Leuven zoekt ontwerper voor nieuw Martelarenplein
De stad Leuven gaat op zoek naar een ontwerper om het Martelarenplein aan het spoorwegstation een nieuw uitzicht te geven. Dat plein werd bijna twintig jaar geleden volledig vernieuwd, maar door de toenemende drukte en de gewijzigde mobiliteit, is stilaan een heraanleg nodig.
Het Martelarenplein is één van de grootste pleinen in de stad, al bestaat het uit twee delen die van elkaar gescheiden worden door de Ring van Leuven. Sinds de aanleg van een ondergrondse autotunnel is die in de omgeving van het plein wel enkel toegankelijk voor plaatselijk wegverkeer, bussen en fietsers. Samen met de Oostertunnel werd ook een nieuwe parkeergarage onder het plein aangelegd.
Sinds de heraanleg twintig jaar geleden is het gebruik van het Martelarenplein echter sterk geëvolueerd. Het gebruik van het plein is enorm toegenomen en de verkeersbehoeften zijn gewijzigd. Door de aanwezigheid van zowel het spoorwegstation, het busstation met veertien haltes van vervoersmaatschappij De Lijn en de ondergrondse autoparking, is het plein uitgegroeid tot de belangrijkste toegangspoort tot de stad.
De omgeving is uitgegroeid tot de drukste knoop van de stad en van de regio. De aanwezigheid van het stadskantoor, het provinciehuis en enkele kantoren dragen eveneens bij aan de drukte. Inmiddels sluit ook de fietsspiraal, die fietsers vanuit de deelgemeente Kessel-Lo dwars over de sporen naar het stadscentrum brengt, aan op het Martelarenplein.
Onder het plein legt aannemer Besix momenteel de laatste hand aan een bijkomende nieuwe grote fietsenstalling. Die wordt gebouwd in opdracht van de NMBS. De ondergrondse fietsparking sluit aan op de bestaande autoparking De Bond en heeft een capaciteit van ongeveer 4.000 fietsen. Na de voltooiing van het project zullen in de omgeving van het station in totaal meer dan 10.000 overdekte fietsstalplaatsen beschikbaar zijn.
Groener
“Dat zijn dus allemaal argumenten om de omgeving van het plein te herdenken en in een nieuw kleedje te steken. Daar komt nog bij dat het wegdek het de voorbije jaren zwaar te verduren heeft gekregen door het intense gebruik, wat zichtbaar is aan de betonverharding. We willen het Martelarenplein en de omgeving van het busstation aanpassen aan de nieuwe noden en ambities van onze stad”, vertelt de Leuvense schepen van Openbare Werken Dirk Vansina.
“Het plein moet in eerste instantie veiliger, gebruiksvriendelijker en duidelijker leesbaar worden voor alle gebruikers, zowel fietsers, pendelaars, busgebruikers als horecabezoekers. Maar het sterk versteende plein moet ook groener worden en klimaatrobuust worden gemaakt”, aldus de schepen.
Een eerste stap voor de toekomstige heraanleg is alvast gezet. Er gebeurde een rondvraag bij de inwoners, de bezoekers, de handelaars en horeca-uitbaters en gebruikers van het plein en de aansluitende handelswijk Bondgenotenlaan. Daar kwamen ongeveer 300 ideeën uit tevoorschijn, zowel over mobiliteit, erfgoed, beleving, groen als toerisme. Daarmee kan het toekomstige ontwerpteam alvast aan de slag.
De volgende stap is inderdaad het aanduiden van een ontwerper die vorm moet geven aan deze bijzondere ruimte aan de stationsomgeving. “We lanceren nu een oproep naar ontwerpers.
Zij krijgen de opdracht om samen met de stad regelmatig terug te koppelen naar de handelaars en horeca van het Martelarenplein en de Bondgenotenlaan. Het is een traject dat we samen gaan afleggen”, zegt Dirk Vansina.
