Van vervallen slachthuishallen tot duurzame hightech campus

De wijk ‘Dam’ in Antwerpen Noord heeft een geschiedenis die tot de verbeelding spreekt. Na het verdwijnen van de voormalige slachthuizen had de buurt geen duidelijke bestemming meer. Daarom zet de stad zich actief in om deze omgeving nieuw leven in te blazen, met onder meer een grondige transformatie van het prominente gebouw aan de Slachthuislaan in Antwerpen.

Afgelopen maand verwelkomde AP Hogeschool Antwerpen zo’n tweeduizend studenten op de hoogtechnologische campus Hallen. Het ‘splinternieuwe paradepaardje’ wordt dé plek waar studenten in alle comfort innovatieve hightechopleidingen kunnen volgen. De nieuwe campus op het terrein van de voormalige slachthuishallen bestaat uit praktijklokalen, comfortabele lesruimtes, ruime projectzones en 27 moderne laboratoria, elk uitgerust met de nieuwste technologische snufjes.

Duurzame bescherming

Kenmerkend voor de site was in de eerste plaats de iconische betonstructuur die helaas betonschade vertoonde. De noodzaak drong zich op om het beton opnieuw optimaal te beschermen en waterdicht te behandelen, zodat de problemen zich de komende decennia niet langer voordoen. In het originele ontwerp van de architect was initieel een StoTherm Classic® isolatiesysteem op de gevels voorzien. Pas laat in de ontwerpfase besloot het bouwteam na overleg om aan de binnenzijde te isoleren.

StoCryl EF

Een stabiele en droge ondergrond is één van de prioritaire voorwaarden voor gevelsystemen. Zandstralen, schuren en reinigen onder hoge druk zijn in dit geval de gebruikte technieken om de oude, niet goed hechtende verflagen te verwijderen om zo een goede ondergrondvoorbereiding uit te voeren. De hoofdaannemer heeft eerst het blootliggend staal en het betonrot laten herstellen, bijkomend is kathodische bescherming toegepast. Daarna werden grote ronde openingen geboord in de structuur waar nieuw buitenschrijnwerk in werd geplaatst om het gebouw ‘een speels karakter’ te geven. Na het boren van deze openingen werd besloten om de dagkanten eerst te voorzien van StoCryl EF, een carbonatatie-remmende coating. Deze coating werd dus nog voor het plaatsen van nieuwe buitenschrijnwerk aangebracht waardoor het beton ook daar duurzaam wordt beschermd.

CO2-indringen voorkomen

Renovatie is vaak zoeken naar een evenwicht tussen haalbaarheid, budget en duurzaamheid. In deze case was het StoConcrete Protect Elastic RB systeem de perfecte oplossing voor de langdurige bescherming van de gevelschil. Het voorgestelde systeem heeft immers een aantal specifieke voordelen. In de eerste plaats het voorkomen van indringing van CO2 in het beton.

Net zoals bij elk ander gebouw is leegstand en gebrek aan onderhoud en toezicht de oorzaak van traditionele schadebeelden zoals hemelwaterinfiltraties. Bijkomend dringt CO2, van nature aanwezig in de atmosfeer, door de jaren heen alsmaar dieper in de poriën van het beton. Als vuistregel kan men stellen dat elk jaar ongeveer 1 millimeter CO2 dieper in het beton geraakt. Eens CO2 het wapeningsstaal bereikt, zorgt dit ervoor dat de natuurlijke bescherming van het beton voor het wapeningsstaal wegvalt. Het wapeningsstaal begint dan te roesten en grotere stukken beton kunnen eraf springen. Wetende dat de betondekking op het wapeningsstaal doorgaans 2,5 tot 3 cm bedraagt, kan men stellen dat de eerste schade veelal na 25 tot 30 jaar begint op te treden, dit uiteraard naargelang de initiële betonkwaliteit. Als de coating een weerstand heeft tegen indringing van CO2 die het equivalent is van 50 meter lucht spreken van een carbonatie-remmende coating. Met zijn meer dan 200 m weerstand overtreft StoCryl RB deze eis ruimschoots.

