Restauratie kathedraal klaar op 80ste verjaardag architect

Op 17 juni 1975 gaf de provincieraad van Antwerpen groen licht voor de restauratiewerken van de Sint-Romboutskathedraal. De kerkfabriek schoof toen daarvoor de architecten Welch en Roosemont naar voren. Zij werkten sinds 1963 aan de restauratie van de belforttoren. Bijna een halve eeuw en tal van restauratiefases later is de exterieurrestauratie eindelijk afgerond. Op 24 januari vond de voorlopige oplevering plaats, tevens de 80ste verjaardag van architect Jos Roosemont. Hij neemt zo in volle schoonheid afscheid van zijn levenswerk.

“De provincie Antwerpen brengt hulde aan architect Jos Roosemont die samen met Eugène Welch en Luc Doms de voorbije halve eeuw de restauratie van de Sint-Romboutskathedraal begeleid heeft. De oplevering van de laatste fases, met name de gevels van de kranskapellen, is succesvol en tijdig gebeurd”, aldus gedeputeerde voor Erfgoed Luk Lemmens. “Het is met grote dank dat we vandaag, op zijn 80ste verjaardag, niet alleen de voorlopige oplevering vieren, maar ook Jos Roosemont veel geluk wensen met zijn pensioen.”

“De restauratie van de Sint-Romboutskathedraal is mijn absolute levenswerk. Toen ik de opdracht aannam, kwam een droom in vervulling”, glundert een fiere Jos Roosemont. “Twee derde van mijn leven heb ik hieraan gewijd en ik heb er elke dag voldoening uit gehaald. Het was ook een voorrecht om met het team van de provincie onder leiding van Amke Maes en met tal van gerenommeerde aannemers te kunnen samenwerken.”

Start dossier

Aanvankelijk werden architecten Jos Roosemont en Eugeen Welch aangesteld voor een interieurrestauratie. Na het pensioen van de laatste in 1983 behartigde architect Mark Vanhecke het dossier van de restauratie- en opfrissingswerken van het interieur. In 1985 werd de buitenrestauratie aangevat, onder leiding van Jos Roosemont en Luc Doms. Men startte met de daken en de hoge gevels. Pas in 2000 kon men – omwille van verlengde wachttijden voor de restauratiepremies – aan de restauratie van de lage gevels starten.

Zes fases

“Budgettair was het opportuun om de restauratie van de lage gevels in zes fasen te splitsen waarbij de gevels gereinigd werden en beschadigde gevelstenen hersteld of vervangen”, verduidelijkt gedeputeerde Lemmens. “Hierbij wordt gestreefd naar het behoud van het oorspronkelijke materiaal waarbij gebruik gemaakt wordt van minerale mortel die inzake kleur en textuur zo dicht mogelijk aanleunt bij de bestaande steen.” Bij druiplijsten en fijn gebeeldhouwde onderdelen is de verwering soms zo ver gevorderd dat vervanging nodig is.

De gebrandschilderde glas-in-loodramen, waarvan de restauratie vanaf 2004 door Geert Van der Snickt wordt gevolgd, werden uitgenomen en in een atelier hersteld. In de bestaande sponningen werden daarbij gelaagde en uv-werende voorzetbeglazingen aangebracht. Deze beschermen de ramen tegen degradatie en de uv-wering beschermt de kunstwerken in het interieur tegen zonlicht.

In 2005 werd de restauratie van de noordelijke zijbeuk afgerond, gevolgd door deze van de zuidelijke zijbeuk in 2010. In 2015 was de restauratie van de kapel Mercier en de gevels van de noordelijke kant van de kooromgang voltooid. De gevels van de zuidelijke kant hiervan volgden in 2017.

“Met de restauratie van de gevels van de kranskapellen, fases 5 en 6, beëindigen we de restauratie”, verduidelijkt architect Jos Roosemont. “Omdat de natuursteen erg vervuild was, was dit nog een mooie uitdaging. Ik ben zeer tevreden dat we de restauratie met succes binnen de vooropgestelde termijn hebben afgerond en dat ik zo mijn loopbaan in schoonheid kan beëindigen.”
De provincie Antwerpen kreeg de Sint-Romboutskathedraal in 1809 onder haar hoede en was daarmee de enige provincie die voor twee kathedralen zorg moest dragen: de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en de Mechelse Sint-Romboutskathedraal met zijn fiere kerktoren die erkend is als Unesco-werelderfgoed. Daarbij beheert de provincie het schip van de kerk en de stad Mechelen het belfort.

In totaal heeft de provincie de voorbije 20 jaar 5 miljoen € geïnvesteerd in de restauratie van de lage gevels. De Vlaamse overheid droeg bij met een restauratiepremie van 60%.