Ontwerper voor herbestemming Stuivenbergsite Antwerpen
Bijna 150 jaar na de internationale architectuurwedstrijd voor het historische Stuivenbergziekenhuis met zijn unieke ronde ziekenpaviljoenen naar een ontwerp van architect François Baeckelmans, overtuigde de Tijdelijke Maatschap Architectenbureau Sabine Okkerse bvba, BOOM Landscape, Bovenbouw Architecten, Korteknie Stuhlmacher Architecten bv met een architecturale, landschappelijke en stedenbouwkundige toekomstvisie voor de Stuivenbergsite in Antwerpen.
Nu het historische gebouw zijn oorspronkelijke functie zal verliezen is het tijd om de vele voor de ziekenhuiswerking toegevoegde gebouwen van het historische casco af te pellen en opnieuw open ruimte te creëren. Daarom werd in samenwerking met de Vlaamse Bouwmeester een studieopdracht voor de herbestemming van de Stuivenbergsite uitgeschreven, met de opmaak van een stedenbouwkundig inrichtingsplan, het landschapsontwerp en de architectuur.
Het herstelde park zal deze dichtbebouwde volksbuurt opnieuw de nodige ademruimte geven. Het gekozen ontwerpteam gaat het verst in het blootleggen van de negentiende-eeuwse paviljoentypologie, die op de toenmalige, maar nog steeds actuele inzichten rond hygiëne en ventilatie was afgestemd.
Een overdekte ‘rue extérieure’ verbindt de verschillende te herbestemmen ruimtes tot een verzamelgebouw, maar is tegelijk een zeer meervoudig bruikbare publieke ruimte. Ze kijkt uit op het omliggende park en ontlast op die manier het park. De toegang via het voorgebouw loopt over een symmetrisch voorplein dat omgeven is door bruikbare gaanderijen naar de historische figuur. Ze leiden de bezoeker naar twee nieuwe kopgebouwen, die de oude vleugels zullen afwerken en ontsluiten, als hier de ziekenhuisbouw uit de twintigste eeuw zal gesloopt zijn.
Omdat men het park na zonsondergang de nodige rust wil bieden, is het behoud van het oorspronkelijke hekwerk rondom de site van belang. Het ontwerpteam voorziet in nieuwe hekwerken waar nodig en creëert kleine afsluitbare speelveldjes, ‘berceaux’, die als buffers fungeren, maar ook na de sluiting van het park nog voor de buurt opengesteld kunnen worden.
De herbestemming van de Stuivenbergsite is een volstrekt uniek project van stadsherstel, van inkrimpen van functies en van ontharding. Het project herstelt de oorspronkelijke groene long, die het ‘healing environment’ van het historische ziekenhuis uitmaakte, als een klimaatvriendelijke, groene stadsoase voor biodiversiteit, verkoeling en waterbuffering.
Het concept rehabiliteert het karaktervolle ontwerp van de oorspronkelijke architect François Baeckelmans en getuigt van een sterke strategische en architecturale visie, die maakt dat de nieuwe bestemming op zijn beurt de tijd kan trotseren.
Ontwerpbeelden: © TM Architectenbureau Sabine Okkerse bvba, BOOM Landscape, Bovenbouw Architecten, Korteknie Stuhlmacher Architecten bv.
