Laatste gebouw Expo 1913 dreigt te worden gesloopt
De wereldtentoonstelling van 1913 in Gent was een mijlpaal voor de stedelijke ontwikkeling, maar profileerde de stad ook als een centrum van handel en nijverheid in heel de wereld. Bedrijven gebruikten de expo om hun producten te promoten op de internationale markt. Zoals meestal gebeurt met wereldtentoonstellingen verdwenen na het evenement vrijwel alle tijdelijke gebouwen; sommige paviljoenen of onderdelen ervan werden hergebruikt. Eén van de thema's in Gent was het 'Moderne Dorp', dat model stond voor de vooruitgang en de technisch-bouwkundige ontwikkelingen van toen. Van dat dorp bleef het schoolgebouw bewaard, dat later op een andere plek werd gereconstrueerd en dat tijdens de expo het belang toonde van onderwijs en het verwerven van kennis in de nieuwe maatschappij. Het is het huidige Sint-Gerardusschooltje vlak tegenover het Universitair Ziekenhuis. Dat gebouw dreigt binnenkort gesloopt te worden om plaats te maken voor een warenhuis.
Ondanks de typische trapgeveltjes en de zes horizontale lijnen in witte natuursteen, valt dit gebouw amper op tussen studentenresidentie Home Boudewijn, een nieuwe woonwijk met enkele recente appartementsgebouwen en twee grootwarenhuizen. Zo weinig zelfs dat de Vlaamse overheid het gebouw pas in 2013 leerde kennen. Het schoolgebouw bleef op deze plaats meer dan een eeuw goed bewaard. Nu zou men het willen slopen. Zowel de Gentse stadsdienst Monumentenzorg en Architectuur als het Agentschap voor Onroerend Erfgoed Vlaanderen hebben al eerder gepleit voor het behoud van dit gebouw vanwege de ouderdom en het unieke karakter ervan. Het is ook opgenomen in de Vastgestelde Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed, maar nog niet beschermd als monument. Daardoor is bij sloop of verbouwing van het pand enkel advies verplicht van het Agentschap Onroerend Erfgoed.
De universele wereldtentoonstelling van Gent is veruit de grootste expo die België ooit heeft gekend. De gangmakers waren ondernemers die het Gentse stadsbestuur al snel ervan konden overtuigen om te fungeren als gaststad. Expo 1913 heeft Gent op de wereldkaart gezet en de stad haar huidige uitstraling gegeven. De Gentse binnenstad werd in de jaren voordien, met het oog op de wereldtentoonstelling, heel grondig aangepakt. De restauratie- en saneringswerken die toen in de binnenstad gebeurden, bepalen nog altijd in grote mate het stadsbeeld zoals we dat vandaag kennen. Zo kreeg het Belfort zijn huidige toren, werd het zwaar toegetakelde Gravensteen gerestaureerd en kreeg het Veerleplein met de Vismijn zijn huidige uitzicht. Ook het Sint-Pietersstation en de Sint-Michielsbrug werden in deze periode gebouwd. Het idee van een esplanade met uitzicht op de toenmalige haven en de majestueuze aanpak van de gebouwen rond de Graslei vormt de kern voor de parel die Gent vandaag is.
Het evenement lokte een nooit eerder geziene stroom bezoekers en klokte af op bijna tien miljoen toegangstickets. Zoals bij alle andere wereldtentoonstellingen werd al dat oogverblindende moois vrijwel onmiddellijk na de sluiting eind oktober tegen de vlakte gegooid. Toen werd ook de school uit het Moderne Dorp gesloopt, maar in tegenstelling tot alle andere gebouwen werd dit gebouw volgens het originele bouwplan en met dezelfde bouwmaterialen opnieuw opgetrokken op de huidige locatie. Vanaf 1914 kon het gedurende bijna driekwart eeuw zijn functie als schoolgebouw ook in de praktijk vervullen. Na al die jaren verkeert het pand overigens nog in een opmerkelijk goede staat.
Hoewel het gebouw bijna een eeuw onder de radar is gebleven, kwam het met de herdenking van de wereldtentoonstelling in 2013 weer onder de aandacht. Toen het Vlaams Agentschap voor Onroerend Erfgoed na een grondig onderzoek vaststelde dat het een restant was van de wereldtentoonstelling, werd het prompt op zijn erfgoedlijst geplaatst. Het schoolgebouw behoort tot het cultureel erfgoed omdat het vandaag het enige gebouw van de wereldtentoonstelling van 1913 is dat nog overeind staat, maar vooral omdat het als laatste gebouw symbool staat voor de indrukwekkende verfraaiingswerken die de basis vormden van het huidige stadsbeeld en de uitstraling van de stad Gent.
Ook de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie (VVIA) ijvert voor het behoud van deze laatste stenen getuige van de wereldexpo in Gent en voert een brievencampagne naar de deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen en het kabinet Bourgeois. Het schoolgebouw is op elk moment te bekijken. Het bevindt zich tegenover de hoofdingang van het Universitair Ziekenhuis op de Corneel Heymanslaan in Gent, achter de twee winkels Strobbe en Dreambaby, links van een supermarkt.