Tweejaarlijkse Staalbouwprijzen uitgereikt

Niet-residentiële gebouwen

Onthaalcentrum in Spa

Sportcentrum La Fraineuse in Spa werd uitgebreid met een nieuw onthaalcentrum (foto Maxime Delvaux). Het gebouw omdat klassen, een cafetaria, een refter, administratieve lokalen, een polyvalente zaal, vestiaires en sanitair) en gebruikt de topografie van de site om de intieme band met het landschap aan te halen. De constructie verwijst naar de sokkel van het kasteel op de site en past zich zo op een bescheiden maar hedendaagse manier in.

De hoofdstructuur van het project werd opgebouwd uit PRS-profielen. Deze werden vooraf in elkaar gezet in het atelier, waarna de elementen definitief gemonteerd werden op de bouwplaats. Hoewel de dakconstructie regelmatig is en een vaste hoogte heeft (50 cm), maakt ze gebruik van verschillende profieldiktes.

“Het nieuwe volume integreert zich als een podium in de site. De eenvoudige vormgeving contrasteert met het kasteel. Een spel van stalen gordijnen vormt de overgang met het groen rondom. De constructie is intelligenter dan je op het eerste zicht vermoedt. De staalbouw is met een grote finesse ontworpen en is zeer goed uitgevoerd”, motiveert de jury.

Bouwteam

• Opdrachtgever: Fédération Wallonie-Bruxelles
• Architect: Baukunst
• Studiebureau: Greisch
• Controlebureau: Bureau Bouwtechniek
• Aannemer: Wust
• Staalbouwer: Belgium Metal
• Gevels in staal: Van Vlierden

Residentiële gebouwen

Pakhuizen opgetopt met -stalen volumes

Capawood is een complex van bakstenen pakhuizen op een voormalige industriële site langs het Albertkanaal in Wijnegem (foto Jan Liégeois). Bij de herbestemming van de gebouwen kregen de pakhuizen als toevoeging een stalen optopping, bestaande uit een uitwendig draagsysteem van gelaste stalen kokerkolommen waartussen de vloerplaten hangen. De open staalstructuur van de bovenbouw contrasteert met het monolithische karakter van de bakstenen onderbouw. De gevelkokers zijn samengesteld uit platen van zes, acht, tien en vijftien mm dikte.

De constructie werd integraal gegalvaniseerd, geschilderd met brandwerende verf en afgewerkt met een duurzame coating in het zogenaamde Wijnegems bruinrood. Bij de langwerpige gebouwen bestaat de staalstructuur uit portieken, gevormd door dakliggers en gevelkokers met tussenliggende kolommen in het midden van de overspanning. Het hoogste pakhuis is uitgerust met een uitwendige draagstructuur van vier vierendeelschermen, elk stijf in het vlak.

“Deze stijlvolle integratie bij de bestaande gebouwen heeft door de overgedimensioneerde kolommen een klassieke uitstraling. Voor de zichtbare, dragende staalconstructie werden diagonalen (windverbanden) geweerd. Een interessant spanningsveld ontstaat tussen de visie van de ingenieur en deze van de architect. De staalbouw werd zeer zorgvuldig uitgevoerd”, prijst de jury.

Bouwteam

• Opdrachtgever: Verdoodt Real Estate
• Architect: Coussée & Goris architecten
• Studiebureau: Studieburo Mouton
• Aannemer: thv Besix-Vanhout
• Staalbouwer: Janssens
• Specifieke elementen in staal
• Faculteitsbibliotheek UGent

Specifieke elementen in staal

Faculteitsbibliotheek UGent

De nieuwe bibliotheek (foto jvdb – infosteel) voor de vakgroep Architectuur en Stedenbouw van de Universiteit van Gent is opgevat als een groot paviljoenachtig meubel met drie verdiepingen, dat de ruimte onder het balkon in de voormalige practicumzaal inneemt. De perimeter van de bibliotheek wordt gevormd door kasten, met andere woorden door boeken zelf.

Door op het ritme van de perimeter een hekwerk te schuiven, wordt de collectie wel of niet toegankelijk. Zo zijn de boeken beschermd bij andere activiteiten, zoals recepties, lezingen, enz. Met een afstand van 1 m profileren slanke stalen vinnen van 6 mm dikte zich als de portieken van een rondgang die vele functies herbergt. In de betreedbare ‘wandkast’ is een modulaire, geplooide plaat gezet als vloerplaat, boekenplank, traptrede en bureaublad. Het was zaak de constructie zo fijn gedetailleerd, elegant en licht mogelijk te houden, terwijl ze toch het gigantische gewicht van boeken moet opvangen.

