Osararchitects en Robbrecht en Daem ontwerpen nieuwe Jessa-campus in Hasselt
De raad van bestuur van het Jessa Ziekenhuis heeft zopas, samen met de Medische Raad en Team Vlaams Bouwmeester, het Antwerps-Gentse ontwerpersteam rond Osararchitects nv en Robbrecht en Daem aangeduid als laureaat van de architectuurwedstrijd. Het team krijgt de opdracht om de nieuwe gezondheidscampus in Hasselt te realiseren en de Salvator Plus-site te ontwikkelen tot een hoogwaardige parkzone.
Voor de wedstrijd die in januari 2019 werd gelanceerd schreven aanvankelijk 19 ontwerpteams in. De winnaar zal de komende jaren, samen met de bouwheer, met de vergunningverlenende overheden (provincie Limburg en stad Hasselt) en met de buurtbewoners werken aan het wedstrijdontwerp, om uiteindelijk te komen tot een gedragen totaalconcept.
“We denken dat het niet slim is om overhaast te werk te gaan. We hebben daarom ruim twee jaar tijd geïnvesteerd in grondige voorstudies. We lieten ons daarbij bijstaan door Team Vlaams Bouwmeester, dat vooral als taak had om ons te begeleiden in onze zoektocht naar het meest geschikte ontwerpteam dat onze hoge en ruime ambities kan realiseren. Jessa mag dan als zorgverlener veel ambities hebben, we zijn ons ervan bewust dat dit project moet passen in een globale visie, in hoe de stad, de provincie en zelfs Vlaanderen het gebruik van onze open ruimte ziet”, zegt algemeen directeur van Jessa, Yves Breysem.
De 19 architectenteams zijn gestart met een eerste vertaling van de uitgebreide wensenlijst. Het moest vooral een toekomstwaardig ontwerp zijn. Uit die eerste ronde selecteerde de jury vijf teams die hun ontwerp mochten presenteren.
“Ik wil vooreerst sterk benadrukken dat dit om een ruwe schets en visie gaat. De grote lijnen van het gebouw liggen vast en daar willen we graag mee aan de slag. Maar er moet nog hard gewerkt worden aan de verdere uitwerking, zowel van het gebouw als van de ruimere omgeving. Zoals gezegd gaan we dat doen in nauw overleg met de gebruikers, de stad Hasselt, met de provincie Limburg en andere overheidsinstanties, belangenorganisaties en niet in het minst met de buren. Omdat we deel uit maken van het ziekenhuisnetwerk Zuid-West Limburg, zullen we ook afstemmen met onze partnerziekenhuizen en de zorgstrategie binnen ons netwerk”, vertelt Yves Breysem.
De Panoramavleugel is bestemd voor de patiënt die slechts gedurende kortere tijd of acuut in het ziekenhuis wordt opgenomen: materniteit, intensieve zorgen, interne geneeskunde, heelkunde, neonatologie, pediatrie. De patiënt krijgt een onbelemmerd en wijds zicht.
De Parkvleugel is er voor patiënten die gedurende langere tijd, of zeer frequent, in het ziekenhuis moeten zijn: geriatrie, palliatieve zorgen, kinderpsychiatrie, psychiatrie, revalidatie, het oncologische centrum en dialyse. Aansluitend op de parkvleugel bevindt zich eveneens het raadplegingsgebouw dat in een overgangsfase zal aansluiten op de bestaande opname-afdelingen van de huidige Salvator-campus.
In de Medisch-Technische ‘plint’ wordt elke patiënt die urgente zorg nodig heeft opgevangen. Dit omvat functies als spoed, medische beeldvorming en het operatiekwartier. Deze afdelingen moeten snel en vanuit verschillende invalshoeken van het nieuwe ziekenhuis toegankelijk zijn. De getrapte binnentuinen zorgen voor rust. Op het punt waar deze drie entiteiten, panoramavleugel, parkvleugel en medisch-technische plint samenkomen, bevindt zich de centrale inkomhal.
De buitenruimte is op maat van de zachte weggebruiker. Op de Salvator Plus-site voorzien de ontwerpers een bos als hoofdbouwsteen voor een zorg- en stadspark. Zo wordt een toevoeging en meerwaarde gecreëerd aan het stedelijke groen van de stad Hasselt. De huidige beek blijft behouden en zal slimmer ingezet worden binnen een integraal en duurzaam watersysteem. Dit zal de belevingswaarde van het park vergroten.
Ondanks de 140.000 m² die het gebouw ruwweg telt, is het vlot ‘leesbaar’ en verzekert het een natuurlijke wayfinding. De eyecatcher is de panoramavleugel: een toren die oogt als een boek dat zich opent naar het landschap. Uit die vorm ontstaat een glazen binnenhoek op elke verdieping. Iedereen die uit de lift stapt, wordt meteen verrast door het panorama op de omgeving. Over het hele project voorziet dit ontwerp horizontaal acht patio’s en verticaal 16 wintertuinen.
In de Medisch-Technische ‘plint’ wordt elke patiënt die urgente zorg nodig heeft opgevangen. Dit omvat functies als spoed, medische beeldvorming en het operatiekwartier. Deze afdelingen moeten snel en vanuit verschillende invalshoeken van het nieuwe ziekenhuis toegankelijk zijn. De getrapte binnentuinen zorgen voor rust. Op het punt waar deze drie entiteiten, panoramavleugel, parkvleugel en medisch-technische plint samenkomen, bevindt zich de centrale inkomhal.
