Restauratie en herbestemming voor Sint-Godelieveklooster in Brugge

Bij de opdracht hoort ook de supervisie voor de kwaliteitsbewaking en de uitvoering van een eerste fase. De uitvoering van volgende fasen vormt een voorwaardelijk deel van de opdracht. Het totale bouwbudget bedraagt 6 miljoen €, btw en ereloon inbegrepen. Kandidaat-ontwerpers dienen zich aan te melden vóór 18 februari om 11 uur via de website van de Vlaamse Bouwmeester.

De Sint-Godelieveabdij werd gesticht in 1586, toen de benedictinessen van Sint-Godelieve van Gistel hun toevlucht zochten binnen de stadsmuren van Brugge. Het Sint-Godelieveklooster is geleidelijk aan gebouwd en uitgebreid. Het geheel beslaat een ruime oppervlakte tussen de Boeveriestraat en de Koning Albert I-laan, met ruime tuinen.

Het kloostercomplex behield nagenoeg zijn historisch gegroeide aanleg met de kerk en het zusterkoor van 1626 aan de oostzijde van de Boeveriestraat. In het verlengde hiervan ligt het ingangsgebouw van 1633 en haaks op de kerk de zuidvleugel van 1643. Tegen de oostgevel van de kerk loopt een kloostergang rondom een vierkant binnenhof.

Haaks op het ingangsgebouw ligt de vleugel van 1885. In 1953 wordt een - niet als monument mee beschermde - vleugel toegevoegd naar een ontwerp van de Brugse architect Arthur Degeyter, als verbinding tussen de vleugels van 1643 en 1885. Hierdoor wordt de oostzijde van de tuin afgesloten.

Zoals veel eeuwenoud religieus erfgoed heeft ook dit gebouw zijn oorspronkelijke bestemming verloren bij het vertrek van de laatste kloosterlingen in 2013. Toerisme Vlaanderen verkreeg de kloostersite van 11.000 m² met inbegrip van de gebouwen en de inboedel in erfpacht.

Vandaag denkt Toerisme Vlaanderen na over een nieuwe aanpak van dit erfgoed in een pilootproject onder het motto ‘Reizen naar morgen’. Door de burgers van Brugge te betrekken in een participatief onderzoek van wensen en mogelijkheden, heeft men in 2021 de verwachtingen in kaart gebracht. De vraag is hoe om te gaan met dit erfgoed en welke herbestemmingen er mogelijk zijn in deze gebouwen.

Het gaat erom deze waardevolle site in zijn eigenheid van ‘ora et labora’ te bewaren en er tegelijk een levend en gebruikt monument van te maken. In dat voortraject werden ook diverse vormen van gebruik in delen van de site onderzocht op hun haalbaarheid. Dat onderzoek zal eind februari leiden tot een duidelijke projectdefinitie, maar wellicht nog niet tot concrete gebruikers, noch tot een finaal programma van eisen. De waarde van het erfgoed zal bepalend zijn voor wat er mogelijk is.

Bouwfysische optimalisatie

De opdracht bestaat erin, dit erfgoed in stand te houden, het bouwfysisch te optimaliseren inzake energieverbruik en technieken, het brandveilig en goed toegankelijk te maken en tegelijk geschikt te maken voor allerlei gebruiken en bestemmingen die er te gast kunnen zijn.

Daarvoor is een kwaliteitsvolle visie en een haalbare aanpak nodig. In eerste instantie is het investeringsbudget beperkt tot 4 miljoen €. Om een globale aanpak te garanderen is een masterplan noodzakelijk. Zo kunnen de verschillende fasen en investeringen bijdragen tot een waardevol eindresultaat.

Het ontwerpteam zal dus in eerste instantie een masterplan opmaken voor de globale aanpak en een uitvoeringsdossier voor een zinvolle besteding van de middelen in een eerste fase. Het masterplan gaat in eerste instantie uit van de intrinsieke kwaliteiten en mogelijkheden van het huidige gebouw en laat daarbij veel ruimte voor wijzigende invullingen die zich inpassen in de hardware.
Toerisme Vlaanderen zoekt ondertussen naar bijkomende middelen en/of private investeerders of concessiehouders. Afhankelijk van de uitkomst volgt voorwaardelijk de studieopdracht voor de globale restauratie, dan wel een supervisieopdracht voor de kwaliteitsopvolging van het masterplan.

Strikte timing

Het project wordt opgestart door Toerisme Vlaanderen, maar zal worden uitgevoerd in samenwerking met private partners. De besteding van de middelen voor een eerste fase moet eind 2022 kunnen worden vastgelegd. Daarom wil de opdrachtgever volgende strikte timing hanteren:
• Indienen kandidaturen studieopdracht: vóór 18 februari 2022
• Selectie kandidaten: maart 2022
• Eerste briefing: april 2022
• Indienen offertes: juni 2022
• Gunning: juli 2022
• Afronding masterplan en uitvoeringsdossier eerste fase aanbestedingsklaar: november 2022
• Aanbesteding eerste fase: begin 2023

 

Alle details, voorwaarden, gunningscriteria en de documenten zijn te vinden op de website van de Vlaamse Bouwmeester.

Foto’s: © Team Vlaamse Bouwmeester / Tim Van de Velde