Inventiviteit verzekert kwaliteit op Gedempte Zuiderdokken

Wat ooit een grauwe parkeervlakte was tussen de Waalse en Vlaamse Kaai op het Antwerpse Zuid transformeert nu langzaam maar zeker naar een aangename, groene verblijfsplek. Na de bouw van twee ondergrondse parkings maakte de stad via AG Vespa werk van de heraanleg van gedempte dokken. Aannemer Stadsbader kreeg na de heraanleg van de Scheldekaaien de opdracht om ook deze zone te transformeren tot een aangenaam stadsdeel. Het was niet zomaar een werk uit de rij, want de plannen voor de parkaanleg van Tractebel en Atelier Descombes Rampini voorzien een hoge graad van detaillering en verbieden ook maar de minste verdichting voor de aangevulde gronden. Bovendien is het werken in een drukke en diverse buurt met heel wat handel en horeca. Projectleider Kristof Van hoomissen had er samen met collega-werfleider Bram Peeters een hele kluif aan. “De hoge graad van detaillering voor de afwerking voor het volledige project vroeg toch wel wat creativiteit”, opent Kristof Van hoomissen. Zo mocht er bijvoorbeeld bij geen enkel prefab element voor hijsmogelijkheden zichtbaar zijn. Dat betekende dat we bij de plaatsing van die geprefabriceerde elementen inventief moesten zijn met het gebruik van evenaars en zuignappen.” 

Passend antwoord voor strenge eisen

Eén van de blikvangers in het nieuwe stadspark zijn paden in geschuurd, geel beton. De ontwerpers stelden bijzonder hoge kwaliteitseisen aan deze paden. “Gelukkig hebben we binnen de Stadsbader-groep een gespecialiseerd team voor het realiseren van betonvloeren. Dankzij hun ervaring hebben we de kwaliteitseisen ingevuld. Maar toch, vroeg het onze aandacht. We hadden bijvoorbeeld vier schuurgangen voorzien om de granulaten voldoende zichtbaar te krijgen. Maar in bepaalde zones waren toch nog extra schuurgangen nodig. Het beton is ook ingezaagd in een creatief patroon met schuine voegen. Om de scheurvorming onder controle te krijgen, hebben we de voegen ter hoogte van de kruisingen volledig doorgezaagd met behulp van een ringzaag”, licht Kristof Van hoomissen 
toe. Een ander aandachtspunt was het vermijden van verdichting van het parkterrein. Dat was voor het projectteam een groot contrast met de kwalitatieve verdichting nodig voor de aanleg van de paden en wegen. “De toegestane verdichting was heel beperkt. Om daaraan te voldoen, hebben we tijdens de aanleg van het park maximaal vermeden om op de aangevulde grond te rijden. Daartoe hadden we centraal een pad aangelegd uit 20 cm steenslag op geotextiel. Daarnaast werd het terrein voor de groenaanleg omgewoeld om de verdichting op te heffen”, vertelt Kristof Van hoomissen.

Aanvullen zonder verdichten

Nog belangrijker was de verzorgde opbouw van de ondergrond in de kronen van iedere fase. Onder de omgevingsaanleg bevindt zich hier een capillair systeem dat water buffert om in droge periodes af te geven aan het bovenliggende bomenzand, waarin de nieuwe bomen zijn aangeplant. Kristof Van hoomissen daarover: “Het systeem bestaat uit cassettes, zo’n 12.300 m² in het volledige project. De foutenmarge op de vlakheid van dit cassettesysteem is kleiner dan 1 cm. Om daaraan tegemoet te komen, hebben we het zandcement legbed (5 cm) met een 3D-gestuurde Bobcat geplaatst. Nog uitdagender was het aanbrengen van de bovenbouw. Het bomenzand – met 63 cm het dikste pakket van de totale opbouw - mag een maximale verdichting van slechts 2mpa hebben. We hebben het van de zijkanten geplaatst om daaraan te voldoen. Het feit dat we het bomenzand niet mochten verdichten hield ook een moeilijkheid in met het oog op de verdere afwerking van de bovenbouw. Door het bijkomende gewicht gaat het bomenzand inklinken. Het materiaal kan tot 28% inklinken. Omdat we niet machinaal mochten verdichten, trad die inklinking dus hoofdzakelijk op bij de verdere aanleg van de opbouw met bomengranulaat, porfier en halfverharding of onder invloed van de regen. Aangezien de halfverharding ingesloten zit, dienden we dus ook rekening te houden met vaste afgewerkte hoogtes in de eindsituatie. Het heeft heel wat studiewerk en proefopstellingen gevraagd om uit te dokteren hoe we zonder verdichten van het bomenzand uiteindelijk – na het inklinken - toch tot de juiste afgewerkte niveaus zouden komen. Conclusie was dat we het bomenzand 17 cm dikker dienden aan te leggen. Na aanleg van de porfierlaag kwamen we dan nagenoeg op het afgewerkt niveau uit. Eenmaal de twee lagen halfverharding waren geplaatst, was het pakket nog eens 10 cm gezakt en kwamen we op het beoogde niveau uit.”

Met zorg voor de bomen

Niet alleen de nieuwe bomen vroegen veel aandacht, ook de bestaande bomen dienden maximaal gevrijwaard te worden tijdens de werkzaamheden. “Om de bestaande bomen te vrijwaren, hebben we in fases 1 en 2 een tijdelijke omleidingsweg aangelegd in betonpuin gecombineerd met verluchtingsbuizen. De bomen waar we het dichtst bij werkten, hebben we beschermd met hout en hekwerk. Het wortelgestel werd tijdens de aanleg van riolering waar nodig beschoeid. Tijdens en na de aanleg hebben we het wortelgestel geploft en waar mogelijk voedingssleuven of -zuilen aangebracht”, aldus Kristof Van hoomissen. De aanleg van de nieuwe bomen vertrouwde AG Vespa toe aan een nevenaannemer. Stadsbader voorzag wel de boombunkers of het capillair systeem. De aannemer maakte bovendien zijn planning zo op dat de bomen maximaal in het plantseizoen geplaatst konden  worden. Voor de waterbevoorrading van het volledige park, realiseerde Stadsbader in de eerste fase ook een hemelwaterbekken van 1.500 m³.

Voor het projectteam van Stadsbader geeft niet alleen het feit dat de inventieve oplossingen tot kwalitatief resultaat leiden voldoening. “Ook de blije gezichten en complimenten van de voorbijgangers zorgen voor een geslaagd project”, besluit Kristof Van hoomissen.