Historische Leuvense stadsomwalling wordt in ere hersteld
Een belangrijk deel van de twaalfde-eeuwse stadsomwalling van Leuven wordt opnieuw in zijn oorspronkelijke staat hersteld. Het gaat om een historisch stuk muur van ongeveer 40 m lang dat al decennialang verscholen zit tussen oude, leegstaande gebouwen. Om de restauratie nauwgezet te kunnen uitvoeren, gebeurde recent een bouwhistorisch onderzoek. Het initiatief om de stadsmuur te restaureren komt van projectontwikkelaar Resiterra, die momenteel de Hertogensite ontwikkelt, het gebied waarop het stuk oude stadsmuur zich bevindt.
Ongeveer 340 m van de historische stadsomwalling doorkruiste ook het terrein van de huidige Hertogensite in het centrum van de stad. Hier bleef eeuwenlang één van de belangrijkste restanten van de muur bewaard, maar slechts weinig mensen beseften dat ook. Vanaf 1950 werd de originele stadsmuur op deze plaats namelijk stelselmatig afgebroken voor de uitbreidingsplannen van het Sint-Pietersziekenhuis. Slechts een veertigtal meter bleef bewaard, zij het grotendeels onzichtbaar.
Dat moet nu veranderen. De bedoeling is dat het overblijvende stuk van de stadsomwalling, ondanks alles toch een beschermd monument, opnieuw in ere hersteld wordt en geïntegreerd wordt in de toekomstige Hertogensite, een project dat begin dit jaar in gang werd gezet en dat beschouwd mag worden als één van de grootste binnenstedelijke ontwikkelingen die Leuven ooit heeft gekend.
“Achter de gebouwen en artefacten op de Hertogensite schuilt behoorlijk wat geschiedenis. De ambitie is om 90% van al het aanwezige historische erfgoed te integreren tijdens de ontwikkeling van de site die ruim 6,5 ha groot is. Daarbij hoort ook de restauratie en integratie van de 40 m lange originele stadsomwalling. Wie de voorbije decennia niet wist dat dit een historisch restant is, liep er gewoon aan voorbij. Dat is toch ondenkbaar en mag straks niet meer gebeuren”, aldus Erik Van Hoof, afgevaardigd bestuurder van vastgoedontwikkelaar Resiterra.
Oever
Om te weten hoe het historische muurfragment het best in zijn exacte oorspronkelijke staat hersteld kan worden, voerde het restauratie- en architectenbureau Studio Roma uit Kessel-Lo recent een bouwhistorisch onderzoek uit in opdracht van Resiterra. Nu dat onderzoek is afgerond, kan de projectontwikkelaar in samenwerking met het restauratiebureau beginnen om de eeuwenoude stadsmuur in ere te herstellen. Op het overblijvende stuk van de muur staat vandaag ook nog altijd een kapel die eveneens in verval is. Ook die zal opnieuw hersteld worden.
Net zoals in de twaalfde en dertiende eeuw het geval was, zal binnen vier jaar aan de achterzijde van de verkommerde stadsmuur het grondniveau met een halve meter verhoogd worden zodat dit op het oorspronkelijke historische niveau komt te liggen. Aan de westkant van de muur zal de vandaag nog overwelfde Dijle over een lengte van ongeveer 300 m opnieuw worden opengelegd. Tussen de rivier en de muur zal vervolgens een oever worden gecreëerd, waardoor Leuvenaars in de toekomst er weer rustig aan het water kunnen vertoeven en wandelen.
Nieuw museum
De Hertogensite herbergt een traditie van ruim duizend jaar ziekenzorg en ook dat is nog steeds zichtbaar. Naast het historische stuk stadsomwalling zal Resiterra onder andere ook drie unieke anatomische auditoria (waar chirurgijnen in het verleden de anatomie onderwezen op de letterlijk meest theatrale wijze) bewaren. Een belangrijk stuk Leuvense geschiedenis, noemt Erik Van Hoof dit. Niet toevallig wordt in het voorjaar van 2019 op de site gestart met de bouw van het nieuwe museum HistarUZ van het UZ Leuven. Hier kunnen de Leuvenaars later de volledige geschiedenis van het universitaire ziekenhuis herbeleven.