“Binnen het idee van een duurzame, circulaire economie moet een gebouw ontworpen worden met robuuste, hergebruikte, of hernieuwde onderdelen. Dat moet gebeuren op een manier dat die componenten bij een toekomstige wijziging een kringloop zullen blijven volgen. Zo blijven scholen en hun onderdelen nuttig, en gaan grondstoffen nooit verloren”, zegt Stijn Elsen, onderzoeker en praktijkassistent bij VUB Architectural Engineering.
De handleiding werd gerealiseerd in samenwerking met het WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf), VITO (de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) en de Uantwerpen. Financiële steun kwam er van Vlaanderen Circulair.
De praktische gids brengt de kennis van de VUB-onderzoeksgroep Architectural Engineering samen met de praktijkervaring van groep Van Roey. Het document reikt oplossingen aan die kunnen worden toegepast in schoolgebouwen en houdt daarvoor rekening met randvoorwaarden zoals de bouwsnelheid en met schooltypische eigenschappen, waaronder veranderingen in het pedagogische project, materiaalgebruik en comfort.
Op die manier helpt de handleiding opdrachtgevers en ontwerpers op weg naar duurzame en circulaire scholenbouw. Het boek is een concrete vertaling van de zestien circulaire ontwerpkwaliteiten die VUB Architectural Engineering in 2019 reeds publiceerde.
De praktische gids voor het toekomstgericht en circulair bouwen van scholen kwam er naar aanleiding van de toenemende capaciteitsproblemen in kleuter- en lagere scholen. Maar de gids denkt verder. Het capaciteitsprobleem nu oplossen door veel te bouwen, kan later dan weer voor een overcapaciteit zorgen.
“Het Stedelijk Onderwijs in Antwerpen wees ons bijvoorbeeld op het feit dat de toename aan jonge kinderen een piek zal bereiken rond 2030. Wat er nadien moet gebeuren met alle schooluitbreidingen wordt zelden besproken. Laten de schoolgebouwen een inkrimping of functiewijziging toe? En wat met die scholen die uiteindelijk leeg komen te staan? Wij zijn er in ieder geval van overtuigd dat we die vragen niet onbeantwoord mogen laten”, vindt Jona Michiels, innovatiemanager bij bouwbedrijf groep Van Roey.
Groep Van Roey zet de handleiding vandaag al in, om duurzame en circulaire ontwerpprincipes toe te lichten aan architecten en andere actoren waarmee ze samenwerken voor het realiseren van schoolgebouwen.