Sloopwerken op Ford Genk-site gestart

Het Masterplan Ford Genk werd door Vlaanderen samen met o.m. de stad Genk en De Vlaamse Waterweg nv opgemaakt om de voormalige Ford-site om te vormen tot een nieuwe bedrijvenzone met de ambitie om er 2.500 nieuwe jobs te creëren. De huidige sloopwerken vormen de finale fase in de herontwikkeling van deze site.

“De eerste steen van Ford Genk, een autoassemblage- en onderdelenfabriek van Ford Motor Company, werd in 1962 gelegd. Twee jaar later startte de productie van de Ford Taunus 12M. Een halve eeuw later liepen met de Galaxy, Mondeo en S-MAX echter de laatste Ford-modellen van de Genkse band en werd de productie overgeheveld naar het Spaanse Valencia. Dit betekende het einde van een tijdperk voor Limburg. Ford Genk was met 4.210 werknemers en nog eens 1.736 arbeidskrachten bij de toeleveranciers immers de grootste werkgever in Limburg en Ford Genk was de op één na grootste assemblagefabriek in België, waarbij liefst 95% van de productie bestemd was voor de export. De sluiting van Ford Genk zorgde dan ook voor een enorme economische en sociale aderlating”, blikt minister Muyters terug.

Om de economische malaise in de oostprovincie op te vangen, startte de Vlaamse overheid in 2013 met de ontwikkeling en uitvoering van het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK) en tot dit reconversieplan behoorde ook de herontwikkeling van de voormalige Ford-bedrijfssite tot een nieuwe bedrijvenzone. Op 20 december 2013 sloot de Vlaamse overheid een Memorandum of Understanding met Ford Werke GmbH over de verkoop van de site aan haar. De eigendomsoverdracht van de voormalige Ford-terreinen en -fabriek aan de Vlaamse overheid vond op 31 december 2015 plaats.

Vanaf dan gaat het snel. “In augustus 2016 ging het Masterplan Ford Genk van start. Deze samenwerking tussen Vlaanderen, de stad Genk en De Vlaamse Waterweg nv beoogde de omvorming van de voormalige industriële terreinen tot een nieuwe en bloeiende economische site voor watergebonden logistieke bedrijven met toegevoegde waarde (de site is zowel via de weg, het spoor als het water goed ontsloten) en voor ondernemingen in de maakindustrie”, signaleert de minister.

Hij is ontzettend fier dat pas anderhalf jaar nadat de Vlaamse overheid eind 2015 eigenaar is geworden van deze site de oude fabriek plaats maakt voor een nieuwe economische toekomst op de terreinen van Ford Genk. “Met PMV werd op zoek gegaan naar partners en in juni dit jaar was die zoektocht rond. De site is opgedeeld in drie zones: zone A wordt een gemeenschappelijke strook met groen en water, openbaar domein, een gemeenschappelijke parking en nutsvoorzieningen; op zone B, met een oppervlakte van zowat 40 ha, voorziet het consortium Genk Green Logistics een logistiek park gefocust op bedrijven in de e-commerce en de slimme maakindustrie; en zone C, een terrein van ongeveer 50 ha aan het Albertkanaal, wordt door De Vlaamse Waterweg ontwikkeld voor watergebonden activiteiten. Door de samenwerking van de projectpartners zullen we onze ambitie kunnen waarmaken om hier 2.500 tot 3.000 nieuwe jobs te creëren, wat een enorme boost zal geven aan Genk en de Limburgse werkgelegenheid. De uitstekende werkzoekendencijfers van de afgelopen maanden bewijzen dat Limburg zijn achterstand heeft ingelopen en een beter niveau haalt dan vóór de sluiting van deze fabriek. De herontwikkeling van de Ford-site vormt daarop een mooi sluitstuk”, meent Philippe Muyters.

Snelle herbestemming

Ook de Genkse burgemeester Wim Dries vindt het fantastisch dat deze site amper dertig maanden na de sluiting van Ford al een nieuwe invulling krijgt. “We gaan voor een snelle herbestemming en streven naar een mix van duurzame tewerkstelling en van laag- en hooggeschoolde jobs. Deze invulling is erg belangrijk, want Genk zit met een werkloosheidsgraad van 11% boven het Vlaamse en het Limburgse gemiddelde. De eerste jobs kunnen in de eerste helft van 2018 al worden ingevuld. Net als met de uitbouw van Thor Park in Waterschei realiseren we hiermee een belangrijke doelstelling in het SALK-plan. Deze herontwikkeling leidt een mooie nieuwe toekomst in voor deze site en voor de werkgelegenheid in Genk en Limburg”, oppert hij.

Frieda Brepoels, voorzitter van De Vlaamse Waterweg nv, beschouwt de sloop van de oude Ford-gebouwen en de vestiging van nieuwe ondernemingen op deze site als het bewijs van de aantrekkingskracht van deze regio, van het Albertkanaal en van de binnenvaart in het algemeen voor het transport van goederen. “Wij zetten ons dagelijks en met resultaat in voor de toekomst van het water en dan vooral van het transport over het water. De binnenvaart op de Vlaamse waterwegen heeft de wind in de zeilen. Het goederentransport stevent af op een recordjaar: in de eerste helft van 2017 nam de totale vervoerde tonnage op de Vlaamse waterwegen toe met 6,5% t.o.v. 2016 en het containervervoer steeg zelfs met 8,7% tot meer dan 400.000 vervoerde (20 voet) containers in het eerste semester van 2017. De Vlaamse Waterweg nv wil dan ook in de toekomst nog meer betekenen dan vandaag al het geval is.  We schuiven de waterweg prominent naar voren als een volwaardige en aantrekkelijke vervoersmodus, want er is nog ruimte voor groei”, beklemtoont ze.

