Bouwcampus vormt nieuwe thuis van de ganse Limburgse bouwsector
Met de Bouwcampus, die op vrijdag 23 maart op het Wetenschapspark 33 in Diepenbeek officieel werd geopend, hebben de bouwsector, de Confederatie Bouw Limburg, de Construction Academy en Constructiv een nieuwe thuis gevonden. Daarnaast zal dit even functionele als aantrekkelijke complex met zijn hoge symboolwaarde, dat een instrument en een onderdeel vormt van een duidelijke strategie, op het vlak van innovatie, technologie en duurzaamheid de toekomst van de bouw mee vormgeven.
“In 2015 borrelde de ambitie op om een nieuwbouw op te trekken. Lang vóór er een bouwvergunning was, injecteerden we innovatie in het ontwerp met augmented reality door een Limburgs bedrijf. Dan hebben we het pand eerst virtueel in BIM (Building Information Modeling) gebouwd. De eerstesteenlegging vond op 9 januari 2017 plaats met een drone, alweer van een Limburgs bedrijf, en we maakten een 3D-geprint model van de Bouwcampus; in de inkomhal kan je de maquette bewonderen. We deden tevens een beroep op een Limburgse landmeter en organiseerden hier vorig jaar tijdens de Open Wervendag een rondleiding met virtual reality zonder de bouwwerf zelf open te zetten. In december vorig jaar zijn de Confederatie Bouw en Constructiv naar hier verhuisd”, vertelt Chris Slaets, directeur van de Confederatie Bouw Limburg.
De Bouwcampus lenigt de Limburgse nood aan een locatie waar de bouwsector zich permanent kan bijscholen en waar innovatie en expertise worden gebundeld. Het gebouw, dat als een magneet innovatie moet aantrekken in de bouw, werd gerealiseerd door hoofdaannemer Mathieu Gijbels uit Opglabbeek naar de plannen van HVC architecten (Helsen & Van Com Architecten nv met kantoren in Keerbergen en Hasselt). De andere belangrijke bouwpartners in het initiële consortium waren aannemersbedrijf Van de Kreeke, AEW voor de technieken en energieconsulent Geert De Bruyn.
“We hadden vanuit de Confederatie Bouw een bestek uitgeschreven met een aantal voorwaarden op innovatief vlak en waarbij een Design & Build (D&B)-aanpak en een in BIM getekend en in een kostenefficiënte Lean management-techniek project gebouwd in bouwteam vooropstonden. Een dertigtal ondernemingen in en buiten de Confederatie Bouw schreven daarop in en zes consortia namen deel aan de bieding. Een jury selecteerde drie consortia met een volledig uitgewerkt voorstel waaruit HVC Architecten/Gijbels/AEW/Van de Kreeke/Gert De Bruyn als winnaar is gekomen. Gijbels heeft iedereen de kans gegeven om mee te participeren als onderaannemers”, roept de directeur van de Confederatie Bouw Limburg in herinnering.
Voor vele partners was dit actief-energetische gebouw een uitdagend bouwproject. Zo werd de buitensteen speciaal ontworpen door Nelissen en op een heel leuke manier ingebracht. “We wilden een witte steen, waarop een coating is geplaatst”, meldt Chris Slaets, directeur van de Confederatie Bouw Limburg. De voorziene totaalinvestering bedroeg 3,2 miljoen €, het uiteindelijke kostenplaatje met alle bijkomende investeringen klokte af op 4,1 miljoen €.
Herzieningsformule
“Alles was tot op de eurocent juist berekend”, beklemtoont Herman Verwimp, marketing- en HR-directeur en bestuurder van Mathieu Gijbels. “Het aannemersconsortium had inderdaad een vaste prijs vooropgesteld, maar we hebben een herzieningsformule laten calculeren voor het geval dat de grondstofprijzen en/of de lonen zouden stijgen; dat is maar fair als opdrachtgever. Dit heeft tot een herziening van bijna 200.000 € op de totale aannemerssom geleid. Daarnaast hebben we een aantal functies in het bestek herzien. Tijdens de uitvoeringsfase hebben we een “best and final offer” (bafo) opgesteld. De bouwpartners zijn bovendien fier dat ze “in Limburg hebben kunnen bouwen voor andere aannemers” en één van hen merkte op dat ze “verdomd veel hebben gebouwd voor een correcte prijs”, verduidelijkt Chris Slaets.
