De Arenawijk in Deurne-Zuid is met haar uitzonderlijke patrimonium van de modernistische Antwerpse architect Renaat Braem en open groene ruimte een bijzonder stuk stad. Braem heeft in de jaren 60 de Arenahal en enkele sociale woonblokken in de wijk ontworpen.
Eind 2016 gingen de stad Antwerpen en sociale huisvestingsmaatschappij Woonhaven Antwerpen (eigenaar van de sociale woningen) in overleg. Het modernistische patrimonium van de Arenawijk was aan renovatie toe. Er was dringend nood aan een integrale ontwikkelingsvisie voor de sociale woningen. Uit een behoefteanalyse van de omgeving kwam ook de nood naar boven aan andere openbare voorzieningen zoals onderwijs en sportinfrastructuur. De stad en Woonhaven begonnen daarom, in samenwerking met de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW), aan het project. Ze schreven een nota met de ambities en verwachtingen voor de nieuwe Arenawijk: een groene, autoluwe wijk, vlotte en comfortabele doorgangen voor fietsers en voetgangers en een duidelijke aansluiting op de omliggende publieke ruimte. Op basis van die ambitienota start nu de zoektocht naar een ontwerpteam.
“Met de zoektocht naar een ontwerpteam geven we het startschot voor een grondige opknapbeurt van de hele Arenawijk. De herontwikkeling van deze historische wijk is een belangrijk stadsproject waarvoor deze legislatuur 3 miljoen € is vrijgemaakt. We willen hier voluit inzetten op een groene buurt waarbij we de open ruimte zoveel mogelijk omzetten naar een parkomgeving. De bedoeling is om tegen eind 2020 een ontwerpteam aan te stellen. Vervolgens starten we ook een participatietraject op", vertelt schepen van Stadsontwikkeling en Ruimtelijke Ordening Annick De Ridder.
Aanpak op maat
De herontwikkeling van de Arenawijk bestaat uit drie delen:
• De renovatie van de gebouwen in de zuidrand;
• De sloop van de gebouwen in de noordrand en de nieuwbouw van sociale woningen en openbare voorzieningen zoals een sporthal en een basisschool;
• De herinrichting van de volledige publieke ruimte (paden, groen, speelelementen, …).
Zuidrand
De gebouwen van Renaat Braem in deze zone blijven behouden. Ze worden gerestaureerd en grondig gerenoveerd. De sociale woningen in deze zone worden herbestemd tot private woningen. Als compensatie komen er in de noordrand bijkomende sociale woningen.
Noordrand
In deze zone worden de gebouwen afgebroken. Ze kunnen zelfs met een grondigde renovatie niet voldoen aan de hedendaagse eisen voor sociale woningen. Bovendien hebben ze een zeer beperkte erfgoedwaarde. Daarom werd in 2018 besloten om ze af te breken en te vervangen door kwalitatieve nieuwbouw. Het gaat om 148 sociale appartementen en garageboxen, het zwembad en de noodinrichting voor de school aan de zijde van de Herentalsebaan.
“Op dit moment zijn er in de Arenawijk 289 sociale woningen in de zuidrand en noordrand samen. Omdat de sociale woningen in de zuidrand private woningen worden, komen er bijkomende sociale woningen in de noordrand. Er zijn ook nog 181 sociale woningen van Woonhaven in de vrijstaande torentjes in de Arenawijk. Die blijven voorlopig behouden zoals ze zijn", legt schepen van Wonen en voorzitter van Woonhaven Antwerpen Fons Duchateau uit.
Op langere termijn zal ook daarvoor een concreet renovatie- of nieuwbouwproject worden opgestart. Het ontwerpteam moet voor de vrijstaande torentjes dan ook een langetermijnvisie maken. Naast de 289 nieuwe sociale woningen komen in deze zone ook openbare voorzieningen zoals een sporthal en een basisschool.
Autoluwe wijk
Het plan is om van de Arenawijk een autoluwe wijk te maken waar alle verschillende vervoersnetwerken en modaliteiten op elkaar aansluiten. Zo is voor elke verplaatsing het juiste vervoersmiddel beschikbaar. Bestaande voetgangersdoorsteken worden behouden en indien mogelijk versterkt om de verbindingen met de omliggende buurt en winkelstraat te optimaliseren.
De Arenaweide is een belangrijke speelzone voor kinderen en jongeren en moet voor hen dus goed bereikbaar zijn. Er komen vlotte fietsverbindingen langs en door het gebied. Voorts komen er kwalitatieve fietsenstallingen en een Velo-station. Het autoluwe karakter van de wijk wordt verzekerd door parkeren naar de rand te verwijzen en door inpandig parkeren voor nieuwe woningen. De open ruimte in de wijk wordt zo veel mogelijk omgevormd tot parkomgeving. Er zijn speelaanleidingen voor alle leeftijden voorzien en een hondenloopzone. De bewoners van de appartementen hebben zo het park als tuin.
De procedure voor de aanstelling van een multidisciplinair ontwerpteam verloopt in twee delen: in een eerste fase kan iedereen zich kandidaat stellen, waarna drie ontwerpteams worden geselecteerd om aan de wedstrijdopdracht deel te nemen. Kandidaten mogen zich aanmelden vóór dinsdag 16 juni.
AG VESPA, het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten Antwerpen, coördineert de herontwikkeling van de Arenawijk samen met sociale huisvestingsmaatschappij Woonhaven Antwerpen en de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) als subsidiërende overheid.