“Dat de ritmering en het materiaalgebruik van de bestaande borstwering werd overgenomen, werd door de jury geapprecieerd. De boekenkast over verschillende verdiepingen en staalstructuur zijn ontworpen als één geheel. Een verplaatsbaar hekwerk als bescherming van de boeken laat toe de ruimte ook voor andere activiteiten te gebruiken”, stelt de jury goedkeurend vast.

Bouwteam

• Opdrachtgever: Universiteit Gent
• Architect: OFFICE Kersten Geers David Van Severen
• Studiebureau: Util Structuurstudies
• Aannemer: Aelbrecht Maes
• Staalbouwer: Aelbrecht Maes Metaalconstructies

Burgerlijke bouwkunde

Voetgangers- en fietsersbrug ‘La Belle Liégeoise’

De voetgangers- en fietsersbrug ‘La Belle Liégeoise’ in Luik (foto Jean-Luc Deru) laat voetgangers en fietsers toe om zich van stationsomgeving Guillemins naar het Parc de la Boverie te begeven en de Maas op 8 m hoogte over te steken. De site vertoont een zekere asymmetrie: tegenover de stedelijke oever ligt een beboste oever. De opgehangen structuur speelt hier op in door zelf een asymmetrische vorm aan te nemen.

De bovenbouw van de 294 m lange brug werd gerealiseerd in staal S355, S460 en 2% met roestvast staal. De draagstructuur van de hoofdoverspanning boven de Maas is van het hangende type en is lateraal gepositioneerd ten opzichte van het brugdek, wat resulteert in een vrij zicht op de Guillemins-esplanade. De wil om een slanke en elegante structuur te ontwerpen, maar ook het feit dat het scheepvaartverkeer op de Maas slechts één weekend mocht worden onderbroken, hebben de ontwerpers voor staal doen kiezen.

“Deze voetgangers- en fietsersbrug, die de circulatie van voetgangers en fietsers volledig wijzigt, verbindt het stadscentrum met een ‘verlaten’ wijk. Het gebruik van staal is fascinerend en efficiënt; platstaal wordt gebruikt als trekkers en de kwaliteit van de lasverbindingen is fenomenaal”, aldus de jury. La Belle Liégeoise sleepte ook de publieksprijs in de wacht.

Bouwteam

• Opdrachtgever: Service Public de Wallonie
• Architect: Greisch
• Studiebureau: Greisch
• Controlebureau: Seco
• Aannemer: SM Eraerts-DeNul
• Staalbouwer: Atelier Roger Poncin

Internationale projecten

Substations voor Gemini -Offshore Windpark

Het Gemini Offshore Windpark (foto Gemini) is een windmolenpark in Nederlandse wateren, op 85 km van de kust bij Groningen. Het bestaat uit twee onderdelen die elk 75 windmolens én een transformatorstation tellen. Dit laatste exporteert de geproduceerde stroom van het windmolenpark naar het land.

De staalbouwer verzorgde de productie van twee top-sides - het deel boven de zeespiegel dat voorzien is van de technische uitrustingen - en van twee jackets - de funderingen bestaande uit vakwerkstructuren uit stalen buizen. Het totale staalgewicht van de jackets bedraagt 1.500 ton per stuk. Deze zijn gemaakt uit offshore-waardig staal. Doorgedreven optimalisaties op materiaalinzet en lasvolumes resulteerde in een besparing van 500 ton staal en uiteraard ook in een forse verlaging van de kosten. Met een totaal vermogen van 600 MW wordt het beschouwd als één van de grootste offshore windenergieprojecten ter wereld.

“In een zeer specifieke en uitdagende sector is dit project een paradepaardje voor de Belgische staalbouw. De optimalisatie van de dimensionering toont de kracht van staal”, aldus de jury.

Bouwteam

• Opdrachtgever: Gemini
• Architect: Iemants
• Studiebureau: Iemants
• Aannemer: Van Oord
• Staalbouwer: Iemants

Industriële gebouwen

Drooghal boomkwekerij Arbor

De voornaamste functie van dit industriële gebouw (foto jvdb – infosteel) voor een plant- en boomkwekerij in Herselt is het droog houden van de planten voor ze verplaatst worden. Dit vereist enkel een luchtstroom en beschutting tegen de regen. Het gebouw is bijgevolg ontworpen als een geperforeerd omhulsel met een gesloten dak. Met de plantensilhouetten die door de perforaties schijnen, krijgt de gevel ’s nachts een bijna onwerkelijke uitstraling. De eenvoudige geometrie van het plan - een samenstelling van twee rechthoekige driehoeken – geeft het gebouw een veranderend volume vanuit verschillende plekken op en rond de site.