Herman Verwimp vindt trouwens niets meer uitdagends dan bouwen voor andere aannemers. “We moesten dus sterk uit de hoek komen, want een ganse groep vakmensen keek over onze schouders mee. Gelukkig is dat bijzonder goed gelukt. Bedrijven moeten iets extra’s durven bedenken en “out of the box” durven denken. Ze waren dankbaar dat ze dat konden en dit gebouw kunnen gebruiken als showcase”, vertellen hij en Chris Slaets.
Doordat dit energieactieve complex volledig volgens de BIM-bouwmethode met een 3D-computermodel werd gerealiseerd, werd het in feite twee keer gebouwd (één keer virtueel en vervolgens reëel op de bouwwerf) waardoor het bouwproces efficiënter verliep. “Dankzij een goede voorbereiding en een succesvolle samenwerking kon het hechte bouwteam dit project snel realiseren”, blikt Herman Verwimp tevreden terug. Ook door het gebruik van 3D printing, drones en virtual en augmented reality doorheen het bouwtraject toonde de Bouwcampus zich een toonbeeld van innovatie in de bouw.
Zelfs na de voorlopige oplevering op 18 december 2017 blijft een innovatieve dimensie aanwezig. Zo liet Mathieu Gijbels voor de Confederatie Bouw Limburg een permanente digitale rondleiding ontwikkelen waarbij bezoekers dankzij beacons in en buiten het gebouw en een door RiskMatrix uit Hasselt ontwikkelde en op 23 maart gelanceerde app voor smartphone of tablet doorheen het pand worden gegidst. “Deze dynamische en interactieve manier om ons gebouw voor te stellen past helemaal in de Bouwcampus”, straalt de directeur van de Confederatie Bouw Limburg.
“De Bouwcampus moet een huis voor heel de bouwsector worden”, beklemtonen Erik Gerits, Chris Slaets en
Via deze beacon-technologie profileert de Construction Academy zich als de toegangspoort naar een wereld waarin je kan ervaren wat Transformatie Bouw Limburg inhoudelijk te bieden heeft. Op deze innovatieve manier ontdek je welke slimme ontwerpkeuzes werden gemaakt en welke speciale technieken werden toegepast. Als je naar een gebouw kijkt, zie je immers enkel de fysieke entiteit en niet alle informatie die is gekoppeld aan dat gebouw. Wanneer je daarentegen dankzij de gratis te downloaden app ‘Beleef Bouwcampus’ en beacons in het gebouw die de toestellen detecteren digitaal door de Construction Academy van de Bouwcampus wordt rondgeleid, kan je zien wie bv. de tegels, de Schüco-profielen, het tapijt, de warmtepomp, de batterij, … heeft geplaatst en vervolgens de technische fiche raadplegen. De beacons bieden je op een innovatieve manier informatie over het gebouw, de bouwcomponenten en de duurzame technieken die geïntegreerd werden.
“Van een gebouw zie je amper 20% en blijft 80% helaas verborgen. Eens het in gebruik is, verdwijnt immers iedereen die eraan heeft meegewerkt wat uit beeld en dat is zonde. Daarom zijn we met RiskMatrix rond de tafel gaan zitten om een virtuele rondleiding te bouwen met geolocalisatie, bekend in de veiligheids- en de retailsector, en beacons die signalen uitzenden. Als je de app hebt gedownload, kan men je lokaliseren en je melden wat er te zien is. Zo kan het gebouw blijven functioneren als een state-of-the-art gebouw. We hebben ook nagedacht hoe we die technologie kunnen gebruiken om het onderhoudstechnici makkelijker te maken. In laatste instantie willen we met die app in het najaar een hele community uitbouwen en via pushberichten nieuwe informatie doorgeven aan wat de app heeft gedownload. Zo wordt het verhaal vervolgd”, licht Chris Slaets toe.
De Confederatie Bouw Limburg bekeek hierbij ook wat haalbare toepassingen zijn en waar ze die kan spiegelen. “Heel veel investeringen in innovatie komen immers niet in (kleine) bouwbedrijven terecht en daarom willen we ze bij dit innovatieproces begeleiden. Technieken evolueren bovendien en wat vandaag “cutting edge” is, is het morgen misschien niet meer”, signaleert Chris Slaets, tevens verwijzend naar de Limburgse proeftuinen.
