Leuven legt eerste steen van woontoren Hertog I
De herontwikkeling van de Hertogensite in het centrum van Leuven gaat een nieuwe fase in met de start van de bouw de woontoren Hertog I. Dat 50 m hoge woonproject werd ontworpen door de bekende Britse architect David Chipperfield. Projectontwikkelaar Resiterra startte tegelijk ook met de bouw van het Honkhuis, een uniek woonproject waar dertien jongeren met een beperking in de toekomst samen zullen gaan wonen.
De Hertogensite is één van de grootste Leuvense binnenstedelijke bouwprojecten ooit. Het hele project situeert zich op een terrein van 6 ha begrensd door de Kapucijnenvoer, de Brusselsestraat en de Minderbroedersstraat. Wonen staat centraal in de herontwikkeling van de site. Het voormalige Sint-Pietersziekenhuis werd inmiddels afgebroken en het hele terrein wordt langzaam maar zeker getransformeerd in een volledig nieuwe stadswijk met onder meer 540 woongelegenheden, een welzijnstoren, een park van 1 ha en een podiumkunstenzaal.
Tussen al die plannen bevinden zich een paar opmerkelijke projecten. Eén daarvan is het zogenaamde Honkhuis, waarvan de bouw nu begint. Jongeren met een beperking vinden moeilijk een plekje in de bestaande zorgvoorziening. De wachtlijsten zijn erg lang. Dat is in Vlaanderen een bijzonder nijpend probleem dat al jaren aansleept en maar niet opgelost raakt. De ouders van dertien jongeren uit het Leuvense waren het wachten beu en richtten in 2014 de vzw Honk op. Via de vereniging organiseren de ouders al enkele jaren een dagwerking voor de jongeren. Na de dagactiviteiten trekken de jongeren weer huiswaarts, maar net zoals iedereen dromen zij ook van een eigen stek waar ze zelfstandig kunnen wonen.
“Speciaal voor dit soort projecten werkten we met het stadsbestuur een samenwerkingsovereenkomst zelfstandig begeleid wonen uit. Voor een project op maat van deze doelgroep zijn de algemene regels van de bouwverordening immers niet altijd passend. Afwijkingen voor specifieke doelgroepen moeten dan ook kunnen, mits gegarandeerd wordt dat het gerealiseerde project uitsluitend voor deze doelgroep wordt ingezet”, zegt de Leuvense schepen van Ruimtelijk Beleid Carl Devlies.
Daardoor kan de droom van de jongeren en hun ouders binnenkort gerealiseerd worden. Het toekomstige Honkhuis telt vier verdiepingen en heeft een bewoonbare oppervlakte van bijna 1.100 m². Elke bewoner krijgt in het Honkhuis een eigen studio met slaapruimte, zithoek en badkamer. Het Honkhuis omvat voorts een grote keuken met aansluitende eetruimte, een leefruimte, een therapieruimte, een berging en een polyvalente zaal met dakterras op de bovenste verdieping. De jongeren beschikken ook over een eigen fietsenstalling”, legt Erik Van Hoof, de CEO van Resiterra uit.
De Hertogensite is een bewuste keuze geweest van de vzw Honk. De ligging pal in het verkeersluwe centrum van Leuven zorgt ervoor dat de meeste activiteiten dicht in de buurt kunnen plaatsvinden. Zo zullen de jongeren in vele gevallen ook zelfstandig naar deze activiteiten kunnen gaan. De vzw Honk zet ook nadrukkelijk in op (begeleid) werken. Ook daarvoor is deze ligging ideaal.
In afwachting dat de jongeren in het najaar van 2022 hun intrek kunnen nemen in de nieuwe woning, kunnen ze al wennen aan het feit dat ze binnenkort op eigen benen zullen staan. Zo leren ze onder begeleiding van medewerkers en vrijwilligers hun eigen potje koken en andere huishoudelijke taken uitvoeren. “De bedoeling is dat ze uiteindelijk zo zelfstandig mogelijk kunnen leven. Het feit dat ze met dertien zullen samenwonen in het Honkhuis is een extra troef, want ze kunnen elkaar helpen en stimuleren om op eigen benen te staan”, vertelt Lut Gailly, voorzitter van de vzw Honk.
