Uplace wordt werkwinkelwijk Broeklin

Het project van Uplace is een uitloper van de sluiting van de Renault-fabriek in Vilvoorde. De eerste plannen voor de site omvatten o.m. een ‘klassiek’ winkelcentrum, hotel, bioscoop, kantoren, restaurants, een fitness en wellness, een binnenspeeltuin en een theater. De kostprijs daarvan werd in 2009 begroot op 600 miljoen €. Tegen die plannen kwam verzet, o.m. van Unizo en enkele omliggende steden. Na verschillende procedures voor de rechtbank werden die plannen opgeborgen.

Op basis van breed studiewerk is projectontwikkelaar Uplace nu bereid zijn schouders te zetten onder een nieuw project. De plannen van architect Alexander D’Hooghe en landschapsarchitect Bas Smets vertrekken van een nieuwe visie en verwijzen de vorige plannen van Uplace definitief naar de prullenmand. “Uiteraard is het niet makkelijk om afscheid te nemen van een project waar we de voorbije 15 jaar hard aan gewerkt hebben en waar we meer dan 90 miljoen € in hebben geïnvesteerd”, erkent CEO Jan Van Lancker van Uplace. “Dat is allemaal voor niets geweest. Maar we draaien de bladzijde definitief om en kijken nu positief naar de werkwinkelwijk van Alexander D’Hooghe. Die is tot stand gekomen via samenwerking, overleg en co-creatie met al wie er belang bij heeft in de regio: van de lokale besturen tot belangenverenigingen zoals VOKA, Unizo en BBL. Hun participatie maakt dit project zo sterk.”

 

 

Uplace heeft een nieuwe naam voor de werkwinkelwijk in Machelen: Broeklin. De naam vloeit voort uit de werktitel Broeksite en verwijst zo naar de oorspronkelijke naam van het gebied: Broek. Maar het is ook een knipoog naar het bekende Brooklyn. “Het New Yorkse stadsdeel heeft eveneens een rijke industriële geschiedenis, maar na het wegtrekken van die industrie is Brooklyn uitgegroeid tot een bruisende stadswijk met een diverse bevolking. De pakhuizen kregen er een andere invulling, gericht op de sociaaleconomische noden van de stad. En net als Brooklyn in New York ligt ons Broeklin aan een iconische brug”, verklaart Jan Van Lancker.

 

 

Voor de architectuur koos Alexander D’Hooghe met zijn team ORG Permanent Modernity voor moderne, grote hallen. Die laten nu en in de toekomst veel flexibiliteit toe bij de invulling. “Het hele concept van de werkwinkelwijk ligt in het samenbrengen van opleiding, productie, consumptie en circulariteit”, verduidelijkt architect Alexander D’Hooghe. “Er zal dus heel wat nijverheid en bedrijvigheid zijn, met economische actoren die flexibel kunnen inspelen op actuele tendensen als massa-maatwerk, innovatie, duurzaamheid en circulariteit. Generieke hallen bieden die flexibiliteit. Er is zowel kleine als grote productie mogelijk. Bovendien sluiten de hallen aan bij de omgeving van de Kanaalzone waar oude loodsen steeds vaker een nieuwe invulling krijgen, denk maar aan Tour en Taxis in Brussel.”

 

De maakwinkels op de site – die de consument weer dichter bij het productieproces brengen – worden verweven tussen kmo-units, grote productievloeren, kantoren, horeca en opleidingscentra.

 

In opdracht van de gemeente Machelen maakten ORG en Alexander D’Hooghe vorig jaar een masterplan voor de reconversiezone Vilvoorde-Machelen. Daarin duidde hij de site van Uplace aan als cruciale groenverbinding tussen het centrum van Machelen en het park Drie Fonteinen in Vilvoorde. De site zal dus een ecologische functie uitoefenen door water te bufferen, de Woluwe te verbinden met de Zenne en door het inrichten van een groot park. Om die opdracht te vertalen in een ontwerp werd het architectenteam versterkt met landschapsarchitect Bas Smets.

 

“De site van Broeklin biedt de kans om een groot ecologisch park te maken van liefst 36.700 m². Dit landschap wordt voortgezet doorheen de gebouwen zodat er nog eens 20.600 m² aan groen bijkomt. Samen beslaat het landschap zo bijna de helft van de totale oppervlakte van de site”, stelt Bas Smets. “De aanplantingen in de gebouwen spelen in op de verschillende microklimaten in de hallen en brengen het groen tot bij de bezoekers. Buiten laten we de natuur zich ontwikkelen in een ecologisch park. Er worden meer dan 2.000 inheemse bomen geplant die via ‘re-wilding’ de biodiversiteit verhogen. Hier is de mens te gast via een reeks van wandel- en fietspaden.”

