Leuven zoekt ontwerpteam voor toekomstvisie Bellefroid-vijvers

De Vijvers van Bellefroid zijn gelegen langs het kanaal Leuven-Mechelen, in de Leuvense deelgemeente Wilsele, op ongeveer 3,5 km van het centrum van Leuven. In november 2019 werden deze voormalige karperkweekvijvers gekocht door de stad. Het hele gebied is ongeveer 21 ha groot en bestaat grotendeels uit twee grote ondiepe vijvers met beperkte omliggende oeverzones. Precies een jaar geleden werd het gebied gedeeltelijk toegankelijk voor publiek.

 

De coronacrisis heeft iedereen nog beter het belang doen inzien van aangename, groene openbare ruimte. Leuven is dan ook erg tevreden dat het zo’n groot natuurdomein vlakbij het stadscentrum kan openstellen voor de bevolking, maar wil dit op een duurzame, integrale en participatieve manier aanvatten. Er is nood aan een masterplan dat de ontsluiting van het gebied in kaart brengt en de natuurtechnische en recreatieve inrichting ervan vastlegt.

 

Het masterplan moet een toekomstvisie bieden die het natuurdomein van de Vijvers van Bellefroid inkapselt in actuele of nog te ontwikkelen gebiedskwaliteiten en voorzieningen op een ruimer schaalniveau. Dat kan zich uitstrekken van Wilsele tot Leuven. Zo ontstaan kansen voor de opwaardering van de landschappelijke structuren, kan de biodiversiteit worden versterkt en komt er ruimte voor zachte recreatie en natuurbeleving.

 

De uitbouw van zachte recreatievormen wordt uitsluitend vooropgesteld rondom de zuidelijke vijver. Vanuit het beleid en in samenspraak met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) werd immers beslist de noordelijke vijver permanent af te sluiten voor publiek. Dit gebeurt om de huidige natuurwaarde maximaal te beschermen en te versterken. Om de natuurwaarde van beide vijvers maximaal beleefbaar te maken, zal een landschapsobservatiepunt (lop) deel uitmaken van het project.

De (ontwerp)opdracht omvat twee fasen: een masterplan met daaraan gekoppeld het verder uitwerken van enkele specifieke deelprojecten. Het masterplan biedt een antwoord op minstens de volgende inrichtingsvraagstukken:

• Verschillende vormen van ontsluiting en verweving van functies op diverse schaalniveaus;
• De relatie met de Vaart;
• De relatie met de Brandweg (sportschuur, cafetaria, viaduct E314, …);
• De relatie met de Bornestraat (school, eventuele bijkomende toegang, …);
• Potentiële ecologische verbindingen en verbindingen met de omliggende woonkernen;
• Visievorming en ontwerpend onderzoek in functie van de natuurtechnische en recreatieve inrichting van de zuidelijke vijver, o.a. het recreatief opladen van de rondgang en de strategische positionering en vormgeving van het lop;
• De integrale benadering van natuurtechnische ontwerpconcepten ter hoogte van de noordelijke vijver;
• Het opstellen van een Geïntegreerd Natuurbeheerplan type 2.

 

De beheerder stelt over minstens 25% van de oppervlakte van het terrein het realiseren van één of meerdere natuurstreefbeelden tot doel. Voor het volledige terrein gelden de criteria voor geïntegreerd natuurbeheer. Meer bepaald de opmaak van een inventaris (deel II), de beheersdoelstellingen (deel III) en de beheermaatregelen (deel IV). Het eerste deel, de verkenningsfase, zal door de stad opgemaakt en aangeleverd worden bij de gunning van de opdracht.

 

Na de masterplanfase worden enkele specifieke deelgebieden verder uitgewerkt. Deze worden tot op het niveau definitief ontwerp en/of uitvoeringsdossier uitgewerkt.

Uit ontwerpend onderzoek in de masterplanfase komen mogelijk interessante deelzones naar voor die diepgaander uitgewerkt kunnen worden tot op het niveau van definitief ontwerp. Er zullen in deze tweede fase maximaal drie deelzones worden geselecteerd voor verdere uitwerking tot en met een definitief ontwerp (bijvoorbeeld de zone sportschuur, de mogelijke verbinding met de Vaart, de Bornestraat, …).

 

Op het niveau definitief ontwerp en uitvoering wordt de bouw gepland van een landschapsobservatiepunt (lop) met hoogstaande architecturale kwaliteit en de recreatieve infrastructuur voor de rondgang langs de zuidelijke vijver, in harmonie met vooropgestelde natuurtechnische inrichtingswerken. Zowel het lop als de recreatieve infrastructuur (rustpunten, meubilair, vlonderpaden, …) dienen vormelijk op elkaar afgestemd te worden. De recreatieve insfrastructuur moet de specifieke natuurwaarden en de natuurbeleving onder de aandacht brengen.

 

Het Team Vlaamse Bouwmeester begeleidt het hele project en zal deel uitmaken van het adviescomité voor de gunning van de opdracht. Studieteams kunnen zich via de website vlaamsbouwmeester.be melden tot 21 juni om 11 uur. Begin september krijgen de geselecteerde ontwerpers een toelichting van de opdracht. In oktober zullen vier teams worden uitgenodigd om een offerte in te dienen. In december volgt de presentatie van de offertes zodat in januari 2022 kan worden gestart met de opdracht.

Beelden: (c) Stad Leuven - Jan Crab