Wisselwerking
De Confederatie Bouw Limburg heeft ook de handen in elkaar geslagen met de provincie Limburg. Een doorgedreven transformatie van de bouwsector tot een sterke en competitieve bouw-milieu-energiecluster is immers enkel mogelijk wanneer verschillende partners over de hele waardeketen en domeinen samenwerken. “Als de Limburgse bouwsector zijn competitieve kwaliteiten ten volle wil uitspelen, is het belangrijk om nieuwe bouwconcepten, materialen, technieken en samenwerkingsmodellen te ontwikkelen en toe te passen. De sterke wisselwerking tussen de academische en de professionele wereld die vandaag op het Wetenschapspark wordt uitgebouwd, legt daarvoor een belangrijke basis. In combinatie met de financiering en de faciliterende rol van de overheid bieden ze de sector uitzicht op een beloftevolle toekomst”, meldt de Limburgse gedeputeerde van Economie Erik Gerits.
Hij noemt de inhuldiging van de Bouwcampus een belangrijke mijlpaal voor de Limburgse bouw en voor heel economisch Limburg. De bouwsector krijgt immers een nieuw huis en een nieuwe thuis evenals een nieuw epicentrum. Tegelijk is dit een centrum voor expertise en innovatie, die een nieuwe boost geeft aan het wetenschapspark na Limtec en het Applicatiecentrum Beton. Doel is de Limburgse bouwsector voort klaarstomen tot een state-of-the-art sector aangepast aan de noden van de consument en aan de technologische evoluties.
“De bouw is één van de Limburgse speerpuntsectoren en vormt een zeer belangrijke werkgever in deze provincie met meer dan 2.000 bedrijven en 13.000 arbeidsplaatsen. De Limburgse bouw is ook goed voor ongeveer 10% van de starters en is een groeisector in SALK (Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat). De bouw is tevens een voorbeeldsector en een voortrekker van de Limburgse transformatie, die zich succesvol omvormt van een meer traditionele naar een meer technische sector (met meer dan alleen handenarbeid). We slagen er uitstekend in om ondernemers samen te brengen. Deze sector ontplooit ook constant vernieuwende initiatieven die moeten zorgen voor zuurstof in de bouw zoals de Construction Academy, het Applicatiecentrum Beton en diverse projecten rond nieuwe vormen van samenwerken (Transformatie Bouw 2.0). Limburg ontwikkelt verschillende toekomstprojecten met crossovers naar de bouw, bv. het incubatorennetwerk verspreid over heel Limburg, EnergyVille en de T2-campus”, stipt Erik Gerits aan.
Ondanks de vele mooie initiatieven blijven er volgens hem grote uitdagingen: de scherpe buitenlandse concurrentie, de winstgevendheid die onder druk staat, de evolutie van de wensen van de klant (strengere energienormen, behoefte aan betaalbare huisvesting, aangepaste woningen voor ouderen, …) en de vele vacatures (er is nood aan arbeiders en technisch geschoold personeel).
“De transformatie en de verdere stimulering van innovatie vormen de sleutels om een antwoord te bieden op deze uitdagingen en de bouw zich voort te doen ontwikkelen tot toekomstsector; denk maar aan de ontwikkeling en toepassing van nieuwe bouwconcepten, materialen en technieken; innovaties inzake energie-efficiëntie; het versterken van de bedrijven en hun management; het starten van duurzame samenwerkingen met andere sectoren; nieuwe samenwerkingsmodellen; talent aantrekken en behouden; … De Bouwcampus zal hierop zeker antwoorden vinden”, meent de gedeputeerde.
De provincie voorziet 600.000 € investeringssteun voor de bouw en inrichting van de Bouwcampus plus 150.000 € voor een versnelde start. Dit bedrag komt bovenop de 1 miljoen € die via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) wordt uitgetrokken voor de Construction Academy als expertisecentrum. Daarnaast steunt ze het Applicatiecentrum Beton, een pool van BIM-medewerkers (120.000 € van de provincie plus 100.000 € van de POM) en het subsidiereglement voor innovatiesteun, waarvan hopelijk ook projecten in de bouw kunnen profiteren. “Wat ons innovatiereglement betreft is er eind april een nieuwe oproep. We trachten nieuwe projecten tussen Limburgse bedrijven te stimuleren en hopen dat nog vele bedrijven hierop intekenen”, oppert Erik Gerits.
