Masterplan gevraagd voor Ravensteinwijk in Tervuren

De wijk Ravenstein bevindt zich ten westen van de dorpskern van Tervuren, tussen de Tervurenlaan, het golfterrein en het Zoniënwoud. Door haar ligging heeft de wijk een hoge knooppuntwaarde. De wijk is volgens het gewestplan gelegen in woongebied, en tevens geordend door een verkaveling. Het projectgebied omvat een van oorsprong sociale woonwijk uit de periode 1958-1995, een regionale schoolomgeving en kinderdagverblijf, een zorgcluster en een onbebouwd, landschappelijk gebied dat momenteel bestemd is als woonuitbreidingsgebied.

Het projectgebied heeft een totale oppervlakte van ongeveer 33 ha. De woonwijk is een tuinwijk (15 tot 20 woningen/ha) die op heden nog steeds grotendeels in eigendom is van de sociale huisvestingsmaatschappij Elk Zijn Huis. Het woonuitbreidingsgebied is deels in eigendom van de sociale huisvestingsmaatschappij en werd tot op heden om verschillende redenen niet aangesneden. De school werd recent voorzien van een nieuwe ‘tienerschool’ en ook de buitenruimte werd heraangelegd. Het woonzorgcentrum Zoniën (OCMW Tervuren) liet in 2013 een masterplan opmaken, dat naast een uitbreiding ook bijkomende bebouwing en woningen aansluitend op de tuinwijk voorziet.

Door de ligging, de verouderde aanblik, autogerichte ontwikkelingen en een versnipperd openbaar domein dringt een kwalitatieve verdichting en transformatie van de wijk zich op. Een dergelijke strategie is eveneens nodig om de bovenlokale doelstellingen waar te maken voor het hoofddorp Tervuren. Gezien de ligging van Tervuren als hoogdynamisch hoofddorp (cfr. conceptnota beleidsplan ruimte Vlaams-Brabant) krijgt het in de vervoersregio en Regionet Leuven een bijzondere taak toebedeeld.

De gemeente Tervuren kiest prioritair voor de verdichtingsstrategie van bestaande wijken in plaats van de ontwikkeling van greenfields. De gemeente wil de wijk vergroenen, ontharden, verbinden en verdichten, en tevens de regie voeren op de lokale woningmarkt, die voor specifieke uitdagingen staat.

De sociale huisvestingsmaatschappij Elk Zijn Huis is sinds de aanvang van dit leertraject een geëngageerde partner die vooral op zoek is naar concrete input voor de aanpak van mogelijke herbouw/herontwikkeling van het woonpatrimonium dat nog niét werd gerenoveerd. De gemeente integreert dit bij voorkeur in een totaalvisie voor de wijk.

Voortgaand op de analysefase wil Tervuren de wijk Ravenstein op een participatieve manier kwalitatief verdichten en dit gekoppeld aan het maximaal vrijwaren van het aanpalende woonuitbreidingsgebied. Het geheel van school, zorginstelling, te renoveren woonpatrimonium, groene zones in de tuinwijk en groen landschappelijk gebied vormt een geschikte context om het ‘wonen in een landschappelijke omgeving’ uit te bouwen. De ambitie is om in dit projectgebied participatief te zoeken naar nieuwe woonmodellen, sociaal en divers, met een interessante dichtheid en een verhoogde omgevingskwaliteit, en dit te koppelen aan een onbebouwde, collectief bruikbare landschappelijke tuin.

Het multidisciplinaire projectteam stelt een programma van eisen op voor de woonwijk en het woonuitbreidingsgebied en werkt op basis hiervan een gedragen, multidisciplinair en geïntegreerd masterplan uit voor het volledige projectgebied. Uitgangspunten zijn het verhogen van de woondichtheid en het verhogen van de integrale ruimtelijke en omgevingskwaliteit. Het projectteam staat hierbij in voor het uitwerken van een participatiestrategie. De praktische organisatie, voorbereiding en uitvoering van de participatiemomenten maken geen deel uit van deze opdracht.

Het projectteam bewaakt vanaf de start de financiële haalbaarheid en werkt een realistische financiële strategie uit. Het projectteam definieert tevens de tools, instrumenten en hefbomen om het masterplan tot uitvoering te brengen en de gewenste kwalitatieve verdichting te bekomen. Het team realiseert minstens één quick win of proefopstelling op het terrein die draagvlak schept voor het transformatieproces bij bewoners, gebruikers en de omgeving. Bijkomend levert het projectteam input voor een breder leertraject voor ruimtelijke praktijk en beleid.

Kandidaten moeten sterk zijn in ontwerpend onderzoek op schaal van een wijk en kunnen ruimtelijke uitdagingen en potenties verbeelden en dit met kennis van de verschillende opgaven die spelen op wijkniveau (o.a. vernieuwende woonvormen, kwalitatieve verdichting, kwalitatief groen, water, mobiliteit, open ruimte).

Het projectteam heeft de nodige expertise in participatie in en ervaring met het betrekken van burgers en andere actoren bij dit ontwerpproces, en specifiek het uitwerken van een participatiestrategie waarbij de uitvoering door een derde partij (door of in opdracht van de gemeente) wordt opgenomen. Het team beschikt tevens over de nodige financiële, juridische en vastgoedexpertise, heeft kennis van (innovatief) instrumentarium en kan dit concretiseren op maat van het projectgebied en de betrokken actoren.

Het Departement Omgeving, het Team Vlaamse Bouwmeester en de gemeente Tervuren zullen deel uitmaken van de adviescommissie voor de gunning van de opdracht. Na de gunning zetten zij in samenwerking met het regieteam de kwaliteitsbewaking van de projecten verder tijdens overlegmomenten met de geselecteerde projectteams.

Timing

• Aanmelding geïnteresseerden: tot 18 maart om 11 uur.
• Drie tot vijf teams worden uitgenodigd om een offerte in te dienen tegen vrijdag 6 mei om 12 uur.
• De presentaties van de offertes met vragenronde zullen plaatsvinden tijdens de week van 23 mei in het Atelier Bouwmeester, Ravensteingalerij 54-59 in 1000 Brussel.
• Gunning voorzien eind juni 2022.
• Startvergadering augustus 2022 (kennismaking en praktische werkafspraken).
• December 2023: oplevering eindrapport en eindresultaten project Ravenstein.
• Januari-juni 2024: communicatie naar het lokaal bestuur en betrokkenen + finalisering eindrapport project Ravenstein.

Foto’s: Stijn Bollaert / Team Vlaams Bouwmeester.