Voetbalstadion Club Brugge krijgt originele en innovatieve architectuur
De groepering van Alheembouw en Cordeel, geassocieerd met de architectenbureaus SCAU en B2Ai, de structureel ingenieurs van Bollinger+Grohmann en de technische studiebureaus Istema en HQE SuReal, is aangewezen als voorkeurinschrijver bij de wedstrijd voor het nieuwe stadion van Club Brugge.
Onlangs maakte Club Brugge het ambitieuze project bekend voor zijn nieuwe stadion, dat er zonder tegenslagen in 2023 zou moeten komen. De Raad van State trok al meteen een streep door de plannen, maar de Vlaamse regering en het stadsbestuur van Brugge werken samen om daar een oplossing voor te vinden en tegemoet te komen aan de opmerkingen van het rechtscollege.
Het nieuwe stadion verrijst op de locatie van het huidige Jan Breydelstadion (29.000 plaatsen) en telt 40.000 plaatsen, hoewel het met een oppervlakte van 80.000 m² toch compacter is. Het wordt gebouwd in de wijk Sint-Andries, in het hart van een nieuw park.
Het project wil twee belangrijke uitdagingen aanpakken: een stadion bouwen dat bij alle supporters een ijzersterk clubgevoel oproept en dat plaats biedt aan grote, luide menigtes, maar dit zonder de rust in de woonwijk te verstoren, zodat de buurtbewoners van hun omgeving kunnen blijven genieten.
“We hebben goed nagedacht over het tijdelijke en ruimtelijke verband van het geheel, het park en het stadion, dus. Het is meer een 'scène' dan een masterplan. Hiermee willen we iedereen tevreden stellen: voor de buurtbewoners beperken we de visuele en de geluidsimpact door het stadion in het park te laten opgaan. Voor de supporters creëren we een aankomstervaring die meteen voor sfeer en een zinderend, spannend gevoel zorgt”, zeggen Mathieu Cabannes, vennoot bij SCAU architecture en Xavier Callens van B2Ai Architecten.
Drukring
Het nieuwe stadion is voorzien van allerlei geavanceerde technologieën en architecturale hoogstandjes, maar één van de meest opvallende elementen is de ringstructuur die het dak draagt. Het stadion wordt het eerste in België met een drukring in het dak en een trekring erbuiten.
Deze structuur, die helemaal anders is dan bij een traditioneel stadion, biedt het dak de nodige ondersteuning. Dankzij deze techniek kan de nokhoogte van het dak worden verlaagd. Zo past het nieuwe stadion mooier in de omgeving, vormt het dak een visuele meerwaarde en is het een echte blikvanger voor de toeschouwers.
“Dankzij de holistische aanpak van de architecten zijn we erin geslaagd de structuur van het stadion ten dienste van de architectuur te stellen. De structuur beperkt de architecturale mogelijkheden niet. Met behulp van de nieuwste 3D-berekeningstechnologie konden we in een recordtijd van amper twee maanden een antwoord bieden op de verwachtingen van de gebruikers, de bouwfirma en de architecten door verschillende hypotheses tegelijkertijd te testen. De oplossing die we hebben gekozen, heeft een 'komeffect': de lagere dakrand zorgt voor een mooie, homogene structuur”, verklaart Klaas De Rycke, vennoot bij Bollinger+Grohmann en directeur van de kantoren in Parijs en Brussel.
“We zijn vertrokken vanuit het principe om de dakrand zo laag mogelijk te houden. Zo zijn we bij het concept van de drukring beland: een structurele lijn die boven de toeschouwers zweeft en die het oog naar het veld leidt. De structuur draagt bij aan de ervaring en zorgt voor nog meer sfeer in de 'kom' van het stadion”, zegt Kenny Verbeeck, zaakvoerder van Bollinger+Grohmann Brussel.
“Het stadion werd op een plint van 6 m hoog geplaatst. Op deze manier konden we een tweede schaalverkleining doorvoeren en het bouwwerk naadloos in de omgeving laten passen. Ook door de hoeken van het stadion af te ronden, verzachten we de visuele impact. Zo ontstaat een stadion dat in de smaak valt bij de voetballiefhebbers én rekening houdt met de buurtbewoners”, vervolgt Mathieu Cabannes.
Deze technologische krachttoer heeft nog een verrassend element: de videoschermen die boven het veld zijn geplaatst. In heel Europa beschikken maar enkele stadions, waaronder bijvoorbeeld Frankfurt, over een dergelijk systeem. Ook opmerkelijk zijn de tribunes met een helling van bijna 35 graden. Zo hoeft de 'spionkop' niets van de wedstrijden te missen.
