m³ die vandaag van toepassing is bij nieuwbouwappartementen. Zo valt het gebouw tot vier keer onder de strengste bouwnormen. Een van de gevolgen daarvan is dat bewoners zo gemiddeld 534 € per jaar zullen besparen op hun verwarmingskosten.

“Met deze nieuwe gebiedsontwikkeling en  het grootste residentiële warmtenet van Vlaanderen kan de stad zich koploper tonen op het gebied van duurzaamheid, maar daar stopt het niet. Bovendien zal er van de hele site - die 20 ha groot is - ruim 60% als groen worden ingevuld. Ter vergelijking: in een stad als Antwerpen schommelt de groeninvulling in de meeste buurten rond 12%. In totaliteit komt er dus een groenoppervlakte bij van liefst 18 voetbalvelden groot, midden in de stad. Al dit groen en andere slimme maatregelen, zoals bijvoorbeeld wadi’s, maken deze wijk de eerste hemelwaterneutrale wijk van Vlaanderen”, aldus een trotse schepen van Leefmilieu Nabilla Ait Daoud.

De warmtecentrale wordt een 55 m hoog gebouw van waaruit ondergrondse leidingen warmte naar de appartementen brengen.

In het aangrenzende park komen 2.053 bomen, 3 km wandelpaden en een behoorlijk innovatief systeem van ecologisch waterbeheer. Daardoor zal het regenwater niet naar de riolering worden afgeleid, maar via perkjes in de bodem sijpelen. Daarnaast zal er ook werk worden gemaakt van duurzaam energiegebruik, zoals autodelen en elektrische laadpunten.

Schepen Nabila Ait Daoud (tweede van l.) en Vlaams minister Bart Tommelein geven het startschot voor de bouw van de woontoren en de warmtecentrale. (foto Inneke Gebruers)

“Met de bouw van deze duurzame woontoren - en bij uitbreiding van de hele site - speelt Antwerpen een absolute voortrekkersrol. We zetten grote stappen voorwaarts, want de hele omgeving is in volle ontwikkeling. Naast Nieuw Zuid zit bijvoorbeeld ook de aanleg van de Kaaien aan Sint-Andries in de lift, net zoals de Gedempte Zuiderdokken worden aangepakt. In de loop van de maand mei starten eveneens de werken aan het tijdelijke park en de buurtparking op de Konijnenwei”, geeft schepen van Stadsontwikkeling Rob Van de Velde nog mee.

Wie nog een stulpje wil kopen in de meest duurzame woontoren van Vlaanderen is eraan voor de moeite. Alle 141 appartementen zijn verkocht, stelt vastgoedontwikkelaar Triple Living. De eerste bewoners zullen er hun intrek nemen vanaf 2020. Op termijn is de bouw voorzien van nog zeven andere - minstens even duurzame - woontorens op de site Nieuw Zuid.