Heist-op-den-Berg wil nieuw administratief centrum bouwen
Het gemeentebestuur van Heist-op-den-Berg schrijft een studieopdracht uit voor de opmaak van een ontwikkelingsstrategie voor de realisatie van een administratief centrum aan de Stationsstraat. De plattelandsgemeente met een kleinstedelijke kern in ontwikkeling is met haar bijna 43.000 inwoners de derde grootste gemeente van de provincie Antwerpen. Het potentieel en de uitdagingen inzake verdichting, strategische kwalitatieve ontwikkelingen en het uitbouwen van haar kern in dialoog met het landelijke karakter zijn groot. Zowel het gemeentebestuur als de inwoners hechten veel belang aan de eigenheid en het karakter van het ruimtelijke weefsel.
Onlangs werden de gemeente en het OCMW één organisatie, met een nieuwe organisatiestructuur en een nieuw dienstverleningsconcept. Voortaan moet de administratie professioneel kunnen samenwerken volgens de noden van het ‘nieuwe’ werken. De burger moet het nieuwe administratief centrum ervaren als een dynamische en kwalitatieve omgeving die uiting en vorm geeft aan de visie van de gemeente. Tevens ligt de uitdaging in de integratie van complementaire dienstverlening en functies. De gemeente wil deze structuur en dit nieuwe concept vertaald zien in een strategisch voorbeeldproject dat een voorbeeld is van een centrale en klantgerichte dienstverlening.
Vanuit een eerder opgemaakt masterplan voor het centrum werd de ‘site OCMW’, gelegen in het bouwblok Molenstraat - Keverstraat - Vlinderstraat - Oude Liersebaan, naar voor geschoven als een geschikte plek. Deze locatie is net als andere dynamische centrumpolen zoals het Cultuurcentrum (met cultuurplein en bibliotheek), de bergsite en de stationsomgeving, gelegen op de ruggengraat van het kleinstedelijke gebied, en wel op het centrale scharnierpunt. Zowel het station als het centrum liggen op wandel- of fietsafstand. Een actuele benadering van parkeer- en mobiliteitsaspecten voor de site, waarin vandaag ook een randparking is gesitueerd en dit in relatie tot de ruimere omgeving, is een belangrijk aandachtspunt.
De site wordt gekenmerkt door enkele historisch waardevolle panden en een nog te ontwikkelen binnengebied. De uitdaging is om een stedenbouwkundig en architecturaal concept uit te werken dat kansen biedt om het bestaande karakter vlekkeloos te verweven met een hedendaags ontwikkelingsinitiatief. Vanuit het bestaande masterplan werd hiervoor een campusconcept naar voor geschoven.
Dit model werd gekozen om de bestaande historische basiselementen in hun waarde te erkennen en nieuwe elementen te voorzien die voldoende kunnen inspelen op de ruimtebehoefte. Tevens moet er aandacht zijn voor de landschappelijke inpassing en de connectie met de omgeving, waarbij beleving en doorwaadbaarheid het uitgangspunt vormen.
Het gemeentebestuur wil voor deze site een ontwikkelingsstrategie laten uitwerken in relatie tot zijn ruime omgeving. Deze strategie omvat een haalbaarheidsstudie, een financieel plan en een visie op het participatieve proces. De haalbaarheidsstudie geeft duidelijk aan of de voorziene locatie ruimtelijk geschikt en groot genoeg is voor het nieuwe project.
Aan de hand van ontwerpend onderzoek en verschillende ruimtelijke scenario’s motiveert de haalbaarheidsstudie welke inplantingen, volumes en open ruimtes er kunnen worden gerealiseerd en welke overwegingen en randvoorwaarden daarbij een rol spelen. Voor de bebouwing worden, naast het volume, ook aanzetten geformuleerd voor de latere architecturale uitwerking van gebouwen.
Het ontwerpteam moet in staat zijn om architecturale kwaliteit te omschrijven in termen van randvoorwaarden voor de toekomstige ontwikkeling(en). De haalbaarheidsstudie geeft tevens inzicht in de mogelijkheden van een efficiënte fasering van de realisatie, rekening houdend met een organisatie en dienstverlening in werking, en verfijnt het programma van diensten dat hierin zijn plaats moet vinden. Ze benadert de potentie van de site in relatie tot zijn ruime omgeving en onderzoekt zowel ruimtelijk als financieel het betrekken van eventuele externe partners (werkwinkel, sociaal verhuurkantoor, …) of de mogelijke integratie van de gemeentelijke bibliotheek (vandaag gelegen aan de site Cultureel Centrum).
In de haalbaarheidsstudie worden de kansen en bedreigingen voor het project in kaart gebracht. Het bestuur wil een functioneel totaalprogramma dat optimaal en efficiënt gebruik maakt van de site. Op basis van de verworven inzichten uit deze studie moet het bestuur een concrete en haalbare architectuuropdracht kunnen formuleren voor een nieuw administratief centrum.
Het financieel plan schept transparantie over de financiële haalbaarheid van dit project en onderzoekt de mogelijkheden van de gemeentelijke eigendommen die in aanmerking kunnen komen voor de noodzakelijke cashflow, maar ook eventuele andere samenwerkingsvormen (cofinanciering). Mogelijke scenario’s en faseringen worden onderzocht. Het participatieproces met de verschillende betrokken actoren moet ervoor zorgen dat de toekomstplannen ook werkelijk door hen gedragen en toegeëigend worden.