Veiligheid verhogen
“De belangrijkste opdracht voor de ontwerper is de veiligheid verbeteren. Het beter leesbaar maken van de publieke ruimte en de drukke verkeersstromen op het Martelarenplein beter leiden, wordt de hoofdopdracht voor het ontwerpteam om conflicten tussen voetgangers, fietsers en bussen te vermijden”, vervolgt de schepen van Openbare Werken.
“We willen de voetgangers na de heraanleg spontaan leiden naar minder maar duidelijkere en dus veiligere oversteekplaatsen. De bestaande ondergrondse doorsteek onder het Martelarenplein van de stationszijde naar de Bondgenotenlaan moet voor mij alleszins gebruiksvriendelijker worden. Dat is voor voetgangers eigenlijk de meest veilige verbinding, maar die loopt nu dwars doorheen de ondergrondse parking en nodigt daarom niet echt uit om ze te gebruiken. Sommige mensen weten misschien zelfs niet eens dat ze bestaat. Dit moet dus al zeker veranderen”, zegt schepen Vansina.
Ook de gebruikte materialen zoals de blauwe hardsteen die vooral bij regenweer erg glad wordt, maken dat voetgangers zich niet altijd veilig voelen op bepaalde plekken op het plein. Meer en voldoende zitbanken moeten de beleving van het Martelarenplein verhogen zodat het ook een echte aantrekkelijke ontmoetingsplek wordt om te verpozen. Ook de horecaterrassen moeten ingepast worden in de vergroening.
“Een lichtplan moet de prachtige erfgoedgebouwen op het plein en in de Bondgenotenlaan uniform en stijlvol aanstralen. Erfgoed levert immers een belangrijke bijdrage in de opwaardering en sfeerschepping op het openbaar domein. De ontwerpers moeten ook nadenken over een onthaalpunt op het plein waar bezoekers info kunnen krijgen over de stad. Zo’n onthaalpunt kan tijdelijk zijn bij evenementen. Tijdens het voorbije wereldkampioenschap wielrennen bleek dit zeer nuttig te zijn. Een permanent onthaalpunt voor wie de stad bezoekt behoort eveneens tot de mogelijkheden”, vervolgt Dirk Vansina.
Bondgenotenlaan
Op vraag van de Handelswijk Bondgenotenlaan wordt ook de aangrenzende Bondgenotenlaan mee onder de loep genomen. De handelaars lieten zelf al een studie maken en die wordt eveneens aan de ontwerpers meegegeven. Het is de bedoeling om de stijl en de belevingssfeer van het aangepaste Martelarenplein ook door te trekken in de Bondgenotenlaan.
“Ongeveer vijf jaar geleden werd het pleintje aan het beeld van Justus Lipsius heraangelegd. Dat is een voltreffer. We denken er zelfs aan om dat plein door te trekken naar de overzijde van de Bondgenotenlaan. Een gelijkaardige ontmoetingssfeer kan worden gecreëerd ter hoogte van de stadsschouwburg. Het is aan de ontwerpers om daar creatief over na te denken. De heraanleg van het Martelarenplein belooft alleszins een boeiende uitdaging te worden”, besluit Dirk Vansina.
“Het Martelarenplein moet in eerste instantie veiliger, gebruiksvriendelijker en duidelijker leesbaar worden voor alle gebruikers”, zegt de Leuvense schepen van Openbare Werken Dirk Vansina.
De belevingssfeer van het toekomstige Martelarenplein moet ook worden doorgetrokken naar de Bondgenotenlaan.
De bestaande ondergrondse doorsteek onder het Martelarenplein van de stationszijde naar de Bondgenotenlaan is niet zichtbaar genoeg en wordt te weinig gebruikt.
Het Martelarenplein wordt in twee gesneden door een weg die wordt gebruikt door zowel bussen, auto’s, fietsers en voetgangers.
Mede door de busterminal van De Lijn is het plein uitgegroeid tot de belangrijkste toegangspoort tot de stad.