Vezelcement ruitleien voor gevels en daken van 'De Roma' in Borgerhout

Zaal 'De Roma', met hoofdingang langs de Turnhoutsebaan 286, dateert uit 1927. Dit historische pand heeft een capaciteit van ongeveer 2.000 personen. Filmvoorstellingen meegeteld zijn er 250 tot 300 evenementen per jaar. Het complex omvat ook een aantal appartementen. Sinds eind 2002 was er reeds een gefaseerde, 'zachte' renovatie' aan de gang. Zo werden het toneel en de toneeltoren vernieuwd tussen oktober 2005 en maart 2006. De Roma is sinds 2002 een officieel beschermd gebouw.

Problemen door warmte en vocht

In 2009 rijpte dan ook het idee voor een grondige renovatie naar aanleiding van ernstige isolatieproblemen, die ' door de tand des tijds - resulteerden in lekken. De aanwezigheid van warmte en vocht zorgde hiervoor: het aantal aanwezigen in, en de intensiteit van het gebruik van, de zaal variëren namelijk sterk. Het gebrek aan voldoende isolatie zorgde voor te warme ruimtes in de zomer en te koude ruimtes in de winter. Ventilatie ontbrak eveneens.

Onder de adviserende begeleiding van het Antwerpse architectenbureau DMT architecten werd een dossier voor een grondige renovatie opgestart. Het project moest uitgevoerd worden in de periode juni-midden september 2015 om de evenementen in de zaal zo snel mogelijk te kunnen hernemen. Renotec - dat voor het eerst werkzaamheden uitvoerde aan De Roma - startte de renovatie op 21 juni 2015. De eerste fase (alle werkzaamheden behalve deze aan de appartementen die uitgeven op de Turnhoutsebaan, de Appelstraat en de Prins Leopoldstraat) werd op 10 september 2015 afgerond. De overige werkzaamheden aan de appartementen werden op 21 oktober 2015 afgerond.

Dakwerken van hoog naar laag

Aan de inwendige structuur van het gebouw werd niets gewijzigd. Er werd gestart met de renovatie van de smalle ruimte die zich bovenaan de grote zaal bevindt, en enkel 'in stelling' op een veilige manier kon gerenoveerd worden. Naar dakwerkzaamheden werd er relatief weinig daktimmerhout vervangen. Op de hellende daken (appartementen en zaal De Roma) moesten enkele kepers vervangen worden. Op De Roma zelf werd de - in de loop der jaren volledig verrotte - gootstructuur volledig vernieuwd.

'In het dak van de Foyer - dat voorziet in twee daglichtkoepels - werd wel heel wat houtwerk vervangen. In de loop der jaren waren her en der in het plafond al scheuren opgemerkt, maar geen lekken. Er was vooropgesteld dat het plafond (pleisterwerk met vele sierlijsten) te allen tijde moest gevrijwaard blijven. Van zodra de dakbedekking verwijderd werd, bleek echter dat de houten balken rot waren en moesten vervangen worden. Aan de onderzijde van deze balken was gipsplaat bevestigd, waartegen pleisterwerk (voorzien van sierlijsten) was aangebracht. Dit zorgde voor onvoorziene meerwerken. Behalve de tijdsdruk was er dus ook het feit dat dit restauratieproject verrassingen inhield. Voor een goed eindresultaat was het belangrijk dat het team (opdrachtgever, architecten, aannemers, ') constructief met elkaar samenwerkte', aldus Dries Van Dessel, toenmalig projectleider bij Renotec. (zie kader)

Vezelcementleien in rode en grijze nuances

Voor het isoleren van de gevels werd gebruik gemaakt van IKO enertherm pir-isolatie van 6 cm dik. De bouwheer koos er bewust voor om de buurtbewoners mee te betrekken in de keuze van de kleuren van de buitenbekleding - gevelleien in vezelcement van SVK - voor de vrijstaande scheidingsmuren. De kleuren werden door de bewoner van de desbetreffende tuin gekozen. In overleg werd gekozen voor vezelcement ruitleien in warm grijs en warm (keramisch) rood voor de gevel, en wolkengrijs voor het dak. Met de nieuwe isolatie, de verluchtingsspouwen en de gevel- en dakafwerking met vezelcement Ardonit-ruitleien kreeg De Roma dus een volledig nieuw kleedje aangemeten.

De mogelijkheid inzake kleurkeuze, en ook de flexibiliteit van SVK (de producent kon grote hoeveelheden vezelcementleien op zeer korte tijdspanne produceren en leveren), leidden tot de keuze voor Ardonit. De gebruikte ruitvormige leien (40 x 40 cm) hebben een dikte van 4 mm, wegen ongeveer 1,3 kg per stuk en zijn voorhanden in een dakvariant (overdek 10 cm) en een gevelvariant (overdek 5 cm). De vezelcementleien zijn roest- en rotvrij. Ze hebben een gunstige brandreactie en zijn bestand tegen uiteenlopende klimatologische omstandigheden, micro-organismen en schimmels.