Terwijl de wegen dichtslibben, is op het water nog veel capaciteit. Brepoels is er dan ook van overtuigd dat de binnenvaart voor vele bedrijven een succesformule kan zijn. Met de verhoging van de bruggen op het Albertkanaal, de uitbouw van de Seine-Scheldeverbinding en de modernisering van het kanaal naar Charleroi zal De Vlaamse Waterweg nv ook de komende jaren sterk investeren in de uitbouw van het waterwegennet.

“De binnenvaart houdt jaarlijks liefst 3,5 miljoen vrachtwagens van de weg en dat cijfer willen we elk jaar met 100.000 vrachtwagens zien groeien. We optimaliseren het waterwegennetwerk tot een naadloze schakel in een alles-in-één logistiek netwerk via de weg, het spoor en het water. Zo vindt de klant een optimale combinatie van op elkaar aansluitende transporten”, verklaart de voorzitter van De Vlaamse Waterweg nv.

De Vlaamse Waterweg nv juicht toe dat de bedrijven die zich hier langs het kanaal zullen vestigen zich bewust zijn van de sterkte van de binnenvaart. “Zowel H.Essers als Haven Genk nv, die zone C in concessie zullen ontwikkelen, zetten voluit in op de binnenvaart als transportmodus en ondernemen hier dan ook pal naast de watersnelweg. Samen willen ze 130.000 containers extra per jaar via de waterweg vervoeren. Haven Genk plant hier de bouw van een regionaal overslagcentrum met een kade van zowat 400 m die de hele regio kan bedienen. Tegelijk zullen beide partijen logistieke activiteiten ontwikkelen in zone C”, deelt Frieda Brepoels mee.

Maar vooraleer deze ondernemingen zelf aan de slag kunnen, moeten de voormalige Fordgebouwen gesloopt worden. De Vlaamse Waterweg nv zal ook als bouwheer voor de sanering, de afbraak van de oude fabriekshallen en de aanleg van de gemeenschappelijke nutsinfrastructuur in de A-zone optreden.

“De werfzone van deze sloopwerken is meer dan 40 ha groot. De werkzaamheden omvatten de sloop van de kantoren en de andere gebouwen, alsook diverse installaties zoals de lakstraat, de elektriciteitscentrale en het schakelstation. In bepaalde zones wordt gesloopt tot 2 m onder het maaiveld om zoveel mogelijk leidingen en andere ondergrondse constructies weg te halen. Aannemingsbedrijf Aertsen nv uit Stabroek en Aclagro nv uit Gent, die samen de tijdelijke handelsvereniging (thv) Ford Genk vormen, staan in voor de afbraak”, duidt Frieda Brepoels.

34.500 tl-buizen verwijderd

Het grootste gebouw dat verdwijnt, is de 16 ha grote en zowat 25 m hoge C-hal. Ook het bekende blauwe administratieve gebouw en vele kleine gebouwen en constructies in de A- en C-zone gaan tegen de vlakte. De voorbereidende werken zijn al eind juni gestart; zo werden vóór de machinale sloop in de gebouwen eerst 34.500 tl-buizen verwijderd, want deze lampen mogen niet tussen het andere afval terechtkomen. De grote afbraak begint echter nu pas. De werken kosten 6,3 miljoen € en zijn naar verwachting voltooid in december 2018.

“De afbraakwerken gebeuren selectief. Dat wil zeggen dat de afvalstoffen gescheiden worden op de werf en afzonderlijk worden afgevoerd naar de verwerkers. De afbraak van een dergelijke grote site zorgt voor heel wat verschillende soorten afvalstoffen, waaronder 50.000 ton schroot, 160.000 ton gewapend beton, 5.000 ton roofing, 5 km rioleringsleidingen, 5.200 m² glas, enz. Een groot deel van de afvalstoffen wordt afgevoerd via het water”, signaleert de voorzitter van De Vlaamse Waterweg nv.

Tot de 50.000 ton schroot behoren 40 km metalen leidingen, 14.000 ton constructiestaal, 13 km ventilatiekanalen, 17.250 verlichtingsarmaturen, 50 tanks, … Daarnaast worden ook nog 5.600 ton grindballast van de daken, 4.000 ton baksteenmetselwerk, 6.000 ton minerale wol (isolatie) en 1.000 m² tapijt verwijderd.

De Vlaamse Waterweg nv wil bedrijven bewust maken en overtuigen van de voordelen en vaak nog onbekende mogelijkheden van de waterwegen. “We investeren langs het water om zo het aandeel van de binnenvaart in het goederenvervoer te doen groeien, maar dat kan enkel indien er langs onze waterwegen ook voldoende ruimte is om te investeren. Als die ruimte er is, dan wordt er ook geïnvesteerd, zoals de ontwikkeling van deze site  tot een bedrijventerrein met hoge toegevoegde waarde aantoont. De ondernemers die zich hier vestigen, zien de mogelijkheden en kansen van het water en zetten voluit in op de binnenvaart als transportmodus. We zijn trots op hun keuze voor de binnenvaart en hopen dat nog vele ondernemingen hen hierin zullen volgen elders in Vlaanderen”, stelt Frieda Brepoels, voorzitter van De Vlaamse Waterweg nv.