Eerste steen van het nieuwe defensiehoofdkwartier

De huidige infrastructuur in het Kwartier Koningin Elisabeth, die dateert uit het begin van de jaren '70, is sterk verouderd en energieverslindend. Omdat de infrastructuur niet meer voldoet aan de noden van het personeel en de organisatie, werd eind 2018 besloten om een nieuw hoofdkwartier te bouwen.

In december 2022 gaf de Ministerraad goedkeuring voor de gunning van een Design, Build & Maintain contract voor het Nieuwe Hoofdkwartier voor de Defensiestaf. Het contract werd voor een totaalbedrag van 499 miljoen euro (initiële investering en 2 jaar onderhoud, verlengbaar met bijkomend 8 jaar) gegund aan het consortium NHQ bestaande uit de aannemers BAM Interbuild, Galère, Jan De Nul, Valens en AB Eiffage, de architecten Assar, ArtBuild en ANMA en het studiebureel Sweco. De groepering staat niet alleen in voor het ontwerp en de realisatie, maar ook voor het technisch onderhoud van de infrastructuur.

In september 2024 begonnen de werkzaamheden om de bestaande gebouwen af te breken en het terrein bouwrijp te maken. Tijdens deze voorbereidende werken werd ook een grondvervuiling vastgesteld, die conform de regelgeving wordt gesaneerd.

Het project dat door Belgische bedrijven wordt uitgevoerd, genereert een belangrijke maatschappelijke return: jobcreatie, de ontwikkeling van economische activiteiten, bewoning en groen op de terreinen van de voormalige NAVO hoofdzetel en het kwartier Koningin Elisabeth.

New Way of Working

Het nieuwe Hoofdkwartier wordt gebouwd tegenover het NAVO-Hoofdkwartier, op een terrein van 11,4 hectare, deels op het voormalig NAVO-Hoofdkwartier en deels op het huidige Kwartier Koningin Elisabeth. Het zal plaats bieden aan bijna 4.000 medewerkers en zal bestaan uit verschillende gebouwen, waaronder:

• Een hoofdgebouw met 2.800 werkplekken voor de Defensiestaf
• Een conferentiecentrum aan de Leopold III-laan, toegankelijk voor externen
• Een kinderdagverblijf en kantoren voor de Centrale Dienst voor Sociale en Culturele Actie van Defensie (CDSCA)
• Faciliteiten voor personeel, zoals sportzones, douches, vestiaires en een bedrijfsrestaurant

Het merendeel van de kantooromgeving wordt ingericht volgens het New Way of Working (NWOW): een dynamische en flexibele manier van werken die samenwerking tussen diensten stimuleert.

Het hoofdkwartier is daarmee het eerste grootschalige NWOW-project binnen Defensie, na eerdere succesvolle pilootprojecten. Defensie investeert hiermee in een dynamische, mensgerichte werkomgeving waarin samenwerking, efficiëntie en welzijn centraal staan.

Duurzaam en future-proof

Van bij het ontwerp van dit project werd rekening gehouden met de principes van militaire veiligheid en ‘security by design’.  Een gelaagde verdediging moet kritieke delen strategisch positioneren en beschermen. Dit betekent dat elke laag van verdediging een extra barrière vormt tegen potentiële bedreigingen, waardoor de algehele veiligheid wordt versterkt.

Tot slot werd ook het concept van "defence in depth" toegepast. Dat houdt in dat er meerdere verdedigingslagen worde gecreëerd om een robuuste en veerkrachtige beveiliging te garanderen.

Het nieuwe hoofdkwartier wordt een bijna-energieneutraal gebouw (Nearly Zero Energy Building - NZEB). Door gebruik te maken van onder meer warmtepompen, zonnepanelen, bodemenergieopslag en hoogstaande thermische isolatie, wordt het energieverbruik drastisch verminderd. Fossiele brandstoffen worden enkel nog gebruikt voor de noodgeneratoren en de back-up verwarmingssystemen.