De Chocoladefabriek heeft grootste art-nouveauglasraam in Vlaanderen
Industriële gebouwen met art-nouveauelementen zijn behoorlijk zeldzaam. De Chocoladefabriek in Nerem (Tongeren) is één van de weinige in Vlaanderen en de enige in Limburg. Dit iconische industriële pand is 110 jaar oud en bevindt zich pal langs de spoorweg en natuurgebied De Kevie. In 1908 trok ondernemer Florent Rosmeulen dit gebouw op, pal langs de spoorweg en natuurgebied De Kevie. Hij produceerde er chocolade en peperkoek. Later goot de familie Riskin hier 80% van het Europese tin. Ondertussen is het gebouw herbestemd tot een woonproject. In september zijn hier 51 woningen beschikbaar, die in grootte variëren van 70 tot 256 m². Architect Bart Hoylaerts (a2o Architecten) noemt De Chocoladefabriek een voorbeeld voor de rest van Vlaanderen op het vlak van participatief herbestemmen.
In afwachting van de oplevering werd recent het grootste art-nouveauglasraam in een industriële omgeving in Vlaanderen onthuld. Gebouwen met art-nouveauelementen zijn in Vlaanderen spreekwoordelijk op één hand te tellen. Deze glazen reus met een diameter van 6 m staat symbool voor de duurzame renovatie en herbestemming van het majestueuze pand. Het gigantische glasraam aan de voordeur is ongetwijfeld de blikvanger van dit voormalige fabrieksgebouw.
Doorheen de jaren was het indrukwekkende kunstwerk echter serieus aangetast. Met heel veel handwerk, geavanceerde technieken en veel geduld kon het in zijn oorspronkelijke vorm worden hersteld. Zo herken je de typische vorm van een luchtballon en de speelse eekhoorn op de top van het glasraam. Dit van hazelnoten snoepende diertje prijkte op de eerste verpakking van de Rosmeulenchocolade. Oorspronkelijk was het glasraam helemaal doorzichtig. De familie Riskin gaf er een groene en paarse tint aan, die gerespecteerd werd tijdens de renovatie.
Wie onder het glasraam door wandelt, komt in het gemeenschappelijke deel van De Chocoladefabriek terecht. “Deze ruimte gaan we samen met de bewoners inkleden. Aan de voorkant komt de gemeenschappelijke uitgestrekte tuin. Om deze groene entree in te richten werkt De Chocoladefabriek samen met de graaf van het kasteel van Hex. Het woonproject zelf omvat een handelsruimte en 51 woningen, die in grootte variëren van 70 tot 256 m². Op dit moment is de helft verkocht. In oktober arriveren de eerste bewoners. Nu de woningen elke dag tastbaarder worden, raakt de verkoop in een stroomversnelling”, verklaart investeerder Rudi Penders.
Bart Hoylaerts en Luk Santermans houden namens a2o de pen vast bij de verbouwingen. De architecten zien De Chocoladefabriek als een voorbeeld voor de rest van Vlaanderen op het vlak van participatief herbestemmen. “In een wegwerpcultuur kiest men snel voor vervanging door nieuwbouw. Vlaanderen is echter bezaaid met heel wat gebouwen die snakken naar een duurzame herbestemming. We kunnen deze panden niet allemaal afbreken. Samen met de buurt, de bezoekers en de toekomstige bewoners zijn we er na een intens traject in geslaagd om De Chocoladefabriek een nieuw leven te geven. Door de recuperatie van het gebouw en zijn kwaliteiten hebben we samen een nieuwe plek in Limburg gecreëerd”, aldus de architecten.
Ook de stad Tongeren is blij met het project. “De Chocoladefabriek is een machtig gebouw op een atypische, maar prachtige plek. Betaalbaar wonen in een dergelijk kader, met De Kevie als tuin en alle voorzieningen in de buurt, is toch fantastisch. Wij zijn als stadsbestuur bijzonder blij dat we de initiatiefnemers hebben kunnen helpen bij de realisatie van dit project. Tongeren heeft een parel bij aan de al zeer weelderige kroon van gerenoveerd en herbestemd erfgoed”, zegt burgemeester Patrick Dewael.
De Chocoladefabriek spreekt een heel uiteenlopend publiek aan. Het leeuwendeel zijn rasechte Limburgers. Door de centrale ligging binnen de Euregio spreekt het project echter ook buiten de Limburgse grenzen tot de verbeelding. Ook de 74-jarige Simonne Rosmeulen (familie van de stichter van de chocoladefabriek) en haar partner nemen binnenkort hun intrek in Nerem.
“We maakten kennis met het project tijdens de Open Monumentendag in september, toen het gebouw nog een laatste keer in zijn oorspronkelijke staat te bezoeken was. Nadien zijn we een terrasje gaan doen en hebben we over niets anders gebabbeld. Diezelfde avond gingen we terug om een optie te nemen. Alle puzzelstukken vielen in elkaar. Zowel mijn partner, die een grote passie voor erfgoed heeft, als ikzelf zijn fan van het gebouw en het ontwerp. Art nouveau is helemaal mijn ding. Bovendien moet ik niet meer in de tuin werken en kan ik er toch van genieten. En tot slot plakt mijn naam op het gebouw; die persoonlijke band maakt het natuurlijk extra speciaal”, lacht ze.