Bouwmeesters zijn de curatoren van de Architectuur Biënnale Rotterdam

De IABR 2018+2020 is een tweeluik met Nederland en België als werkveld en de wereld als inspiratiebron. De Biënnale vertrekt van de opdracht die in 2015 met de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties en het Klimaatverdrag van Parijs (COP21) op de tafel van de wereldgemeenschap werd gelegd. Hiermee staat een duidelijk omlijnd doel op het programma dat een echte richtingverandering en een fundamentele transitie mogelijk maakt.

Maar hoe pakken we dat aan en hoe activeren we de samenleving op een niet-defensieve maar een positieve manier? Tot welke kwaliteitssprong van onze steden en landschappen stelt ons deze transitie eigenlijk in staat?  Het zijn slechts enkele vragen waarop de Architectuur Biënnale een antwoord zal proberen te bieden. “Het is de bedoeling om van architectuurkwaliteit, ruimtelijke kwaliteit en ecologische kwaliteit één verhaal te maken”, verklaart Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck.

De drie curatoren zullen nagaan hoe ruimtelijke transformaties kunnen helpen om de grote maatschappelijke opgaven te beantwoorden. Hun werkveld is het unieke stedelijke, ecologische en economische systeem van de Rijn-Maas-Schelde Delta, de lage landen waar intensief ruimtegebruik de norm is. Door onze manier van leven, werken en wonen in deze verstedelijkte delta samen opnieuw te tekenen, kan proactief ruimte worden gemaakt voor energietransitie en circulaire economie, voor inclusieve stedenbouw en voor een innovatieve aanpak van de mobiliteitsproblematiek, de zorg, de wateropgave en de voedselproductie.

Oproep

De IABR 2018+2020 zal tevens fungeren als werkplaats en als een platform voor een toekomstagenda en is een oproep aan architecten wereldwijd om mee te denken over hoe de maatschappelijke thema’s te koppelen zijn aan dringende ruimtelijke vraagstukken (vanwege de klimaatverandering) en over de vraag hoe we ruimte kunnen maken voor het vergroten van de fysieke en sociale weerbaarheid van onze steden en landschappen.

“We moeten bij iedere ontwerpopgave op zoek naar de maatschappelijke meerwaarde en nadenken over de toekomst, niet in termen van een dreigend verlies maar van maatschappelijke en ecologische winst”, aldus Rijksbouwmeester Floris Alkemade.

De IABR is tegelijk een kennisinstelling en een cultureel platform en zet de kracht van verbeelding en ontwerp doelgericht in voor echte verandering. Deze werkwijze maakt het mogelijk om de vele lokale en regionale initiatieven en opgaven bijeen te brengen, bestaande inzichten te delen, nieuwe kennis te ontwikkelen en die in de praktijk te testen.

De curatoren grijpen de kans om van de IABR nog meer dan voorheen een gedeelde ruimte te maken die ontmoeting en interactie met elkaar en met de wereld stimuleert, vooral om een brug te slaan tussen de vele kleinschalige inspirerende initiatieven en de talrijke maatschappelijke opgaves. De beschikbare kennis moet gedurfder en effectiever worden toegepast in de praktijk. Een biënnale-tweeluik is daarvoor geschikt. De editie van 2018, een ‘werk’biennale, zal vooral in het teken staan van onderzoek en uitwisseling, debat en brainstorming, terwijl in 2020 de resultaten op tafel worden gelegd.

De IABR is een meerjarige samenwerking aangegaan met de Belgische architectuurcultuurinstelling Architecture Workroom Brussels. De twee organisaties worden actief in elkaars domein en kunnen genieten van elkaars expertise. De inzet is de creatie van gezamenlijk ontwerpend onderzoek en het tonen en vooral helpen toepassen van de resultaten daarvan in Nederland en België.

Als onderdeel van haar meerjarenbeleidsplan 2017-2020 ‘Naar een Weerbare Stad’ heeft de IABR samenwerkingsovereenkomsten gesloten met Resilient Rotterdam (Stadsontwikkeling Rotterdam) en met de Nederlandse Watergezant (Ministerie van Infrastructuur en Milieu). Belangrijke (onderzoeks)partners bij het werken aan IABR–2018+2020 zijn het Planbureau voor de Leefomgeving, het Atelier Rijksbouwmeester, het Team Vlaams Bouwmeester, AIR en de Veldacademie. De IABR ontvangt een meerjarige subsidie van de stad Rotterdam en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.