SMAK wil uitbreiden
De stad Gent liet een volumestudie maken voor de ruimtelijke toekomstscenario’s voor het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (SMAK). Het SMAK heeft onvoldoende expositieruimte waardoor vele topstukken verborgen blijven voor het publiek. Om alle topstukken permanent te tonen is meer dan 200.000 m³ extra nodig.
Het gebrek aan expositieruimte om de eigen collectie permanent tentoon te stellen wordt opgevangen door de steeds terugkerende tijdelijke tenoonstelling ‘From the collection’ met een selectie uit de SMAK-collectie en met collectiepresentaties buitenshuis zoals in Les Brasseurs in Luik. De stad en het SMAK willen in de toekomst permanent ruimte maken om de collectie aan het publiek te laten zien.
Volumestudie
Uit een collectie van meer dan 2.000 werken selecteerde het museum de 500 belangrijkste kunstwerken. Deze kunstwerken vormen het vertrekpunt voor de ontwikkeling van ruimtelijke toekomstscenario’s voor het SMAK. Voor elk van deze werken werd omschreven hoe ze opgesteld zouden moeten worden om echt tot hun recht te komen. Het gaat daarbij niet alleen om vierkante meters, maar ook om volume, om afstand die de bezoeker van een werk moet kunnen nemen en om witruimte rond een werk. Het architectenbureau OYO, dat de opdracht kreeg om de volume- en haalbaarheidsstudie uit te voeren, berekende dat om de werking te behouden en tegelijk de topstukken (semi)permanent te presenteren het SMAK bijna zou moeten verdubbelen in oppervlakte en volume.
Scenario’s
De volumestudie moest rekening houden met heel wat verschillende stedenbouwkundige en erfgoedcomponenten. Het SMAK staat niet op zichzelf, maar zit in een gebouwencluster met de Floraliënhal, het ICC en het Kuipke. Bovendien ligt het in het als monument beschermde Citadelpark waarvoor de ontwerpgrammatica in 2013 werd vastgelegd.In de ontwerpgrammatica werden voor het SMAK drie scenario’s voorgesteld: behoud, uitbreiding en nieuwbouw. Deze opties werden in de studie gekoppeld aan vier ruimtelijke modellen. Er werden in totaal negen varianten onderzocht. Het was niet de bedoeling om te kiezen voor één van de varianten. Het was wel de bedoeling om de grenzen en mogelijkheden waarbinnen een ontwerper in de toekomst kan werken maximaal te verkennen.
Bouwzones
Er worden verschillende bouwzones onderzocht (kopgebouw, ondergronds, Floraliënhal) om zo een bouwenveloppe te definiëren waarbinnen het verruimde programma van 205.500 m³ moet ondergebracht worden. Omdat geen van deze bouwzones voldoende volume biedt voor het volledige programma moet bij de uitwerking van een architectuurontwerp een slimme combinatie worden gezocht met beschikbare ruimte bovengronds, ondergronds en in de Floraliënhal.
Op dit moment wordt ook gewerkt aan een ontwerp voor de ontwikkeling van het ICC en de Floraliënhal en loopt een studie over de logistieke samenhang tussen de gebouwen in de cluster. De volumestudie en de scenario’s die onderzocht werden, geven een goed kader waarop een ontwerpopdracht voor de vernieuwing van het SMAK zou kunnen gebaseerd worden.