Het definitieve ontwerp krijgt pas vorm na intensief overleg met alle gebruikers en betrokkenen op de site, waaronder de Academie, het Conservatorium, het Cultuurcentrum, maar ook het Filmhuis. Die brengen ook nu al cultuur, kunst en educatie samen. De bestaande gebouwen worden uitgebreid en met elkaar verbonden om zo de groei van Mechelen als cultuur- en kunststad te versterken.
De modernisering, uitbreiding en renovatie van de cultuursite is een omvangrijk project dat meerdere jaren zal duren. Om de impact op de bestaande werkingen zo beperkt mogelijk te houden, stellen de ontwerpers een slimme fasering van de werken voor. Als eerste op de planning staat de capaciteitsuitbreiding van het Deeltijds Kunstonderwijs en Conservatorium. In de oksel tussen academie en conservatorium is ruimte beschikbaar waar grotere ruimtes efficiënt op elkaar kunnen gestapeld worden.
Voor het nieuwe auditorium kiest het ontwerpteam voor een totaal nieuwe Blauwe Zaal op de eerste verdieping. De bestaande zaal wordt pas afgebroken zodra de nieuwe gebruiksklaar is. Mechelen hoopt daarmee het gebruik van het auditorium geen enkele dag te moeten missen. Om de werking van de Academie niet in gedrang te brengen, is een tijdelijke verhuis van een gedeelte van de klassen richting Douaneplein gepland. In het voormalige Douanegebouw zijn onmiddellijk voldoende leslokalen beschikbaar.
Het optillen van de Blauwe Zaal creëert een volledig nieuwe centrale ruimte die als onthaal kan worden ingericht voor zowel het Cultuurcentrum, de Academie en het Conservatorium. De mogelijkheden zijn verrassend: een toonplek voor bijvoorbeeld beeldende kunst, een voorstelling van studenten van het Conservatorium of lezing in functie van een nieuwe filmvoorstelling of expo. De ingreep biedt ook kansen om administratieve ruimtes of leesruimtes te delen, waardoor elders bijkomende lescapaciteit vrijkomt.
“Door één centrale knoop te ontwarren kan een openbare woonkamer van de cultuursite gecreëerd worden waar kruisbestuiving van alle instellingen mogelijk wordt. Als laagdrempelig kloppend hart verbindt ze, samen met enkele andere ruimtelijke ingrepen, de verschillende waardevolle binnen- en buitenruimtes met elkaar tot een culturele rondgang die het veelzijdige karakter van deze plek recht aan doet en verbindt met de stad”, verduidelijkt Bob De Wispelaere namens Bob McMaster architecten en KRFT.
Alle gebouwen op het Cultuurplein zullen via de nieuwe ontvangstruimte in verbinding staan met elkaar, de tuin en de tentoonstellingszalen. Er komen bovendien extra polyvalente ruimtes bij, zoals klassen, lokalen voor artiesten en danszalen. De backstage-ruimtes en toegangen voor leveranciers worden geoptimaliseerd.
In een volgende fase start de heraanleg en vergroening van de buitenomgeving. Op dat moment kan ook een architecturaal herkenbare afbakening, materialisatie en signalisatie gerealiseerd worden. Die moet de vernieuwde cultuursite vanuit de Sint-Katelijnestraat meteen een herkenbaar gezicht geven. Het vooruitgeschoven portiek, de overige luifeloverdekkingen en portaalwerkingen van de verschillende toegangen maken samen met de omgevingsaanleg deel uit van het beter zichtbaar en betreedbaar maken van de site.
Nu het ontwerpteam gekend is, kan de vooropgestelde visie concreet uitgewerkt worden. Dat is werk voor de komende weken en maanden. Deze gesprekken zullen ook meer duidelijkheid brengen over de concrete timing van het hele project. Mechelen wil in elk geval tegen de zomer van 2024 een groot deel van de capaciteitsuitbreiding klaar te hebben, evenals de realisatie van de nieuwe Blauwe Zaal. De kostprijs van de werken wordt geraamd op een kleine 6 miljoen euro. Eind vorig jaar kende Vlaanderen al een subsidie toe van net geen 2 miljoen euro voor de ontwikkeling van de cultuursite.
Foto’s: TM Bob McMaster + KRFT architecten