De buitenruimte is op maat van de zachte weggebruiker. Op de Salvator Plus-site voorzien de ontwerpers een bos als hoofdbouwsteen voor een zorg- en stadspark. Zo wordt een toevoeging en meerwaarde gecreëerd aan het stedelijke groen van de stad Hasselt. De huidige beek blijft behouden en zal slimmer ingezet worden binnen een integraal en duurzaam watersysteem. Dit zal de belevingswaarde van het park vergroten.
Ondanks de 140.000 m² die het gebouw ruwweg telt, is het vlot ‘leesbaar’ en verzekert het een natuurlijke wayfinding. De eyecatcher is de panoramavleugel: een toren die oogt als een boek dat zich opent naar het landschap. Uit die vorm ontstaat een glazen binnenhoek op elke verdieping. Iedereen die uit de lift stapt, wordt meteen verrast door het panorama op de omgeving. Over het hele project voorziet dit ontwerp horizontaal acht patio’s en verticaal 16 wintertuinen.
Het Jessa Ziekenhuis vroeg en kreeg met dit ontwerp een toekomstwaardig plan. Een plan dat veel flexibiliteit toelaat, zowel op kamerniveau als op het niveau van hele afdelingen. Mede door de digitalisatie wordt het ziekenhuis in de toekomst een plek die je merkelijk vaker maar korter zal bezoeken. Het krimpen van het ene aanbod en het uitbreiden van het andere kan in dit ontwerp relatief eenvoudig worden doorgevoerd dankzij een optimale inwisselbaarheid van beschikbare ruimtes.
Het ontwerp houdt rekening met de toekomstige evoluties in de zorg, waarbij het beoogde aantal hospitalisatiebedden lager is dan vandaag het geval is. Met dit ontwerp wordt zo compact mogelijk gebouwd en worden de verharde oppervlakten tot een minimum beperkt.
Door deze eerder beperkte ruimtelijke voetafdruk wordt de huidige versnippering van de site met verspreide gebouwen en parkings weggewerkt. Door het gebied geschikter te maken voor het vasthouden en de infiltratie van regenwater, draagt de site bij aan een oplossing voor de verdrogingsproblematiek en kan zij een bijdrage leveren in het verminderen van overstromingen stroomafwaarts richting Demer. Daarnaast vormt het maximaal 'ver-natuur-lijken' van de site een belangrijk uitgangspunt. Dit vergroot niet enkel de biodiversiteit van de site, maar biedt ook kansen voor het vangen van fijn stof, het vastleggen van CO² en het koelen van de stad. Het nieuwe ziekenhuis wil ook een toekomstbestendig gebouw zijn dat zo min mogelijk een beroep doet op fossiele brandstoffen.
Voor de verkeersstromen die zich naar het ziekenhuis begeven, zal er een toegang zijn voor de zachte weggebruiker (via parkzijde) en voor de ‘harde’ weggebruiker (ondergrondse parking via Voogdijstraa). Hierdoor zullen de huidige toegangswegen naar de campus Salvator, via de Kliniekstraat en de Salvatorstraat, sterk ontlast worden van gemotoriseerd verkeer.
Het ontwerp houdt rekening met de toekomstige evoluties in de zorg, waarbij het beoogde aantal hospitalisatiebedden lager is dan vandaag het geval is. Met dit ontwerp wordt zo compact mogelijk gebouwd en worden de verharde oppervlakten tot een minimum beperkt.
Door deze eerder beperkte ruimtelijke voetafdruk wordt de huidige versnippering van de site met verspreide gebouwen en parkings weggewerkt. Door het gebied geschikter te maken voor het vasthouden en de infiltratie van regenwater, draagt de site bij aan een oplossing voor de verdrogingsproblematiek en kan zij een bijdrage leveren in het verminderen van overstromingen stroomafwaarts richting Demer. Daarnaast vormt het maximaal 'ver-natuur-lijken' van de site een belangrijk uitgangspunt. Dit vergroot niet enkel de biodiversiteit van de site, maar biedt ook kansen voor het vangen van fijn stof, het vastleggen van CO² en het koelen van de stad. Het nieuwe ziekenhuis wil ook een toekomstbestendig gebouw zijn dat zo min mogelijk een beroep doet op fossiele brandstoffen.
Voor de verkeersstromen die zich naar het ziekenhuis begeven, zal er een toegang zijn voor de zachte weggebruiker (via parkzijde) en voor de ‘harde’ weggebruiker (ondergrondse parking via Voogdijstraa). Hierdoor zullen de huidige toegangswegen naar de campus Salvator, via de Kliniekstraat en de Salvatorstraat, sterk ontlast worden van gemotoriseerd verkeer.
Jessa wil de nieuwe gezondheidscampus in 2 fases bouwen. Het raadplegingsgebouw voor raadplegingen en ambulante zorg is eerst aan de beurt met een bouwtermijn tussen 2023 en 2025. Daarna start fase 2 waarin de rest van het ziekenhuis gerealiseerd wordt. Jessa hoopt in 2030 te kunnen verhuizen.
Het nieuwe Jessa Ziekenhuis in Hasselt is een ontwerp van Robbrecht en Daem architecten en Osar. Samen leiden ze het ontwerpteam dat in zijn volledigheid bestaat uit Robbrecht en Daem, Osar, Blauwdruk, Lama, Transport & Mobility Leuven en Tractebel Engie.
(c) Jessa