Projecten gezocht voor Prijs Wivina Demeester 2019
Publieke en semipublieke bouwheren bepalen in belangrijke mate het architectonische gezicht van Vlaanderen. Met de Prijs Wivina Demeester wil het Team Vlaams Bouwmeester een hoogstaand stedenbouwkundig, landschappelijk en architecturaal kwaliteitsbeleid bij overheden aanmoedigen. De prijs bekroont opdrachtgevers die door hun doordachte aanpak en zin voor vernieuwing tonen dat ze kwaliteit vooropstellen. De Prijs Wivina Demeester benadrukt het belang van een voorbeeldig ontwikkelingstraject.
Bij de beoordeling van de projecten gaat de aandacht vooral naar de bouwheer en het voorbeeldige traject dat die heeft doorlopen. De jury kijkt naar verschillende aspecten: opdrachtformulering, procesgerichtheid en -bereidheid en kwaliteitsbewaking van het resultaat, die samen de voorwaarden vormen voor een geslaagd project. De manier waarop een opdracht wordt geformuleerd en gegund, zegt veel over de ambities van de opdrachtgever.
Tijdens het proces is voortdurend overleg met alle betrokkenen nodig. Overheidsopdrachten winnen pas aan algemeen belang als ze worden gedragen door het beleid én door de maatschappij. Een goede opdrachtgever heeft van bij de aanvang al oog voor de kwaliteit van het project, de toe-eigening, het gebruik en het beheer op korte en lange termijn. Met het resultaat wordt duidelijk in welke mate tijdens het proces aan kwaliteitsbewaking werd gedaan.
Een voorbeeldig project heeft een uitstekende ontwerper nodig, maar vooral ook een goede opdrachtgever. Die formuleert een heldere opdracht en opent een creatieve dialoog met alle betrokkenen. Hij staat open voor experimenten en gaat op zoek naar geschikte partners. Een goede ontwerper zoekt oplossingen die tegemoetkomen aan de ambitie en de verwachting van de opdrachtgever én van de eindgebruikers. Uit de magie van die interactie groeit een uniek project.
De Prijs Wivina Demeester bekroont een opdrachtgever niet alleen voor zijn realisatie, maar ook voor het moedige en vaak complexe proces dat eraan voorafging. De Vlaamse Bouwmeester nodigt zowel nieuwe als gevestigde opdrachtgevers uit de publieke en semipublieke sector uit om deel te nemen aan de Prijs Wivina Demeester 2019. Opdrachtgevers kunnen zich kandidaat stellen in drie categorieën, ingedeeld volgens de schaal van het project. Zowel masterplannen, architectuuropdrachten als kunst in opdracht komen in aanmerking.
Drie categorieën
De categorie ‘Architectuuropdracht’ omvat opgeleverde gebouwen die niet alleen van een bijzondere kwaliteit getuigen, maar tevens een aantoonbare en substantiële meerwaarde voor de onmiddellijke buurt of context betekenen. Zowel hergebruik, herbestemming als nieuwbouwprojecten komen in aanmerking.
De categorie ‘Masterplan’ omvat visiedocumenten die een globale strategie uitzetten voor de ontwikkeling van een projectgebied. Verschillende types van documenten komen in aanmerking, van beeldkwaliteitsplan tot een plan voor gebiedsontwikkeling. Ze gaan via ontwerpend onderzoek in op de ruimtelijke kwaliteit die wordt vooropgesteld bij de uitvoering van eventuele deelprojecten, op de inrichting van de openbare ruimte en op de fasering en procesorganisatie voor de uitvoering van het plan.
De categorie ‘Kunst in opdracht’ ten slotte omvat publieke bouwopdrachten waarbij de bouwheer op een bijzondere manier ruimte geeft aan kunst. De samenspraak tussen opdrachtgever, ontwerper en kunstenaar zorgt daarbij voor een maatschappelijk gedragen project dat op een wezenlijke manier een verschil maakt op een publieke plek.
Opdrachtgevers
Iedereen, ook een partner (bv. de ontwerper) kan op eigen initiatief, maar met akkoord van de opdrachtgever een project indienen. Publieke opdrachtgevers zijn de departementen en agentschappen van de Vlaamse overheid, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse provincies, steden en gemeenten, OCMW’s en diensten van de federale overheden, voor zover het project in Vlaanderen is gerealiseerd.
Met semipublieke opdrachtgevers worden bedoeld de provinciebedrijven, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, autonome gemeentebedrijven, OCMW-verenigingen, erkende erediensten, sociale huisvestingsmaatschappijen, scholen, universiteiten, centra voor volwassenenonderwijs en andere instanties die in Vlaanderen opleidingen aanbieden, welzijns- en gezondheidsvoorzieningen en alle andere overheden die van een ‘Vlaamse’ projectsubsidie van minstens 60% genieten.
Zowel grootschalige als kleinschalige projecten komen voor de prijs in aanmerking. De projecten moeten gesitueerd zijn in Vlaanderen of in het Brusselse Gewest. De uitvoering werd beëindigd in de periode tussen 1 juni 2016 en 1 juni 2019 of de werkzaamheden zijn al zo ver gevorderd dat de jury het te verwachten eindresultaat kan beoordelen. De masterplannen moeten daadwerkelijk in realisatie zijn, met andere woorden: een eerste fase moet in uitvoering of uitgevoerd zijn.
De inschrijvingen worden afgesloten op maandag 20 mei om 12 uur. Indienen kan via bouwmeester@vlaanderen.be. In het najaar van 2019 maken Wivina Demeester en de Vlaams Bouwmeester de laureaten bekend tijdens een feestelijke prijsuitreiking. Het Team Vlaams Bouwmeester brengt de Prijs Wivina Demeester en de winnende projecten onder de aandacht. De genomineerde opdrachtgevers worden uitgenodigd voor een buitenlandse studiereis in het voorjaar van 2020.