Oud gerechtshof Hasselt krijgt woonbestemming

Het vroegere gerechtshof aan de Havermarkt bevindt zich naast het historische pand De Crone, in de vijftiende en zestiende eeuw een gekende herberg waar vaak luxueuze banketten werden georganiseerd voor voorname gasten. In 1580 kocht het stadsbestuur het pand en bouwde het om tot stadhuis. Toen Hasselt in 1779 het huidige stadhuis aan het Groenplein in gebruik nam, werd De Crone afgebroken en in 1780 vervangen door het huidige gebouw dat een hotel werd in neoclassicistische stijl. In de negentiende eeuw werden de gevels verfraaid met decoratief stucwerk en in de twintigste eeuw gebeurden grondige verbouwingen bij de transformatie tot Kredietbank en vervolgens handelsrechtbank.

Het gerechtshof werd in 1934 gebouwd volgens de plannen van de in Brugge geboren architect Jérôme Vermeersch (1884-1963). Het ontwerp in eclectische interbellumarchitectuur kwam toen als winnaar uit de bus bij een wedstrijd die door de toenmalige overheid werd uitgeschreven. Het ontwerp van Vermeersch moest echter soberder uitgevoerd worden en de oorspronkelijk voorziene toren werd vervangen door een peervormige spits. Vandaag is de gevel met de bijzondere hoektoren zowat in heel Vlaanderen gekend door de serie De Smaak van De Keyser.

Na een publieke bieding wees de federale overheidsdienst Financiën begin 2017 Tans Group aan als nieuwe eigenaar van het oude gerechtsgebouw. Projectontwikkelaar Kolmont wil hier nu een dertigtal appartementen, drie winkels en kantoorruimte realiseren. en beschouwt  het monumentale gebouw als een referentieproject wat betreft een duurzame aanpak van complexe binnenstedelijke probleemgebouwen. De projectontwikkelaar en zusterbedrijf Tans Group reserveren zelf  1.600 m² ruimte om hier in de toekomst hun eigen kantoren onder te brengen.

Publiekstrekker

Er is ook 2.850 m² handelsoppervlakte beschikbaar, waarvan één ruimte voor een grote winkel van bijna 1.400 m² en twee kleinere van ruim 500 m². In het huis nummer 6 is er nog eens 350 m² handelsoppervlakte voorzien. De grote winkel moet een publiekstrekker worden, een versmarkt is een mogelijke optie. De projectontwikkelaar heeft er ook graag een horecazaak bij, waarvan het terras dan op het voorplein van het gebouw komt te liggen.

Ondergronds is nog een privégarage voor een vijftigtal wagens voorzien, met een in- en uitrit via de Cellebroedersstraat. Door de binnenstedelijke ligging en de nabijheid van trein en bus zal ook fors worden ingezet op duurzame mobiliteit en vergroening van de binnenstad. Er komt een ruime bovengrondse fietsenstalling met elektrische oplaadpunten, evenals een servicepunt waar de bewoners hun fietsen kunnen laten herstellen en poetsen.

Het gerechtsgebouw staat sinds 2011 grotendeels leeg. Wel is er een actief leegstandbeheer waar jonge creatievelingen de kans krijgen om zeer betaalbaar te wonen en de beschikbare ruimtes beroepsmatig in te richten. Professionele muzikanten hebben  er een geluidsstudio en kunstenaars kunnen hier hun werk tentoonstellen.

“Door de vele verbouwingen in de twintigste eeuw is weinig respectvol omgegaan met het interieur. De ontwerpers, architectenbureau Michel Janssen en Laurijssens Architects, willen dat nu rechttrekken door het gebouw los te koppelen van het naastgelegen monument Het Leerske en de achterliggende bijgebouwen. Daardoor wordt het statige huis De Crone weer in zijn oorspronkelijke grandeur hersteld. Voor huisnummer 6 (dat nooit een historisch waardevol gebouw is geweest) komt een vervangende nieuwbouw met ingetogen en teruggetrokken architectuur. Het Leerske, dat hiernaast ligt, zal hierdoor weer prominenter het straatbeeld versterken”, verklaart Michel Verhoeven van Kolmont.

“De huidige gesloten en afstandelijke gevel van het voormalige gerechtsgebouw zal op straatniveau plaatselijk op een subtiele geïntegreerde manier worden geopend, rekening houdend met de kwaliteiten van het bestaande gevelbeeld. Op deze wijze ontstaat een sterke relatie tussen het interieur en het openbare domein dat drempelloos zal doorlopen in het gebouw. Bij de geplande infrastructuurwerken in het centrum zal de Havermarkt vanaf het project als publieke ruimte worden verbonden met de Grote Markt”, aldus architect Michel Janssen.

Stadstuin

Ook het binnengebied wordt ontpit. De bijgebouwen uit de twintigste eeuw, achter de huisnummers 8 en 10, worden verwijderd en maken plaats voor kantoren en appartementen rond een stadstuin. Deze groene stadsoase wordt weelderig en avant-gardistisch  en zal toegankelijk zijn voor het publiek maar ’s avonds worden afgesloten. Het ontwerp is van landschaparchitect Pieter Daenen.Kolmont ziet de herbestemming van het oude gerechtsgebouw als een voorbeeld van de stedelijke ontwikkeling van de toekomst. Het project zal wonen, werken en winkelen combineren en moet een voorbeeld worden van de ‘verticale stad’ met respect voor de historische context van de gebouwen en de omgeving. “We willen de leefkwaliteit van de Hasselaar verhogen en onze bijdrage leveren aan het bruisende stadsdeel van de Grote Markt en de Havermarkt”, stelt de projectontwikkelaar.

“Bovendien worden de kantoren en appartementen ook duurzaam verwarmd en gekoeld. Elke functie wordt uitgewerkt volgens de huidige eisen inzake isolatie, ventilatie en alternatieve energie. Er wordt gekozen voor een verwarming op lage temperatuur, waardoor de appartementen kunnen genieten van vloerverwarming. De keuze voor geothermie of een lucht/water warmtepomp ligt voorlopig nog open”, zegt architect Koen Laurijssens.