Tegelijk met de realisatie van het Honkhuis begint Resiterra nu ook met de bouw van Hertog I. Deze nu al iconische woontoren is een ontwerp van de Britse toparchitect David Chipperfield en verrijst pal in het midden van de Hertogensite. Met zijn hoogte van 50 m wordt dit één van de hoogste woonprojecten in Leuven. Als de bouw volgens de planning verloopt kunnen de eerste bewoners midden 2023 hun intrek nemen in hun nieuwe woning.
De toren telt veertien verdiepingen en omvat 24 appartementen met twee of drie slaapkamers en een penthouse dat de volledige bovenste verdieping zal innemen. Op grondniveau wordt een fitnessruimte ingericht voor de bewoners. In de foyer aan de inkomhal wordt ook een box voor de levering van pakjes geïnstalleerd.
De gevel van de toekomstige woontoren wordt bekleed met grijze bakstenen, waardoor die dezelfde kleur krijgt als de middeleeuwse stadsomwalling die zich op de site bevindt en geïntegreerd wordt in het project. Het nieuwe torencomplex situeert zich vlak naast het nog aan te leggen Hertogenpark van meer dan 1 ha. Achter de private tuinen van het woonproject wordt een nieuw wandelpad aangelegd naast de Aa, een zijriviertje van de Dijle dat weer wordt opengelegd.
Het torengebouw sluit aan bij negen stadswoningen waar telkens drie woonvormen mogelijk zijn: een kangoeroewoning waarbij twee gezinnen onder één dak wonen, een woning met een verdieping als leef- of werkruimte en een volledige eengezinswoning met drie verdiepingen. Elke woning is moduleerbaar. Tussen het oude Rega Instituut aan de Minderbroedersstraat en de negen stadswoningen voorziet Resiterra nog een gebouw met zes bijkomende appartementen.
Onder de nieuwe woningen wordt een ondergrondse autoparking van twee verdiepingen gebouwd, goed voor in totaal 48 parkeerplaatsen. Daarmee wil Resiterra alle wagens van de bewoners uit het straatbeeld halen en de nieuwe stadswijk volledig autoluw maken. Het hele bouwproject voorziet in totaal ook 155 fietsenparkings voor de bewoners.
De woontoren Hertog I werd ontworpen door David Chipperfield Architects, een wereldvermaard ontwerpkantoor uit Londen, dat ook filialen in Milaan, Berlijn en Shanghai heeft. “Het is fantastisch dat we een internationale topper als David Chipperfield voor dit project konden strikken. De architect staat er om bekend zijn projecten zo te ontwerpen dat ze een meerwaarde hebben voor de omliggende buurt en dat is precies wat we op de Hertogensite willen creëren”, aldus Erik Van Hoof.
In België is Hertog I nog maar het derde project van David Chipperfield Architects. Het Londense kantoor tekende eerder het ontwerp voor twee van de zes woontorens (toren 3 en 4) aan Kattendijkdok-Westkaai op het Eilandje in Antwerpen en voor een privéwoning in Deurle, vlakbij Gent.
David Chipperfield Architects werd in 1985 opgericht in Londen. Het kantoor realiseerde wereldwijd meer dan honderd internationale projecten, zowel culturele, residentiële, commerciële als educatieve gebouwen en ruimtes, bestemd voor de private of de publieke sector, maar ook stedelijke masterplannen.
De ontwerpen van David Chipperfield wonnen talrijke internationale wedstrijd en prijzen, waaronder de RIBA Stirling Prize in 2007 voor het Literaturmuseum der Moderne, een museum voor moderne Duitstalige literatuur in Marbach am Neckar in Duitsland. In 2011 won hij zowel de Mies van der Rohe Award (ook bekend als de European Union Prize for Contemporary Architecture) als de Deutscher Architekturpreis voor het Neues Museum in Berlijn. Chipperfield was ook de enige Britse architect die de laatste selectieronde bereikte van de ontwerpopdracht voor het Londense museum Tate Modern.