Periscope house, Belgisch ontwerpvernuft op wereldniveau

Het Periscope-project, dat internationaal reeds meermaals werd bekroond, is niet zomaar een utopisch droombeeld. Via een werkende maquette — een technisch uitgepuurde en gedetailleerde representatie van het uiteindelijke gebouw — wordt duidelijk dat het ontwerp niet alleen toekomstgericht is, maar ook effectief uitvoerbaar binnen de huidige technische en maatschappelijke context. Dit metamorfoserend schaalmodel vormt het kloppend hart van de Belgische inzending in Palazzo Mora en illustreert treffend de vertaalslag van idee naar praktijk.

Wat Periscope onderscheidt binnen de hedendaagse architectuur, is het radicaal innovatieve én vooral duurzame karakter. Het ontwerp vertrekt vanuit een metamorfose van de gebouwtypologie zelf: een statisch ondergronds gebouw dat omringd wordt door dynamisch op- en neergaande spiegels. Zonnepanelen voorzien de telescopische pijlers van de nodige energie om de spiegelstructuur ’s morgens tot boven de grond uit te laten rijzen. Licht en zicht worden zo tot diep in het gebouw geprojecteerd. Via het kiezen van de positie van de onderste spiegels wordt bepaald op welk vloerniveau het zicht over het landschap wordt binnen gebracht.

De graviteitsenergie die vrijkomt bij het dalen van de spiegels wordt via generatoren terug omgezet in herbruikbare energie. Op deze wijze ontstaat een circulaire en bijna poëtische wisselwerking tussen licht en zwaartekracht, tussen energieverbruik en -opwekking. Het gebouw komt ’s morgens tot leven en verrijst tot boven het maaiveld om ’s avonds weer tot rust te komen door als het ware weer ondergronds inéén te krimpen.

Een gelauwerd architectuurproject van en door Belgische partners

De realisatie van de tentoongestelde maquette was slechts mogelijk dankzij een nauwe samenwerking met meerdere strategische partners die ook effectief deel uitmaken van het team wanneer het komt tot de realisatie van dit project of een afgeleide ervan.

Naast het concept zelf, bedacht door Metamorphic Art Studio werd de architectuur gecreëerd door architectenkoppel Xaveer Claerhout en Barbara Van Biervliet. De visuele manifest film werd geproduceerd en gedirigeerd door de Studio van Adriaan Claerhout. De glas- en spiegeltechnologie die wordt toegepast in het project werd ontwikkeld en zal worden uitgevoerd door de Belgisch Limburgse Group Ceyssens. Voor de hernieuwbare energie en opslag van het project wordt beroep gedaan op het eveneens van oorsprong zijnde Limburgs bedrijf Energreen. Ook het dynamisch schaalmodel werd gemaakt door Formando in Limburg. De telescopische hijs-technologie wordt ontworpen en aangeleverd door het Duitse bedrijf Duesterhus uit Paderborn. Voor het conceptueel ontwerp en de aanlevering van alle low carbon emission steel wordt beroep gedaan op de wereldspeler ArcelorMittal in samenwerking met hun zusterbedrijf Steligence®.

Architect Xaveer Claerhout noemt het Periscope House een kijkmachine voor licht en ruimte: “Onder de grond, waar stilte heerst, speelt Periscoop met licht en zicht. Via spiegels die traag stijgen en dalen, wordt het daglicht zorgvuldig naar binnen geleid. De spiegels, bewegend als periscopen, vangen wat boven gebeurt en brengen het gericht de ruimte in. Hun ritmische beweging verlegt telkens het perspectief: het licht verandert van richting, het zicht krijgt nieuwe lagen. Wat zich boven afspeelt, weerkaatst zachtjes naar de ondergrondse ruimte. Het is alsof het gebouw even omhoog kijkt, en dan weer wegduikt. Een ritme van zien en verdwijnen.”

“We wilden een ruimte die niet toont wat je ziet, maar hoe je kijkt,” vult Barbara Van Biervliet, mede-ontwerper en partner van Xaveer, aan. “Licht wordt een materiaal, zicht een beweging.”

Dirk Ceyssens, CEO van Group Ceyssens die de glas- en spiegeltechnologie voor Periscope House voorziet, spreekt met passie over hun bijdrage aan het project. “Periscope Architecture is voor mij veel meer dan een bouwkundige techniek. Het is hoogstaande architecturale vormentaal die ruimtes tot leven brengt via licht, reflectie en zintuiglijke beleving. Wat me hier zo in boeit, is de kracht om mensen op een totaal andere manier naar hun omgeving te laten kijken. Door te werken met spiegels, glas en slimme oriëntaties kunnen we letterlijk het perspectief veranderen. Bij Group Ceyssens geven we die visie ook écht vorm. We combineren innovatie met vakmanschap, en dat maakt het mogelijk om ideeën die op het eerste gezicht misschien onmogelijk lijken, toch te realiseren. Het is ongelofelijk motiverend om te zien hoe we met ons team zulke unieke projecten neerzetten. Projecten die niet alleen functioneel zijn, maar ook verwondering oproepen. Die passie voor innovatie, daar draait het voor mij allemaal om.”

“Periscope architectuur: Stel je voor dat je adembenemende landschappen ervaart onder het oppervlak, alsof je op grondniveau bent.”