Publiek toegankelijk museumdepot en educatieve ruimte in Oostduinkerke
Het gemeentebestuur van Koksijde wil investeren in het behoud en beheer van het maritiem erfgoed en wil tegelijkertijd de museologische beleving van de bezoekers van het NAVIGO-Nationaal Visserijmuseum in Oostduinkerke verbeteren. Daarvoor wil het aan de Pastoor Schmitzstraat een publiek toegankelijk museumdepot en een educatieve ruimte bouwen.

Het museumdepot en de educatieve ruimte komen op de plaats waar het NAVIGO-museum nu beschikt over twee rijhuisjes die langs de site van het museum liggen. Het gebouw zal niet enkel een depot moeten herbergen, maar er moet ook plaats worden voorzien voor een ruimte waarin de objecten kunnen gefotografeerd worden en ruimtes om objecten tijdelijk te bewaren en te onderzoeken. De nieuwe constructie zou verbonden moeten worden met het huidige museum zodat er een vlotte doorgang is van de depotmaterialen naar het museumgedeelte en bezoekersgroepen het depot kunnen bereiken zonder daarbij naar buiten te moeten gaan.
Het binnenplein is eigenlijk de voormalige locatie van de dorpskerk die tijdens de Eerste Wereldoorlog werd gebombardeerd en in de Tweede Wereldoorlog volledig vernield werd door een brandbom. Er werd later een nieuwe kerk gebouwd langs de Leopold II-laan, in de richting van de zee. Naar aanleiding van de vernieuwing van het NAVIGO-museum werd ook het binnenplein heringericht, in samenwerking met landschapsarchitect Paul Deroose. De omtrek van de voormalige kerk werd gevisualiseerd in de heraanleg.
Het binnenplein van het NAVIGO-museum wordt tegenwoordig zo verkeersvrij mogelijk gehouden. Gemotoriseerd verkeer wordt enkel toegelaten voor onderhoud, laden en lossen. Het plein wordt vaak door voetgangers en fietsers gebruikt. Ook de toegang van het NAVIGO-museum is georiënteerd naar het binnenplein, waar ook nog andere functies aanwezig zijn, zoals een ereplein voor overleden vissers en estaminet de Peerdevisscher, een commerciële uitbating met een terras. De open ruimte wordt ook gebruikt voor evenementen, zoals de wekelijkse visserijfolkloreavonden op vrijdag tijdens de zomervakantie.
De nieuwe depotruimte moet dienen om de museale ontwerpen op een correcte manier te bewaren en moet ook toegankelijk zijn om kleine groepen bezoekers een blik achter de schermen te gunnen. Koksijde wil geen ‘kijkdepot’, maar eerder een ruimte die je kan bezoeken en waar de inrichting wordt bepaald door de bewaring, de conservatie en de mogelijkheid om bepaalde stukken zichtbaar te maken. Met een vooruitstrevend, duurzaam en creatief ontwerp wil men de bezoeker aansporen om een ‘kijkje achter de schermen’ te nemen. Voor de educatieve ruimte wil de opdrachtgegever graag een duurzaam en creatief ontwerp waar workshops kunnen worden gegeven of kleine groepen kinderen zich kunnen vermaken met een introductie tot de verschillende vissoorten.
Het ontwerp van het museumdepot moet aansluiten bij het huidige museumgebouw en tegelijkertijd passen in de dorpskern en de omgeving (de doodlopende kasseistrook die leidt tot het binnenplein van het museumgebouw). De vloeroppervlakte voor deze nieuwbouw wordt geraamd op 650 m². Het depot moet verbonden worden met het huidige museumgebouw door middel van een sas. De historische kerkhofmuur die er zich nu bevindt, zal onderbroken moeten worden.
De bouwplaats is niet gelegen binnen de contouren van een bijzonder plan van aanleg, een ruimtelijk uitvoeringsplan of een verkaveling. Enkel de bestemming van het gewestplan Veurne-Westkust is er van toepassing, namelijk woonzone. Binnen de site zijn geen beschermde elementen, met uitzondering van het vissersvaartuig OD.1 Martha dat in het museum is geïntegreerd. Het ontwerp voor open depot dient geïntegreerd worden in de omgeving. Er dient rekening gehouden te worden met omliggende gebouwen, het aangrenzende openbaar domein en het binnenplein met alle aanwezige functionaliteiten.
Criteria
Het uitgangspunt is duurzaamheid, zowel op het vlak van ontwerp, materiaalkeuze, integratie in de omgeving als oriëntatie. Het museumdepot moet toegankelijk zijn met een rolstoel en moet niet aan de voorwaarden voldoen van een kijkdepot, maar moet de mogelijkheid bieden om collectiestukken zichtbaar te maken door middel van doorzichtige kasten, uitschuifbare wanden, ladeblokken en rollende elementen. Hiervoor moet een creatieve en duurzame oplossing gevonden worden.
Het museumdepot dient goed geïsoleerd te worden, verdraagt weinig zonlicht en heeft een klimatisatie nodig die slechts een lichte schommeling kan verdragen. Vloerverwarming is dan ook geen optie. Er moet in het museumdepot luchtverversing aanwezig zijn, maar de klemtoon moet eerder liggen op ontvochtiging dan op verwarmen. Aan het museumdepot dienen twee afzonderlijke ruimtes te komen waar plaats is voor fotografie en registratie.
De educatieve ruimte en de depotruimte moeten van elkaar gescheiden worden door een laad- en loszone die uitmondt in een technische ruimte (waar ook een kleine opslagplaats is voor een poetsploeg en een brandveilige kast). De educatieve ruimte moet beschikken over een demonstratiekeuken waar je met een tiental mensen kan koken. Bezoekers dienen langs het huidige museum het gebouw binnen te komen. Het depot krijgt een afzonderlijke ingang via de laad- en loszone, toegankelijk via de Pastoor Smitzstraat. Het sas dat het nieuwe gebouw zal verbinden met het museum mag het huidige wandelpad niet onderbreken.
Praktische fiche
·Bouwheer: Gemeentebestuur Koksijde.
·Locatie bouwplaats: Pastoor Schmitzstraat 1 en 3 in Oostduinkerke-dorp.
·Gunningswijze: prijsvraag voor ontwerpen met gunning via onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking.
·Budget: 1,5 miljoen €, btw en erelonen inbegrepen.
Timing project
·Aanstellen ontwerper: voorjaar 2019.
·Finaliseren wedstrijdontwerp: voorjaar 2019.
·Vergunningsaanvragen: zomer 2019.
·Aanbesteding: najaar 2019.
·Start bouw: januari 2020.
·Streefdatum ingebruikname: januari 2021.