De eenvoudige structuur bestaat uit geschilderde gelamelleerde houten spanten en stalen kolommen - kokerprofielen van 40 bij 40 cm - waarop de stalen dubbelzijdig voorgelakte en geperforeerde gevelbekleding is bevestigd. Omdat de goot achter het gevelvlak is aangebracht, was het mogelijk de gevelpanelen ruw af te schuinen om het primitieve karakter van het project te benadrukken.

“Dit project is sterk in zijn eenvoud, maar met grote finesse. Het schuin leggen van het dak heeft een enorme  impact”, looft de jury.

Bouwteam

• Opdrachtgever: Boomkwekerij Arbor
• Architect: OFFICE Kersten Geers David Van Severen
• Studiebureau: UTIL
• Aannemer: Industriebouw De Pelsmaeker
• Staalbouwer: Industriebouw De Pelsmaeker

Speciale prijs van de jury

Mobiele passerelle in Lourdes

Het heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes is een historisch beladen plek, vol stilte en spiritualiteit. In juli 2013 veroorzaakte een overstroming heel wat schade. Om de woelige Gave de Pau het hoofd te kunnen bieden, is een ophefbare passerelle (foto Patrick Mousseigne) gebouwd, met hydraulische vijzels in de landhoofden van de constructie.

Als een metalen strook die de oevers met elkaar verbindt, valt de passerelle op door de slanke uitstraling (slechts 40 cm dik voor 38 m overspanning). Overstromingen komen regelmatig voor en de minimalisering van de dikte van de passerelle maakt het mogelijk om het ophijsen van de constructie zo lang mogelijk uit te stellen. De structuur en het brugdek zijn gerealiseerd in duplex inox, een opmerkelijk materiaal dat uitblinkt  door zijn esthetische en mechanische kwaliteiten. Het inox is gezandstraald om een goede grip te bekomen en de textuur mat en verfijnd te maken. Bovendien is het looppad geperforeerd, op basis van een chaotische artistieke tekening.

“Een innoverend en gedurfd ontwerp in roestvast staal (duplex). Het staal voor het brugdek wordt gebruikt als een geperforeerd vel papier”, luidt de jurycommentaar.

Bouwteam

• Opdrachtgever: Sanctuaire Notre-Dame de Lourdes
• Architect: Greisch, Mousseigne & Defol
• Studiebureau: Greisch
• Aannemer: Eiffage Construction Midi Pyrénées – Agence Tarbes Lourdes

Prijs Voorgelakt staal

Politiehuis zone LAN

Bij het nieuwe politiehuis voor de hoofdpost van de politiezone Landen-Linter-Zoutleeuw (foto lava architecten) ligt de nadruk op de uitstraling en de juiste architectuurtaal. Het moet enerzijds vriendelijk en laagdrempelig zijn, maar anderzijds toch voldoende gezag en representativiteit uitstralen. De interne circulatie is gericht op een intensieve ruimtelijke belevingswaarde en volgt de strenge, functionele richtlijnen van het normenboek van de politie. Het ontwerp is makkelijk aanpasbaar voor toekomstige wensen.

De gevels werden afgewerkt met voorgelakte Pyramid-profielplaten van SAB-profiel voorzien van een witte coating Colorcoat Prisma. De ramen werden afgeschermd met stalen platen die in het staalbouwatelier werden geprofileerd en gelakt. Het sheddak bestaat uit vakwerkliggers voor de grote overspanningen en is afgewerkt met geprofileerde dakplaten van 0,6 mm dikte van Joris Ide die voorgelakt zijn met een coating Graniet HDX van ArcelorMittal.

“Dit subtiel en poëtisch gebouw is zeer atypisch als politiehuis. Voor de wanden werd op een originele wijze een staalplaat met standaard profilering (SAB Pyramid) gebruikt. Voorgelakt staal, met hoogwaardige coating, werd gebruikt zowel voor de gevel- (ColorCoat Prisma) als voor de dakplaten (Granite HDX).”

Bouwteam

• Opdrachtgever: Politiecollege politiezone LAN
• Architect: lava architecten
• Studiebureau: Sweco
• Aannemer: Driesen
• Staalbouwer: Jeco
• Gevels in staal: Jeco