SVK - gevestigd in Sint-Niklaas - heeft zich ontwikkeld tot een specialist in de productie van vezelcement gevelplaten, leien en golfplaten. De vezelcement gevelplaten zijn dun, onderhoudsarm, licht in gewicht en bijgevolg geschikt voor geventileerde gevelsystemen. De producent investeerde recent nog in een innoverende afwerkingslijn. De vezelcement leien zijn verkrijgbaar in een gladde of gestructureerde afwerking en toepasbaar bij hellende daken en gevels. Ze zijn voorzien van een dubbel gekleurde verflaag op basis van een milieuvriendelijke watergedragen acrylaathars met extra moswerende bestanddelen.

Snelle en efficiënte plaatsing

Dries Van Dessel verduidelijkt de manier van plaatsen van de leien: 'Door de voorgeboorde gaten konden de plaatsers de Ardonit-leien rechtstreeks op het lattenwerk bevestigen, waardoor snel en efficiënt kon gewerkt worden. Inzake oppervlaktes gaat het in dit renovatieproject in totaal over ongeveer 2.000 m² gevelleien en 900 m² dakleien. Behalve het dak van De Roma werd ook de smalle ruimte bovenaan de grote zaal volledig in vezelcementleien van hetzelfde formaat uitgevoerd.'

Bereikbaarheid

De bereikbaarheid van de bouwplaats was een probleem. Op de Turnhoutsebaan zelf is het verkeer te druk om een strook van de rijweg te laten afsluiten. Er werd gekozen voor de Prins Leopoldstraat, waar de breedte van de rijweg, inclusief parkeerplaatsen, net 6 m is. De beschikbare ruimte voor stockage, en de te plaatsen torenkraan, was er beperkt tot 30-40 m².

'Heel wat materialen werden gestockeerd op de platte daken. Om alle materialen ook op de daken te krijgen, werd een torenkraan met een gieklengte van 65 m - en op zijn uiterste punt nog ongeveer 2 ton draagkracht - geïnstalleerd. Op deze manier konden de meeste daken worden bereikt. Alles moest op een korte tijdspanne - de bouwvakantie in de zomer van 2015 inbegrepen - afgewerkt worden. Er moest dus vooraf voldoende materiaal van de diverse leveranciers op de bouwwerf voorradig zijn, zodat continu kon doorgewerkt worden. Ook de positionering van de kraan was belangrijk, in functie van de bereikbaarheid van de daken, de inname van de openbare weg en de fundering die onder de kraan moest komen. Na berekeningen door de stabiliteitsingenieur werd een tijdelijke, betonnen fundering van 9 m op 6 m (60 cm dik) op de rijweg aangebracht', aldus Van Dessel.

Renovatie De Roma in cijfers

Om een idee te geven van de hoeveelheden materialen die er in dit renovatieproject verwerkt werden: 4.000 m² isolatie (gevels en daken), 1.000 m² platte daken (roofing, dampscherm), 900 m² hellend dak 'De Roma' (leien , isolatie, dampscherm, onderdak, tengellatten en panlatten), en 2.000 m² gevels (uithalen en invoegen, isolatie, onderdak, panlatten, leien, bevestigingsmaterialen en houten balken).

'Gezien het grote aantal dakwerkers dat moest ingezet worden voor dit project (gevelleien + platte daken + hellende daken), werden de dakwerken uitbesteed. Er werd continu gewerkt met een bezetting van 30 tot 40 man per dag', geeft Dries Van Dessel nog mee.

Predikherenklooster Mechelen

Het aannemersbedrijf Renotec, opgericht in 1989, telt meer dan 600 werknemers. Behalve de hoofdzetel in Geel zijn er vestigingen in Waremme (Waalse projecten) en Wijnegem (o.m. een schrijnwerkerij). Naast de restauratieafdeling - actief in de restauratie van vooral monumentale gebouwen - telt de onderneming nog verschillende afdelingen, waaronder asbestverwijdering, betonrenovatie, rioolrenovatie, terras- en gevelrenovatie en complexe verbouwingen.

'Onze restauratieafdeling bevat dan ook nog onderverdelingen zoals interieur (historisch schilderwerk, historisch pleisterwerk, plaatsen van bladgoud, '), schrijnwerk (restauratie van schrijnwerk of vernieuwen van historisch schrijnwerk), een eigen glas in lood-afdeling in Geel, en de exterieurafdeling (natuursteenherstel, dakbedekking leien, houtrestauratie'). Enkel nieuwbouw as such doet Renotec niet. Als gespecialiseerde hoofdaannemer focust ons bedrijf op gespecialiseerde werken die ambachtelijke kennis vragen', aldus Dries Van Dessel, inmiddels doorgegroeid tot hoofdprojectleider. Samen met zijn collega Marijs Van Vlasselaer coördineert hij momenteel de restauratie (herbestemming tot stadsbibliotheek) van het Predikherenklooster in Mechelen. ' PDC