De Krook opent de deuren

Het gebouw laat zich lezen als een stapeling van horizontale plateau’s, uitziend op de Scheldearm, die een stad in de stad moeten creëren. Om dit waar te maken moet het gebouw ook functioneren als een stad met zijn straten en zijn pleinen. De fysieke link met de omgeving ontstaat via mooie uitzichten op de stad.

Belevingstrappen

Het gebouw werkt als een grootwarenhuis van weleer: met grote verspreide atria en grote belevingstrappen die het vermogen hebben om mensen in het gebouw naar boven te zuigen. Ook inkijken en visuele verbindingen tussen binnen en buiten zijn van belang. Visuele connecties en ontmoetingsruimtes maken het publieke karakter van het gebouw duidelijk. Zo wordt het gebouw uitnodigend naar zijn omgeving.

Het gebouw straalt uit naar de omgeving en gaat er een dialoog mee aan. Exterieur en interieur vormen één geheel. Zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant maakt het gebouw deel uit van de plek. Het wordt de leefkamer van Gent. Het gebouw is daarom heel transparant en open, zodanig dat de Gentenaars hier weer samen kunnen komen en ontdekken wat deze herwonnen plek hen te bieden heeft.

Ontwerp

De Krook is een ontwerp van Coussée & Goris architecten uit Gent en het Spaans-Catalaanse RCR Arquitectes, dat onlangs de Pritzker Prize in de wacht sleepte, in opdracht van bouwheer cvba Waalse Krook, met als aandeelhouders de stad Gent, de provincie, de UGent en imec. De OVAM stond in voor de sanering van de site. Synductis zorgde voor alle nutsleidingen (water, gas, elektriciteit en telecom). Farys stond mee in voor de vernieuwing van de riolering. Waterwegen & Zeekanaal droeg bij aan de vernieuwing van de kaaimuren. Hoofdaannemer voor het bouwen van het nieuwe gebouw, het wooncomplex en de verlaagde kaaimuren is Antwerpse Bouwwerken. Voor de technieken werkte Antwerpse Bouwwerken samen met onderaannemers Vandewalle (hvac en sanitair), VMA (elektrische installatie) en Thyssenkrupp (liften). De projectbegeleiding en -regie werden toevertrouwd aan A-RES, die met Advisers ook de kostenbewaking tijdens het volledige projectverloop heeft beheerd. 

De afbraakwerken vonden plaats in 2011, een jaar later gevolgd door de graafwerken en het archeologisch onderzoek. In 2013 werd de site gesaneerd, zodat de eigenlijke werken nog in datzelfde jaar konden beginnen. De inrichting van De Krook vond plaats tussen september 2016 en maart van dit jaar.

Prijskaartje

Aan het project hangt een prijskaartje van 75,5 miljoen €. De nieuwbouw klokte af op 52 miljoen €. De stad Gent bracht grond ter waarde van 4,9 miljoen € in. De inrichting van de kantoren, de bibliotheek met boekentransport, de labo’s, radiostudio, enz. kostte in totaal 8,6 miljoen €. Voor de omgevingsaanleg was nog eens 10 miljoen  nodig.

Met De Krook krijgt Gent voor het eerst een gebouw dat echt ontworpen is voor de functie van stadsbibliotheek. Een stadsbibliotheek is in deze digitale tijden nog steeds relevant, maar de rol van een bibliotheek verandert wel. In een maatschappij met een overvloed aan beschikbare informatie is meer nood aan oriëntatie in al die kennis. De werking van De Krook zal daar op inspelen.

De bibliotheek blijft een oase van rust, met dezelfde uitgebreide collectie boeken, cd’s, dvd’s… als vandaag. Met nog meer knusse leeshoeken en rustige lees- en studieplekken. Maar het wordt ook een plaats om anderen te ontmoeten tijdens lezingen of debatten, om talenten te ontwikkelen in workshops, om te experimenteren in het ‘makerslab’, om mee te werken aan onderzoek, … Hier begint een nieuw verhaal.