BENOR gekeurd

Een tweede pluspunt zijn de scheuroverbruggende eigenschappen. StoCryl RB voldoet aan klasse B3.1 bij een temperatuur van -10 °C bij 310µ. Concreet betekent dit dat de coating in staat is een scheur die 0,2 mm open en dicht gaat, te overbruggen onder die omstandigheden.

Bijkomend voordeel: de coating beschermt de constructie tegen weersinvloeden en verhindert daarbij ook de indringing van zouten en andere schadelijke stoffen. Om te verzekeren dat de coating het indringen van zowel dooi- als zeezouten beperkt, werden testen in onafhankelijk labo uitgevoerd volgens de norm EN 13678. De testen werden goedgekeurd, wat overigens terug te vinden is op het BENOR certificaat van dit product. Het certificaat, dat voor alle duidelijkheid niet lichtzinnig wordt toegekend, ontzorgt ontwerpers, uitvoerders en investeerders in hun beslissing om voor StoCryl RB te kiezen. Een betere garantie ga je niet vinden. Eenmaal het StoConcrete Protect Elastic RB systeem is geplaatst, is er geen waterdoorslag meer ten gevolge van hemelwater, zelfs in extreme omstandigheden zoals aan de kust.

Cruciaal vooronderzoek

Als premium service naar haar partners toe gaat Sto samen met hen de ondergrond gaan bekijken. Dat gebeurt steevast vanuit het kader van beoordeling, zoals een Technische Voorlichting van Buildwise om maar één voorbeeld te noemen. Controle- en studiebureaus doen dit trouwens ook zo. Vandaar dat Sto dezelfde taal spreekt, wat een enorm voordeel is tijdens de evaluatiebespreking van de testen.

Op campus Hallen ging dat van eenvoudige Cross-cut-testen tot zelfs uittrektesten. De aldus opgedane inzichten worden dan vergeleken met die van een controlebureau, architect, hoofdaannemer en uitvoerder om zo tot de beste oplossing te komen. Zo heeft Sto de aanhechting van de StoCryl GQ primer getest op gestraald beton, maar ook op de verenigbaarheid met de oude verflaag waar deze nog goed hechtend was. Het belang van het vooronderzoek is sowieso cruciaal. De norm EN 1504 zegt onder andere dat een herstelsysteem steeds moet gebaseerd zijn op een voorafgaand onderzoek. Sto heeft in deze case de oplossingen gebracht met betrekking tot het esthetisch herstel van het beton. De tand des tijds had behoorlijk ingehakt op het beton. Er bleken ook heel wat perforaties voor technieken in de gevels gemaakt. De boringen gebeurden van binnen naar buiten en hebben als nadeel dat er vaak stukjes beton wegspringen aan het oppervlak. Om onder andere deze gaten te herstellen werd StoCrete SM P als snelhardende R2 reparatiemortel met geïntegreerde corrosiebescherming voorgesteld. Samen met StoCrete TF 204, een fijne betonplamuur, is dit de perfecte aanvulling bij het StoConcrete Protect Elastic RB systeem.

Kostenbesparend systeem

De wijze waarop het verfsysteem aangebracht wordt, kan bepalend zijn voor de snelheid waarmee de werken vorderen. StoCryl RB kan geleverd worden in silo-vulling gekoppeld met een airless-pomp. Uiteraard kan het systeem ook traditioneel aangebracht worden met rol. De afwerklaag StoCryl EF kan zowel machinaal als manueel aangebracht worden. De primer, tussenlagen en toplaag zijn onderling vlot te overwerken. Tijdsplanning is hierdoor goed te beheersen wat het een interessant systeem maakt voor alle partijen, van ontwerper tot uitvoerder.