Negen genomineerden voor Nederlandse Architectuurprijs
Negen projecten zitten in de eindrace voor de Architectuurprijs van Nederland die de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) jaarlijks uitreikt aan het gebouw met de meeste meerwaarde voor de opdrachtgevers en de samenleving. Vorig jaar werd het station van Breda gekozen als ‘Beste Gebouw van het Jaar’. Ongeveer 1.200 architectenkantoren maken deel uit van de BNA.
Ditmaal werden in totaal negen gebouwen gekozen voor vier categorieën. Naast de vakjuryprijs wordt ook een publieksprijs uitgereikt. De categoriewinnaars worden bekendgemaakt op 18 mei in de voormalige (te renoveren) Bijlmerbajes in Amsterdam, waar binnenkort wordt gestart met de bouw van een energieneutrale stadswijk.
In de categorie ‘Identiteit & Icoonwaarde’ zijn dat de concertzaal Musis Sacrum in Arnhem, het bezoekerspaviljoen Park Vijversburg in Tytjerk en het stadsarchief in Delft. ‘Stimulerende omgevingen’ wordt vertegenwoordigd door het Gelders Huis in Arnhem en paviljoen Circl op de Amsterdamse Zuidas. Onder de noemer ‘Leefbaarheid & Sociale cohesie’ nemen de Sportcampus Zuiderpark in Den Haag, het sociale woningbouwcomplex Space-S in Eindhoven en multifunctioneel centrum Doelum in Renkum het op tegen elkaar, en in de categorie ‘Particuliere woonbeleving’ is het Superlofts Blok Y in Utrecht genomineerd.
De jury, onder het voorzitterschap van Louise Vet (directeur van het Nederlandse Instituut voor Ecologie van de Koninklijke Academie van Wetenschappen, NIOO-KNAW), bestaat uit de architecten Koen van Velsen (Koen van Velsen architecten), Titia Luiten (JHK architecten) en Gijs Baks (Space Encounters), en uit Meindert Smallenbroek (directeur Energie & Omgeving, ministerie van Economische Zaken en Klimaat) en Onno Dwars (directeur Ballast Nedam Development).
De juryleden konden dit jaar kiezen uit 110 inzendingen. Het Gelderse Provinciehuis, concertzaal Musis Sacrum en het Landgoed Vijversburg laten een spannende combinatie van de restauratie van een monument en een hedendaagse uitbreiding zien, het ultraduurzame paviljoen Circl is grotendeels gemaakt met hergebruikte bouwmaterialen. Duurzaamheid is sowieso een thema dat in vele projecten terugkeert; zo is de Sportcampus Zuiderpark met zijn groene dak vol zonnepanelen ontworpen als energieleverend gebouw.
De spektakelarchitectuur van enkele decennia geleden werd tien jaar geleden taboe verklaard, ambacht en vakmanschap kwamen weer centraal te staan. Dat zie je terug in het stadsarchief en het multifunctionele centrum met hun klassieke metselwerkgevels, gemaakt met veel oog voor detail. Zelfs de projecten in de categorie Identiteit & Icoonwaarde zijn ingetogen te noemen en doen hun best om zich te voegen in hun omgeving. De nieuwe parkzaal van Musis Sacrum heeft groene keramische gevels die aansluiten bij het aangrenzende park en een gigantisch panoramavenster dat open kan en zo het interieur letterlijk met de buitenruimte verbindt.
Het bezoekerspaviljoen op landgoed Vijversburg gaat met zijn volledig glazen gevels min of meer op in de omringende natuur. Bij de Sportcampus, gerealiseerd op de locatie van het oude stadion van voetbalclub ADO, zie je een soortgelijke ‘camouflagestrategie’; rond het gigantische bouwwerk is een ‘lint’ van gepolijst staal gedrapeerd, dat afhankelijk van de lichtval van kleur verandert en de omgeving reflecteert.
Het woningbouwproject Superlofts is een product van de crisis. Doordat de grote ontwikkelaars de financiering van hun projecten niet meer rond kregen, was de stad Utrecht bij de verkoop van grond aangewezen op (collectieven van) particulieren en kleine ontwikkelaars. Architect Marc Koehler ontwikkelde voor deze nieuwe markt een woonconcept met casco-lofts die bewoners naar wens kunnen (laten) afbouwen.