 

 

Inzake circulariteit wil Broeklin een pioniersrol vervullen in ons land. Zo zal één van de gebouwen volledig opgetrokken worden uit afbreekbare en recycleerbare materialen. Broeklin zal de circulaire economie ook kansen geven met een sterk inhoudelijk programma. De initiatiefnemers stimuleren daarbij een korteketeneconomie waarbij afvalstoffen hergebruikt worden als grondstof. In Broeklin zal ook ruimte zijn voor stadslandbouw voor bv. restaurants. De vezels uit die landbouw kunnen ook verwerkt worden tot textiel, waaruit ook productie voortvloeit in de maakwinkels. De circulaire aanpak wordt begeleid door experts.

 

 

Broeklin komt met een flexibel Huis voor de Kunsten tegemoet aan de huidige en toekomstige noden van de culturele sector. Gunther Broucke, intendant van het Brussels Philharmonic, licht de samenwerking toe, waar ook organisaties als Eastman (Sidi Larbi Cherkaoui), Tempora (tentoonstellingsbouwer) en Motor Music (audiobedrijf) zich achter scharen: “De cultuursector heeft nood aan een experimentele omgeving: ruimtes die passen bij de manier waarop we kunst maken en beleven in de 21ste eeuw. Dat betekent dat er behalve traditionele vertoningen ook de mogelijkheid moet zijn voor een aangepaste opstelling, met een andere relatie en interactie tussen kunstenaar en toeschouwer dan we vandaag gewoon zijn. De partners waarmee we naar Broeklin komen, vragen een zwarte doos waarin alles mogelijk is, rekening houdend ook met de innovatieve technologieën en media van morgen. Kortom, er is nood aan een oefencentrum dat complementair is aan het traditionele cultuuraanbod in de regio. Een plek waar barrières doorbroken worden: tussen jong en oud, tussen hoog en laag, tussen de verschillende kunstvormen.” Gunther Broucke benadrukt dat Brussels Philharmonic zijn huidige locatie in Flagey niet verlaat. “Broeklin is eerder een aanvulling op de huidige accommodatie, voor producties en voorstellingen die een atypische opstelling vereisen en waarvoor flexibele repetitieruimte nodig is.” Het Huis van de Kunsten zal ruimte bieden voor opnames, repetities, producties, experimenten, workshops en kunstateliers.

 

 
Het project-mer dat momenteel loopt onderzoekt de milieueffecten van Broeklin op zijn omgeving. De lokale besturen zijn vragende partij om de mobiliteit globaal aan te pakken en Uplace houdt daarom in het project-mer rekening met de omliggende stadsontwikkeling in Machelen en Vilvoorde, voor zover die inzake invulling en programma reeds bekend zijn. Uit het veelvuldige overleg tijdens het voorbije anderhalf jaar is ook gebleken dat iedereen die mobiliteit even sterk ter harte neemt.

 

Een eerste eigen onderzoek wijst reeds uit dat de werkwinkelwijk een veel lagere impact heeft op de mobiliteit dan het vorige project. Dit komt door de substantiële vermindering van spitsuurgevoelige activiteiten. Zo daalt onder meer de kantooroppervlakte drastisch (met 50%) ten opzichte van het oude project. Het aantal parkeerplaatsen vermindert eveneens gevoelig (-20%), bovendien kan één parkeergebouw van Broeklin transformeren naar een andere functie indien de parkeerbehoefte voort afneemt door de verdere uitbouw van deelmobiliteit.

 

In de visie van Alexander D’Hooghe is Broeklin bovendien een multimodaal knooppunt waar een verscheiden aanbod aan kleine elektrische vervoersmiddelen voor een vlotte verbinding zorgt met het station van Vilvoorde. Dat station wordt momenteel opgewaardeerd en uitgebouwd om nog meer te evolueren als cruciaal knooppunt in de regio. Andere ingrijpende investeringen op vlak van mobiliteit zijn de nakende ingebruikname van de ringtrambus, de reeds aangelegde op- en afrit van de RO en E19, de heraanleg van de Woluwelaan en de versnelde uitvoering van verschillende fietssnelwegen. Uplace zelf is bereid te investeren in een eigen shuttleservice vanuit het station van Vilvoorde.