Architectenteam
Eveneens opvallend aan het totale plaatje, is de samenwerking tussen het gerenommeerde Parijse bureau SCAU architecture, het Belgische architectenbureau B2Ai en het van oorsprong Duitse ingenieursbureau Bollinger+Grohmann.
“Dat we samen met SCAU architecture aan dit project kunnen werken, maakt dat we onze expertise kunnen uitbreiden en kunnen leren van elkaars visie. Wij hebben ervaring met grootschalige projecten in de regio, SCAU heeft al eerder stadions gebouwd. Dit is voor ons één van de belangrijkste projecten waaraan we de komende jaren zullen werken en dan is zo’n partner met internationale ervaring een absolute meerwaarde”, aldus Xavier Callens van B2Ai Architecten.
“We voeren al jarenlang onderzoek naar de rol van sport en spel in de stad (het Stade de France, het Stade Vélodrome in Marseille, het Stade Bauer in Saint-Ouen, de Aréna Porte de la Chapelle in Parijs, …), de symbolische kracht van het speelveld en de evolutie van de relatie tussen sportvoorzieningen en de openbare ruimte. Omdat contouren (die het gebied afbakenen zonder het echt van de omgeving te scheiden) hierbij een belangrijke rol spelen en het een element is dat de gemeenschap bij elkaar brengt, zijn we ervan overtuigd dat het spel een sterke schakel kan zijn in de globale aanpak van de stad”, legt Mathieu Cabannes uit.
Zelfs wanneer het stadion 'slaapt', blijft het er levendig uitzien. Rond de zuilengalerij zit een membraan dat de twee doelstellingen van het project verwezenlijkt: het geeft de evenementen in en rond het stadion een uitzonderlijke uitstraling en het wekt een gevoel van zachtheid op. Het zorgt er tevens voor dat het stadion in de wijk en het park 'vervaagt', zodat het niet opvalt voor de buurtbewoners.
“Het membraan is doorzichtig genoeg om duidelijk te maken dat het stadion binennin leeft, maar ook mysterieus genoeg om niet alles in één oogopslag te onthullen. De structuur werkt als een filter: niet alleen visueel, maar ook voor de weersomstandigheden, het geluid ... Het verfijnde uiterlijk doet denken aan Brugse kant, en de ambiguïteit van het materiaal staat in contrast met de typische, stevige visuele taal die de andere elementen van het stadion spreken”, besluiten Mathieu Cabannes en Xavier Callens.
Dossier deblokkeren
Het arrest van de Raad van State dat het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan uit 2007 vernietigde, trok voorlopig een streep door de plannen voor de bouw van een nieuw voetbalstadion een bedrijventerrein aan de Blankenbergse Steenweg in Brugge. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir, het stadsbestuur van Brugge en de betrokken voetbalclubs hebben nu een oplossing uitgedokterd.
Alle betrokkenen zijn het ermee eens dat er nog steeds een actuele maatschappelijke vraag is naar een snelle en rechtszekere oplossing van het Brugse voetbalgebeuren en het tekort aan bedrijventerreinen. Iedereen is vragende partij om vast te houden aan het oorspronkelijke opzet en het vernietigde uitvoeringsplan zo rechtszeker mogelijk te remediëren. Het Departement Omgeving, de stad Brugge en de West-Vlaamse Intercommunale (WVI) bekeken wat de mogelijkheden zijn.
Er komt een aangepast plan dat zal inspelen op de door de Raad van State aangehaalde elementen die tot de vernietiging hebben geleid. Zo zal de uitgestrekte parking plaats maken voor gelaagde parkeerplaatsen die minder ruimte innemen en worden in het kader van zorgvuldig ruimtegebruik ook zones aangeduid voor waterbuffering en landschappelijke inpassing. Ook de zone voor het bedrijventerrein wordt behouden en gemotiveerd vanuit de noodzaak in de Brugse regio.
Minister Demir heeft uitdrukkelijk opdracht gegeven het aangepaste plan met voorschriften en motivering binnen de maand af te ronden om tijdsverlies maximaal te beperken. Het nieuwe uitvoeringsplan moet nu binnen de dertig dagen opnieuw vastgesteld worden door de voltallige ministerraad.
Het stadsbestuur van Brugge staat volledig achter deze werkwijze. “We zijn meer dan tevreden dat minister Demir en de Vlaamse Regering op deze wijze dit dossier wil deblokkeren. Niet alleen voor onze beide voetbalploegen, maar ook voor de verdere economische ontwikkeling van onze regio is dit cruciaal. We zullen er vanuit de stad dan ook alles aan doen om deze oplossingspiste mee mogelijk te maken”, aldus Dirk De fauw, de burgemeester van Brugge.
Beelden: Club Brugge KV - SCAU architecture - B2Ai architects – Luxigon
