De Ideale Woning renoveert en bouwt in Schoten
De toekomst van de zeventien leegstaande sociale woningen in de Tuinwijk in Schoten is gekend. Acht woningen worden grondig gerenoveerd, daarnaast worden vijftien nieuwe woningen en appartementen gebouwd. Uit de tweeledige studieopdracht die De Ideale Woning in april vorig jaar uitschreef, kwam dit scenario als het meest haalbare en wenselijke tevoorschijn. Volgende maand volgt een nieuwe architectuuropdracht. De werken zelf zullen starten in de loop van 2023.
De Tuinwijk in Schoten werd begin 1922 opgetrokken als eerste fase van een sociale woonwijk nabij het centrum (Filip Bourletstraat en Victor Despallierstraat). Door hun karakteristieke gevels zijn deze woningen een vertrouwd en herkenbaar onderdeel geworden van het straatbeeld in Schoten.
Het gaat hier om de allereerste sociale woningen in deze gemeente. Het ontwerp is van het architectenduo Cols en De Roeck dat trouwens ook de plannen tekende voor de allereerste sociale woningen van De Ideale Woning in de Groenenhoek in Berchem.
De zeventien woningen van de Tuinwijk in Schoten ondergingen de voorbije decennia wel opfriswerken, maar ze werden nooit grondig verbouwd. Ze voldoen niet meer aan de huidige comforteisen en mogen daardoor ook niet meer verhuurd worden.
Aan de woningen ontbreekt bijvoorbeeld elke vorm van isolatie. Sommige hebben nog enkel glas en ook qua indeling zijn de woonruimtes te klein. De jongste jaren kwamen de woningen stelselmatig leeg te staan. Sommige huizen zijn intussen al zes jaar onbewoond. De overige woningen werden begin vorig jaar verlaten.
Vlaamse Bouwmeester
Omdat De Ideale Woning als eigenaar van de sociale woningen een goede ruimtelijke toekomstvisie voor de Tuinwijk wilde, werd vorig jaar de opdracht gegeven voor een ontwerpwedstrijd. Die werd georganiseerd in het kader van de meesterproef 2019 onder de vleugels van het team Vlaamse Bouwmeester. Deze opdracht leverde verschillende scenario’s op die in nauw overleg met de gemeente Schoten grondig werden afgetoetst.
Wat als beste scenario uit de bus kwam, is een deel van de woningen behouden en renoveren en het andere deel afbreken en vervangen door nieuwbouw. In het kader van de wedstrijd werden de architecten hiervoor aangesteld. Aaron Swartjes, Cente Van Hout en Roel De Coninck zullen als collectief het weerhouden scenario verder uitwerken. Zij maken vervolgens hun eindrapport op.
Concreet blijven in de visie van de architecten acht sociale woningen behouden. Ze worden grondig verbouwd en ook de gevels worden gerenoveerd. Daarnaast komen er ongeveer vijftien nieuwe wooneenheden met een mix van appartementen en huizen. Van de woningen die grondig gerenoveerd worden, zullen zes entiteiten effectief dienen om te wonen en twee worden ingericht als gemeenschapsruimte.
In het binnengebied wordt een gemeenschappelijke tuin gecreëerd voor huurders en buurtbewoners. Het is absoluut niet de bedoeling om er alles vol te bouwen. Het geheel moet ook voor iedereen toegankelijk zijn. De nieuwe wegenis, de verhouding appartementen en huizen en het aantal parkeerplaatsen moeten nog verder in detail besproken worden.
Voor de uiteindelijke architectuur van het renovatie- en nieuwbouwproject voor de Tuinwijk in Schoten wordt volgende maand een nieuwe wedstrijd uitgeschreven. De resultaten hiervan verwacht De Ideale Woning in mei. De werken zelf zullen starten in de loop van 2023.
Tijdelijke invulling
Behalve de opmaak van een ruimtelijke visie voor de Tuinwijk focuste de studieopdracht ook op concrete mogelijkheden voor een tijdelijke invulling van de leegstaande woningen. In het kader van de meesterproef 2019 selecteerde het departement Kunstintegratie hiervoor vier jonge kunstenaars: Hannah Mevis, Liesbeth Henderickx, Elias Cafmeyer en Leendert Van Accoleyen. Zij zullen enkele creatieve projecten uitwerken.
Het groepje begon reeds met de inrichting van twee kopwoningen als ontmoetingscentrum. Via een doorgang werd hiervan één grote ruimte gemaakt. Het is de bedoeling om hier een volkskeuken te realiseren, maar door de coronacrisis was het nog niet mogelijk om er al mensen uit te nodigen.
De kunstenaars gingen ook al aan de slag met de private tuinen. Die werden opengemaakt tot één grote tuin met een vijftal schapen en kippen. Via poortjes is deze zone ook voor de buurtbewoners toegankelijk en zij zullen op termijn ook mee voor de dieren kunnen zorgen. De komende weken zoeken de kunstenaars in overleg verder naar nieuwe invulfuncties voor de leegstaande woningen.