Boekentransport

Het boekentransportsysteem, het grootste van België, brengt de materialen tot op de verdieping waar ze thuishoren, waardoor ook het personeel van de bib meer tijd vrij krijgt voor persoonlijk contact. Het systeem beschikt over een extra grote buffer voor een driehonderdtal boeken. Via de vier innamemonden in de Agora worden de boeken naar de sorteerruimte gebracht op verdieping -2. Hierna gaan ze 40 m door de gang tot ze de boekenlift bereiken van liefst 25 m hoog die zich in het midden van het gebouw bevindt.

Potteau-Labo uit Kortrijk stond in voor de volledige binneninrichting van de bibliotheek. (foto Potteau-Labo)

Het boekentransportsysteem is een paar honderd meter transportbanden en omvat voorts vier innamepunten om de materialen automatisch in te leveren; één slimme terugbrengbus (nachtkluis) die de boeken meteen van je kaart neemt; negen uitleenpunten; één betaalautomaat; één reserveringenkast waar de reserveringen klaarstaan om uitgeleend te worden; en ten slotte één intelligente plank in de kinderbibliotheek waar de boeken meteen van de kaart worden gehaald. Het systeem is niet alleen groot, het is ook heel energiezuinig. De transportbanden lopen alleen maar als het nodig is en als ze lopen, dan verbruiken ze minimaal dankzij de efficiënte regelaars.

Binneninrichting

De binneninrichting van de bibliotheek werd toevertrouwd aan Potteau-Labo uit Kortrijk. “We zijn verheugd dat we in samenwerking met de architecten van Coussée & Goris voor een mooie, hedendaagse en functionele inrichting mochten zorgen”, vertelt Bram Clinckemaillie van Potteau-Labo.

Het bedrijf is naar eigen zeggen marktleider voor laboratoriuminrichting in België, maar heeft ook heel wat ervaring met het inrichten van kantoren, musea, bibliotheken en bezoekerscentra. Op de referentielijst staan onder meer Résidence Palace en Trainworld in Brussel,  het Mons Memorial Museum, het Musée des Confluences in Lyon en La Cité Du Vin in Bordeaux.

Voor de inrichting van De Krook was de onderneming de enige die aan alle voorwaarden kon voldoen. “We hebben de ambitie om ons nog meer toe te leggen op uitdagende interieurafwerkingen, die om een grote mate van specialisatie vragen. In ons atelier combineren we met gemak metalen maatwerk met andere materialen. Dit laat de ontwerpers een hoge mate van creativiteit en functioneel design toe. Een team van ruim 50 Potteau-medewerkers was bijna zeven maanden in de weer om deze opdracht tot een goed einde te brengen”, aldus Bram Clinckemaillie.

Potteau leverde boekenrekken, balies, kasten en zelfs een replica van de Gentse boekentoren die dienst doet als verdwaalpaal. Het grootste deel daarvan werd in eigen huis geproduceerd. Voor een aantal zaken werd ook een beroep gedaan op de partners Buro Modern en Schultz.

“Elk probleem is voor ons een uitdaging. Zo bleek tijdens de uitvoeringsfase plots dat de leeslampen die de architecten voor ogen hadden, niet meer beschikbaar waren.  We hebben dan zelf een voorstel voor een lamp uitgewerkt die we in eigen huis konden produceren.”

Potteau-Labo startte in de jaren ’50 van vorige eeuw als meubelmakerij ‘Gerard Potteau en Zonen’. Al vanaf 1955 legde het bedrijf zich toe op het ontwerpen en produceren van laboratoriummeubilair. Later werden de activiteiten gediversifieerd met een eigen dochterbedrijf voor metalen deuromlijstingen en via de overname van een onderdeel van de Kunstwerkstede Gebroeders De Coene, dat technische binnendeuren maakt. Vandaag telt de groep Potteau 240 medewerkers en realiseert ze een geconsolideerde omzet van ongeveer 35 miljoen €. Het is een 100% familiebedrijf waar intussen de vierde generatie mee aan het roer staat.

Wintercircus

Ook het Wintercircus maakt deel uit van De Krook. Stadsontwikkelingsbedrijf sogent renoveert het oude circus tot een centrum voor innovatieve economie, cultuur en evenementen. De eerste fase start nog vóór de bouwvakantie. Als alles volgens plan verloopt, zal het Wintercircus in 2020 de deuren openen voor het publiek.