Le Corbusier in MAS Antwerpen

De expo neemt de bezoeker mee in de ideeën van Le Corbusier en laat zien hoe bewoners vandaag leven in een bedachte stad, lang nadat de architect vertrokken is. Bezoekers ontdekken een stuk geschiedenis van de steden en duiken tegelijk in het dagelijkse leven van de bewoners.

Het MAS legt steeds de nadruk op de verbondenheid van de havenstad Antwerpen met de wereld. De tentoonstelling ‘Le Corbusier. Linkeroever & Chandigarh’ presenteert de verbondenheid tussen twee plekken. Ze toont het ontstaan ervan, maar laat ook zien hoe bewoners er vandaag leven in modernistische architectuur.

Bezoekers worden meegenomen in de ideeën van Le Corbusier. Ze ontdekken de geschiedenis en het actuele leven van de Antwerpse stadswijk en de Indiase grootstad aan de hand van plannen, maquettes, films en foto’s. Ze kunnen door de huidige straten van Chandigarh flaneren en achter de gevels van Linkeroever kijken.

Voor deze tentoonstelling bouwde het MAS voort op het concept dat de Cité de l’architecture & du patrimoine in Parijs ontwikkelde voor de tentoonstelling ‘Chandigarh, 50 ans après Le Corbusier. Le devenir indien d’une ville moderne ‘(van 11 november 2015 tot 29 februari 2016). Het MAS herwerkte het concept rond de documentaire over Chandigarh van Christian Barani en voegde in de expo een tweede deel toe over Le Corbusier en de Antwerpse Linkeroever. De tentoonstelling in het MAS werd gerealiseerd in samenwerking met de Fondation Le Corbusier.

De Frans-Zwitserse architect Le Corbusier (1887-1965) was naast architect ook meubelontwerper, schilder, beeldhouwer en een invloedrijke theoreticus. Omstreeks 1930 hield hij zich steeds meer bezig met stedenbouw. De stad werd zijn speeltuin. Le Corbusier geloofde dat een stad het leven kon verbeteren door hoe ze was gebouwd.

In 1935 publiceerde hij zijn modelstad ‘La Ville Radieuse’, een aanklacht tegen de negentiende-eeuwse stad met smalle straten, donkere huizen en een gebrek aan hygiëne. In ‘La Ville Radieuse’ leeft de mens in een geordende, functionele stad met veel groen en kunnen voetgangers zich vrij bewegen. Het theoretische model van Le Corbusier kreeg veel kritiek te verduren, onder meer omdat het een kaalslag zou betekenen van de historische stadskernen.

Zijn modelstad La Ville Radieuse zou echter de basis worden van zijn ontwerpen voor Linkeroever en Chandigarh. In 1933 nam Le Corbusier deel aan een internationale wedstrijd om een nieuwe moderne stad te ontwikkelen voor Linkeroever in Antwerpen. Hij deed dit op vraag van de Belgische utopische denker Paul Otlet. Hij werkte samen met Fé Loquet en Huib Hoste, één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de moderne architectuur in Vlaanderen. Zij ontwierpen voor Linkeroever het plan ‘een stad in het groen’: een moderne, functionele stad voor 500.000 bewoners.

Le Corbusier zag in het Antwerpse project een kans om La Ville Radieuse voluit toe te passen. Het project zou hem vijf jaar bezighouden, maar de wedstrijd eindigde zonder winnaars en ook de plannen van Le Corbusier werden nooit uitgevoerd. De aanleg van Linkeroever zal pas vele jaren later van start gaan, als in de jaren ’50 van de vorige eeuw de groei van de haven en de stadsvlucht voor een razendsnelle uitbreiding zorgen. Pas bij een tweede wedstrijd in 1961 krijgt Linkeroever zoals we het nu kennen vorm met de plannen voor ‘Europark’, een modernistische hoogbouwwijk in een groene omgeving, maar met weinig sociale voorzieningen.

Twintig jaar na zijn plannen voor Linkeroever tekende Le Corbusier de plannen voor de nieuwe stad Chandigarh. Bij de onafhankelijkheid van India in 1947 werd de deelstaat Punjab gesplitst in een Pakistaans en Indiaas deel en had de Indiase staat geen hoofdstad meer. Eerste minister Nehru besliste om voor het Indiase deel een nieuwe administratieve hoofdstad te laten ontwerpen: Chandigarh. De stad werd ingehuldigd op 7 oktober 1953.

Chandigarh is een aantrekkingspool voor velen, van dorpelingen in heel India op zoek naar een beter leven tot rijke ondernemers die genieten van de prestigieuze nieuwe stad. Chandigarh staat voor goede scholen en gezondheidszorg, evenals voor goede wegen en parken. Nog altijd breidt het sectorensysteem uit. Oorspronkelijk opgevat voor 150.000 inwoners telt de stad er vandaag bijna 1,2 miljoen. Een deel van Chandigarh werd in 2016 erkend als Unesco werelderfgoed.

Le Corbusier. Linkeroever & Chandigarh is te bezoeken tot 18 augustus. Bezoekers kunnen genieten van diverse rondleidingen door de tentoonstelling, een aanbod voor families, vakantieateliers, lezingen en nog veel meer. Meer informatie is te vinden op www.mas.be/nl/le-corbusier.