Sint-Martinuskerk Burcht krijgt nieuwe bestemming

Burcht, een deelgemeente van Zwijndrecht, gaat samen met de Vlaamse Bouwmeester op zoek naar een nieuwe bestemming voor de Sint-Martinuskerk. De herbestemming van de kerk wordt gezien als een economische en sociale stimulans voor het compacte dorpscentrum, waarbij de nieuwe culturele functie fungeert als trekpleister.

 

Het dorp Burcht wordt gekenmerkt door zeer uitlopende architectuur, met industrie, residentiële gebouwen en erfgoed, zoals de Sint-Martinuskerk. Deze laatste neemt een bijzondere stedenbouwkundige positie in tussen het Kerkplein en de Schelde. De kerk ligt langs het plein, met de hoofdingang en de toren aan de westzijde en het koor en sacristieën aan de oostzijde. Hierdoor toont het profiel van de kerk zich duidelijk langs de stroom.

 

Een visuele verbinding tussen het kerkplein en de Schelde ontbreekt echter. Twee verschillende ruimtes, elk met eigen kwaliteiten, worden door de kerk van elkaar afgescheiden: het open plein voor de kerk en de stille tuin met bomen aan de oever.

 

Het fietspad loopt achter de kerk, parallel aan de Schelde, en is een belangrijke omgevingsfactor. Het optillen van het belevingsniveau van deze buitenruimtes maakt deel uit van de ontwerpopgave. De uitvoering ervan wordt in een latere fase gepland.

 

De kerk zou volgens de overlevering gesticht zijn in 910. Destijds bestond ze uit een gotisch koor uit de vijftiende eeuw, hersteld in de zestiende eeuw, en een schip met westtoren uit 1854. De kerk werd nagenoeg volledig herbouwd in de periode 1899-1904 naar een ontwerp van architect Eugène Nève. Herstellingswerken werden uitgevoerd in 1938, in 1947-48 en in 1953, volgens plannen van architect Cools.

 

Vandaag kent de kerk een combinatie van liturgisch en sociaal-cultureel gebruik, waaronder erediensten, concerten, recepties, de Open Kerkendag, ... In de toekomst wil men het gebouw onttrekken aan de eredienst en herbestemmen tot een culturele ontmoetingsplaats.

Met die ingreep wil het gemeentebestuur mensen verbinden, verenigingen een plaats geven en cultuur in de gemeente laten (be)leven. Het is dan ook van groot belang dat elke ruimte die in het kerkgebouw wordt gecreëerd, multifunctioneel kan worden ingezet.

 

Herbestemmingsonderzoek heeft uitgewezen dat minstens ruimte kan worden geboden aan een grote repetitieruimte voor grote en kleine culturele verenigingen (fanfares, toneelgroepen, koren), een ruimte voor grote festiviteiten (concerten, eetfestijnen, groepskooklessen, …), een ruimte voor grote tentoonstellingen, een aantal kleinere lokalen (voor vergaderingen, workshops, opslag van materiaal), een plaats voor een filiaal van de hoofdbibliotheek of diensten van de bibliotheek en een cultuurcafé aan de Schelde

Het gemeentebestuur vindt het ook belangrijk de religieuze geschiedenis van het gebouw niet te verloochenen. Een ruimte die hieraan herinnert of plaats biedt voor bezinning en gebed, is eveneens gewenst.

 

Behalve een culturele programmering wil het gemeentebestuur deze herbestemming inzetten om in het dorpscentrum van Burcht een heuse trekpleister te realiseren. De herbestemming van de kerk wordt gezien als een economische en sociale stimulans voor het centrum. Ontwerpers dienen de mogelijkheid van een fysieke verbinding, doorheen de kerk, tussen het centrale kerkplein en de Schelde, te overwegen.

 

De instandhoudingswerken aan het gebouw moeten in deze opdracht mee in rekening worden gebracht. De opdrachtgever heeft naast de nieuwe invulling ook een plan van aanpak nodig voor de herstelling van alle bestaande muren, vloeren, daken, enz.

Duurzaamheid en ecologie zijn belangrijke aandachtspunten, zowel voor de instandhouding als voor de nieuwe invulling van het kerkgebouw.

 

Bij deze opdracht horen ook de architectuur, de stabiliteit en technieken, epb en duurzaamheid. Het ontwerp voor de omgevingsaanleg is eveneens inbegrepen, maar niet de uitvoering ervan.

 

Herbestemming Sint-Martinuskerk Burcht

Bouwheer: Gemeentebestuur Zwijndrecht
Locatie bouwplaats: Kerkplein, 2070 Burcht
Bebouwde oppervlakte: 950 m²
Geraamd bouwbudget: 3.450.000 €, zonder btw en ereloon
De omgevingsaanleg is inbegrepen in het ontwerp maar de uitvoering wordt voorzien in fase 2 en er wordt een bijkomend budget voorzien.