De Kosmos wacht een nieuwe toekomst als fietscentrum

Velen kennen de Kosmos nog uit hun kindertijd als recreatiedomein. Vooral het openluchtzwembad met glijbanen staat bij generaties in het geheugen gegrift. De ruïne van het emblematische torengebouw getuigt van een troosteloze afgang. ANB is sinds 2009 eigenaar van de gronden en gebouwen van het vroegere hotel Kosmos op de Rodeberg in Westouter (Heuvelland). Het hotel staat al zowat vijftien jaar leeg en de bijgebouwen uit de jaren ’50 van vorige eeuw zijn inmiddels gesloopt. Waar vroeger het bijhorende openluchtzwembad lag, heeft ANB reeds een speelplein en een openluchtarena laten aanleggen. De site is omringd door meer dan 100 ha natuurgebied van ANB: het Hellegatbos en de Douwevallei en Eeuwenhout.

Monument

Voor het als monument beschermde hotelgebouw uit het interbellum zoekt ANB al enkele jaren een erfpachtnemer. Eerder had ook het gemeentebestuur, de vorige eigenaar, vruchteloos een nieuwe exploitant of koper gezocht. Vorige eigenaars overwogen al om minister Bourgeois te vragen om de bescherming als monument op te heffen, maar zover is het niet gekomen. Intussen is het voormalige hoofdgebouw, dat als decor diende voor enkele scenes van de reeks Eigen Kweek, compleet verloederd. De kosten voor de restauratie werden enkele jaren geleden geraamd op meer dan 1 miljoen €. Sindsdien heeft het verval waarschijnlijk tot nog meer schade geleid. Alle schrijnwerk moet vervangen worden, het beton en het metselwerk moeten hersteld worden, het verdwenen terras (achterzijde) moet heraangelegd worden, het hele interieur moet opnieuw aangekleed worden, …

Het pas gesloten samenwerkingsverband tussen ANB en Monument Real Estate kwam er na een openbare procedure waarbij een oproep werd gelanceerd om samen met ANB te komen tot een oplossing voor een invulling van de site Kosmos. Het voorstel van Monument Real Estate was één van de amper twee die werden ingediend. “De volgende stap nu is het zoeken naar geïnteresseerde commerciële partners om gezamenlijk een allesomvattend idee rond fietsrecreatie tot realiteit te brengen”, stelt Peter Hellin van Monument Real Estate. 

Monument Real Estate is, als projectontwikkelaar van vooral bestaande en historische gebouwen en specialist in herbestemming, op de oproep van ANB ingegaan vanuit het gegeven dat elke site een meerwaarde in zich heeft om te worden herbestemd, zij het dat daarbij soms out-of-the-box moet worden gedacht. Met het uitgangspunt dat de beste nieuwe bestemming van een bestaand gebouw de bestemming is die het dichtste aanleunt bij het origineel. Recreatie en openluchttoerisme staan voorop voor de Kosmos, zij het met een specifieke benadrukking van één belangrijk aanvullend thema: de fiets.

Fiets

De exclusieve samenwerking van het Agentschap Natuur en Bos en Monument Real Estate bestaat erin om op één jaar een zicht te krijgen op de haalbaarheid van een project waarbij de fiets centraal staat. De fiets kan aan bod komen in al zijn geledingen en toepassingen van een bed & breakfast met voorzieningen voor fietsers tot een ‘fiets-café’ waar een lekke band kan worden hersteld terwijl de koffie wacht; van fietslaadpalen tot een hotel voor groepen fietsers; van startpunt voor verschillende fietsroutes tot een incubatorgebouw waar fietsgerelateerde bedrijven hun hoofdzetel kunnen inrichten.

“Binnen een jaar moet duidelijk zijn of dit ruime maar tegelijk al concrete idee met al zijn facetten een kans van slagen heeft. Indien binnen deze termijn blijkt dat deze visie de juiste is, wordt er nadien gewerkt naar een concrete uitvoering van een geïntegreerd project waarin de diverse fietsactiviteiten kunnen samenkomen tot één ‘fietscentrum’. De noodzakelijke zakelijke rechten zullen dan worden verleend en samenwerkingsovereenkomsten gestart met de verschillende partners van het project, onder coördinatie van Monument Real Estate en het Agentschap Natuur en Bos”, stelt Hellin.

Nieuwbouw

De herontwikkeling van de site blijft niet beperkt tot het als monument beschermde hotelgebouw. “Op de vroegere parking en op enkele percelen naast het hotel, samen goed voor enkele duizenden m², is er plaats voor nieuwbouw. De exploitatie van die nieuwbouw moet voor de erfpachtnemer de restauratiekosten van het hotelgebouw helpen dragen, maar moet vooral ook in verhouding staan tot de erfgoedwaarde van het hotel. Het is absoluut niet de bedoeling dat er een massieve blok opgetrokken wordt die het hotel volledig in de schaduw zet”, belooft Hellin.

Wat bezielt een onderneming als Monument Real Estate om een moeilijk project als de Kosmos aan te vatten? “Dit dossier volg ik reeds verschillende jaren, samen met o.m. wijlen architect Luc Derycke en Bureau Omgeving. Ik heb geen schrik van projecten waar andere herontwikkelaars hun tanden op stukgebeten hebben. Onze groep heeft niet alleen veel expertise in restauraties in huis, dankzij onze ervaring zien wij soms herbestemmingsmogelijkheden die anderen niet zien of niet willen overwegen. Het opheffen van de bescherming als monument is voor ons geen optie. Voor de Kosmos heeft geen enkele herontwikkelaar in de richting van fietstoerisme gedacht. Terwijl eens het idee op tafel ligt, iedereen het evident vindt. Voor ons is het ook een enorme uitdaging. Een goed idee op tafel leggen kan iedereen. Wij willen dat goede idee ook verkocht krijgen. Bijna letterlijk dan, want na de coördinatie van de ontwikkeling en de bouwwerkzaamheden en de restauratie door onze bedrijven, en nadat de exploitatie is verzekerd, geeft Monument Real Estate alles uit handen aan de erfpachtnemer”, besluit Peter Hellin.