Meer trafiek
De Bouwcampus omvat 1.795 m² nuttige oppervlakte en vormt de permanente werkplek van een 25-tal medewerkers, onder wie elf voor het sociaal fonds. De Confederatie Bouw Limburg wil veel meer trafiek van haar leden naar het nieuwe gebouw genereren en mag alvast heel wat docenten van de UHasselt en PXL regelmatig verwelkomen. Bovendien hoopt ze het aantal cursisten, tot vóór kort 5.000 per jaar, in haar nieuwe accommodatie gevoelig op te trekken. Vanaf volgend academiejaar stopt ze alvast het volledige curriculum Bachelor Bouw in blended learning (vanop afstand vanuit de PXL).
Zo bevinden zich op de bovenverdieping behalve twee vergaderruimtes ook zes opleidingslokalen waaronder een pc-lokaal, twee gewone lokalen met klaptafeltjes en drie grote zalen. Alle opleidingsruimtes beschikken buiten over een digitaal infoschermpje en er zijn tevens interactieve borden voorzien waarop je kan tekenen.
Ook webinars behoren tot de mogelijkheden. “We hebben immers veel aandacht besteed aan audiovisuele hulpmiddelen, wat heeft geleid tot een verantwoorde meerprijs. Zo hebben we eveneens een hoogtechnologische opnamestudio laten bouwen om (o.m. naar de universiteiten en hogescholen) meer met videoboodschappen te communiceren, bedrijfsfilmpjes of boodschappen van bedrijven voor hun personeel te laten inblikken en online bedrijfssessies te organiseren”, lichten Chris Slaets en Evelien Baré, opleidings- en communicatieverantwoordelijke bij de Confederatie Bouw Limburg, toe.
Op het gelijkvloers, dat o.m. bekoort door zijn open atrium, bevinden zich nog twee kleinere ruimtes evenals een traditionele opleidingszaal voor een 300-tal personen die de volledige breedte van het gebouw bestrijkt en die zich leent voor demonstraties en vrij groot materiaal. Deze zaal, die naargelang de behoefte in één, twee of drie units kan gecompartimenteerd en verkleind worden, bezit screens en een opvallend hoog plafond waaruit automatisch een scherm neerdaalt. Op vrijdag 16 maart woonden bijna 120 belangstellenden hier het event ‘Think BIG Start Small’ bij, waarbij vier borden werden geplaatst die uitleggen waarrond innovatie in de bouw draait.
Eveneens beneden kwam in de plaats van de oorspronkelijk voorziene conciërgeruimte een uitnodigende cafetaria met een eigen keuken en eigen catering, waarvoor zelfs iemand speciaal in dienst werd genomen. Er is tevens een knuffelhoek voorzien evenals een automaat met gratis koffie en Toletto-dames- en herentoiletten. Doorheen de ganse inrichting ademt de creatieve ziel en de passie van Mieke Simons. “Onze adjunct-directrice van de Confederatie Bouw Limburg heeft zich helemaal kunnen uitleven bij de decoratie van dit gebouw en de combinatie van kleuren en materialen, wat ze bijzonder graag en bijzonder goed heeft gedaan”, looft Chris Slaets.
Storage-batterij
Het gebouw beschikt over klimaatplafonds en zijn uitstekende akoestiek dempt uitstekend het buitengeluid. Hoewel veel staal werd gebruikt en het complex uitstekend geïsoleerd werd, is er toch een prima gsm-ontvangst. De verwarming is een combinatie van warmtepompen, een beoveld met geothermie, zonnepanelen en een storage-batterij van Mercedes die communiceert met de zonnepanelen en de energiehuishouding. “We moeten energie lokaal opslaan. Vandaag geven we deze energie grotendeels terug aan het net; maar als het opslagvermogen stijgt, zullen we energie kunnen bufferen en minimaal aan het net moeten teruggeven. De toekomst is aan smart grids in lokale bedrijventerreinen of voertuigen”, gelooft de directeur van de Confederatie Bouw Limburg.
Buiten kunnen mensen rond een groot waterinfiltratiebekken afspreken om bij te praten. Hun elektrische wagens en fietsen kunnen zich intussen opladen aan twee “free of charge” elektrische laadpalen, eentje om op hoog vermogen te kunnen laden en de andere met een normale laadtijd. Het landschap tussen de Bouwcampus en het nabijgelegen Applicatiecentrum Beton wordt samen met de Universiteit Hasselt en PXL aangelegd als een groene zone. En omdat de bouw ook altijd een beetje muziek is (op elke bouwplaats speelt wel een werfradio) kreeg je n.a.v. de opening van dit complex bij het ingeven van het woord ‘Bouwcampus’ een Spotify-list met songs gelinkt aan de bouw.